Demetonymised Reflexives in Polish

Abstrakt

Tematem artykułu są polskie konstrukcje zwrotne, w których obiekt domyślny w nierozszerzonej konstrukcji zwrotnej jako metonimicznie koreferencyjny z podmiotem (por. tłumaczyć się = tłumaczyć swoje decyzje itp.) zostaje na nowo wprowadzony w postaci frazy zależnej (tłumaczyć się ze swoich decyzji). Takie konstrukcje są charakteryzowane w literaturze jako antypasywne. W artykule argumentuje się, że są one leksykalnie ograniczonym podtypem konstrukcji zwrotnej w sensie właściwym. W wyniku utraty metonimicznego charakteru zwrotności wykładnik zwrotny jest reinterpretowany jako kodujący oddziaływanie akcji na podmiot-agensa, wskutek czego pierwotny obiekt może być na nowo wprowadzony jako argument zależny. Ten typ konstrukcji nie jest zatem pokrewny konstrukcjom antypasywnym.