Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • English
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • English
  • Język Polski

Linguistica Copernicana

Wstępna analiza jednostki przede wszystkim na tle właściwości ciągów nade wszystko i ponad wszystko
  • Strona domowa
  • /
  • Wstępna analiza jednostki przede wszystkim na tle właściwości ciągów nade wszystko i ponad wszystko
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 1 Nr 1 (2009) /
  4. ARTYKUŁY

Wstępna analiza jednostki przede wszystkim na tle właściwości ciągów nade wszystko i ponad wszystko

Autor

  • Anna Kisiel Uniwersytet Mikołaja Kopernika Instytut Języka Polskiego

DOI:

https://doi.org/10.12775/LinCop.2009.004

Słowa kluczowe

semantyka, składnia, partykuła, przyimek, hierarchia

Abstrakt

The main  aim of  the  article  is  to  present  differences  in  functioning  of  sequences przede wszystkim, nade wszystko and ponad wszystko. The first one is a particle, which operates at sentential meta-level. Applying it in the utterance, the speaker both singles out  the element  from a  set of elements  (similar  to one another  to  a certain extent but which are characterised by different intensity of the same feature), and simutaneously emphasises the importance of what has been said. The other two sequences, often treated as synonymous to przede wszystkim, are nominal phrases. On the basis of the syntactic analysis of collocations of prepositions nad and ponad with nouns in Accusativus, the author shows that nade wszystko and ponad wszystko are collocations of the mentioned prepositions and the noun wszystko. The meaning of the phrase ‘more than anything’ that is often ascribed to them can derive from the meaning of ponad, nad and wszystko.

Bibliografia

BOGUSŁAWSKI A., 1976, O zasadach rejestracji jednostek języka, Poradnik Językowy 8, s. 356–364.

BOGUSŁAWSKI A., 1994, Obiekty leksykograficzne a jednostki języka, w: tegoż, Word matters. Sprawy słowa, Warszawa: Veda, s. 115–124.

BOGUSŁAWSKI A., DANIELEWICZOWA M., 2005, Verba polona abscondita. Sonda słownikowa III, Warszawa: Elma Books.

EJO, 1999, Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, K. Polański (red.), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

EJP, 1992, Encyklopedia języka polskiego, S. Urbańczyk (red.), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

GROCHOWSKI M., 2003, Szyk jednostek synsyntagmatycznych w języku polskim (główne problemy metodologiczne), Polonica 22–23, s. 203–223.

GROCHOWSKI M., 2007, Opozycja leksemow auto- i synsyntagmatycznych (w świetle homonimów gramatycznych o postaci aż), w: Zbornik Matice srpske za slavistiku 71–72, Novi Sad, s. 161–171.

ISJP, 2000, Inny słownik języka polskiego, M. Bańko (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

JPK, 2005, Język polski, kompendium, M. Derwojedowa, H. Karaś, D. Kopcińska (red.), Warszawa: Świat Książki.

KALLAS K., 1995, Indywidualne cechy składniowe czasownika woleć, AUNC. Filologia Polska XLVI, s. 53–64.

KALLAS K., 1997, Składnia zdań porównawczych. Uwagi o zdaniach zespolonych spójnikiem niż, Polonica 18, s. 11–27.

KOSEK I., 1995, Interpretacja dwusegmentowych ciągow o kształcie wyrażeń przyimkowych, AUNC. Filologia Polska XLVI, s. 65–77.

KOSEK I., 1999, Przyczasownikowe frazy przyimkowo-nominalne w zdaniach współczesnego języka polskiego, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.

PRZYBYLSKA R., 2002, Polisemia przyimków polskich w świetle semantyki kognitywnej, Kraków: Universitas.

PSWP, 1994–2005, Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny, H. Zgołkowa (red.), Poznań: Wyd. Kurpisz.

SJPDor, 1958–1969, Słownik języka polskiego, W. Doroszewski (red.), Warszawa: Wiedza Powszechna, PWN.

SJPSzym, 1978–1981, Słownik języka polskiego, M. Szymczak (red.), Warszawa: PWN.

SWJP, 1999, Słownik współczesnego języka polskiego, B. Dunaj (red.), Warszawa: Wilga.

SZUPRYCZYŃSKA M., 1979, Związki składniowe form stopnia wyższego polskich przymiotników, Polonica 5, s. 115–137.

USJP, 2003, Uniwersalny słownik języka polskiego, S. Dubisz (red.), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

WAJSZCZUK J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.

WAJSZCZUK J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.

WRÓBEL H., 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków: Od nowa.

Linguistica Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2009-01-01

Jak cytować

1.
KISIEL, Anna. Wstępna analiza jednostki przede wszystkim na tle właściwości ciągów nade wszystko i ponad wszystko. Linguistica Copernicana [online]. 1 styczeń 2009, T. 1, nr 1, s. 93–109. [udostępniono 1.4.2023]. DOI 10.12775/LinCop.2009.004.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 1 Nr 1 (2009)

Dział

ARTYKUŁY

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 374
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • English
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

semantyka, składnia, partykuła, przyimek, hierarchia
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa