Czy Piłat był zainteresowany tym, "co to jest prawda?"
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2009.018Słowa kluczowe
semantyka, partykuła -ż(e), partykuła a, alétheia, język nieprzedmiotowy, Ewangelia wg św. JanaAbstrakt
As the point of departure for my analysis in this article, I propose Polish sentences
(1a) A cóż jest prawda?
(1b) Co jest prawda?
(1c) Cóż jest prawda?
(1d) Cóż to jest prawda?.
All of them are translation Greek phrase T… ™stin ¢l»qeia (Pilate’s question in John 18,38). In order to understand the semantic relationships between their elements, and according to original sentence, it is necessary to consider the meaning of the particles -ż and a. The Polish emphatic modificator -ż in such contexts as above influences the semantics of wh-questions: it demands a definite context; changes, or only modifies, the intonational contour of sentences – when it is used, the tempo of the utterance is slower than without it, and sharpening of the tone is moving from the pronoun to the right part of the question; it weakens the settling of truth datī quastionis, which sometimes (in connection with utterance intonation) causes the blockade of an answer position. In particular situations such sentences as (1d) can express contempt (or similar emotions) for the object of questioning. Next, the initial operator a is homonymic to the conjunction a, it joins an additional information or expresses the relation of excluding. It can announce a reply in a dialogue, join references to the definite context, and sometimes a request for expanding or explaining any fact or state of things. Also a can be an indicator of oppositional rights. In my opinion Pilate – truly involved in understanding Jesus’s rights – asks about the meaning of truth, which is indicated in John’s metalanguage phrase T… ™stin _ and metalanguage use the of nominative noun ¢l»qeia, also the main noncontrastive stress falls on the rhematic pronoun, therefore we have here an authentic wh- question, not a speech act expressing Pilate’s contempt for truth. This is why the Polish sentences (1a), (1c), (1d) are – in relation to the meaning of -ż and a – unfortunate. Pilate was interested in what was the truth of Jesus.
Bibliografia
Źródła:
Biblia, 1572, przekł. S. Budny, Nieśwież: D. Łęczycki w Drukarni i nakładem Kawieczyńskich.
Biblia, 1599, przekł. J. Wujek, Kraków: W Drukarni Łazarzowej.
Biblia, 2000, op. zespół biblistów polskich z inicjatywy benedyktynów tynieckich, Poznań: Wydawnictwo Pallottinum.
Biblia Święta. Tho ieſt Kſięgi Starego y Nowego Zakonu właſnie z Zydowskiego, Greckiego y Łaćińskiego nowo na Polski ięzyk z pilnośćią y wiernie wylożone, 1563,Brześć Litewski: Bernard Wojewódka.
Biblia Święta. To jeſt Księgi Starego y Nowego Przymierza z Zydowſkiego y Greckiego Języka na Polſki pilnie y wiernie prztłumaczone, 1637, Gdańsk: W Drukárniey Andrzejá Hunefelda.
Ewangelia Nikodema. Wspomnienia o Panu naszym Jezusie Chrystusie spisane za Poncjusza Piłata, 1986, w: Apokryfy Nowego Testamentu, t. 1, red. M. Starowieyski, Lublin: TN KUL, s. 425–441.
Novum Testamentum Graece et Latine, 1997, ed. E. Nestle, E. Nestle, B. Aland, K. Aland, Stuttgart: Deutsche Bibelgesellschaft.
THILO J. C., 1823, Codex apocryphorum Novi Testamenti, vol. 1, Leipzig: F. C. G. Vogel.
Bibliografia:
AJDUKIEWICZ K., 2006, Zdania pytajne, w: idem, Język i poznanie, t. 1, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, s. 278–283.
BOGUSŁAWSKI A., 1977, Problem of Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
BOGUSŁAWSKI A., 1979, Indirect Questions: One Interpretation or more?, Linguistica Silesiana 3, s. 39–52.
BOGUSŁAWSKI A., 1982, Semantic and pragmatic aspects of reference. Selected problems, Linguistische Studien 91/I, s. 1–111.
BOGUSŁAWSKI A., 1991, This, w: M. Grochowski (red.), Problemy opisu gramatycznego języków słowiańskich, Warszawa: Wyd. SGGW, s. 23–30.
BOGUSŁAWSKI A., 1992, Two Essays on Inflection, Warszawa: Energeia.
BOGUSŁAWSKI A., 1999, Inherently thematic or rhematic units of language, w: E. Hajíčová, T. Hoškovec, O. Leška, P. Sgall, Z. Skoumalová (eds.), Travaux du Cercle linguistique de Prague. 3, Amsterdam: Benjamins, s. 211–224.
BOGUSŁAWSKI A., 2008, O konieczności istnienia, Warszawa: Bel Studio.
DANIELEWICZOWA M., 1996, O znaczeniu zdań pytajnych w języku polskim. Charakterystyka struktury tematyczno-rematycznej wypowiedzeń interrogatywnych, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
GROCHOWSKI M., 1986, Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia, Wrocław: Ossolineum.
GROCHOWSKI M., 2004, O cechach syntaktycznych i semantycznych operatorów quasi- -spójnikowych. Analiza operatora ALE, w: A. Moroz i M. Wiśniewski (red.), Studia z gramatyki i semantyki języka polskiego, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, s. 223–231.
LYONS J., 1989, Semantyka, t. 2, przeł. A. Weinsberg, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
PISARKOWA K., 1972, Z historii polskich pytań o rozstrzygnięcie, w: Symbola polonica in honorem Stanislai Jodłowski, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 121– 132.
PUZYNINA J., 1997, Słowo – wartość – kultura, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
SAUSSURE F. DE, 2004, Szkice z językoznawstwa ogólnego, tłum. i red. M. Danielewiczowa, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
TOKARSKI J., 1951, A ileż to kłopotu ze spójnikiem a, Poradnik Językowy, z. 2, s. 12–16; z. 3, s. 1–6.
WAJSZCZUK J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
WIERZBICKA A., 1999, Język – umysł – kultura, wyb. i red. J. Bartmiński, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
WIERZBICKA A., 2002, Co mówi Jezus? Objaśnianie przypowieści ewangelicznych w słowach prostych i uniwersalnych, tłum. I. Duraj-Nowosielska, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 4063
Liczba cytowań: 0