Przegląd polskich badań nad strukturą tematyczno-rematyczną wypowiedzi (1977–1997)
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2022.016Słowa kluczowe
struktura tematyczno-rematyczna, językoznawstwo polskie, historia językoznawstwaAbstrakt
Artykuł jest syntetycznym przeglądem polskiego piśmiennictwa językoznawczego z lat 1977–1997 pod kątem publikacji poświęconych strukturze tematyczno-rematycznej wypowiedzi. Umowne granice opisywanego okresu wyznaczają daty publikacji dwóch ważnych monografii (Bogusławski 1977, Wajszczuk 1997). W kolejnych paragrafach zebrane są m.in. informacje o pionierskich publikacjach z lat 70. XX w., najważniejszych kierunkach badań nad STR prowadzonych przez polskich językoznawców we wskazanym okresie (1977–1997), a także o pracach zorientowanych bardziej dydaktycznie.
Bibliografia
Ampel-Rudolf M., 2009, Gatunkowe reguły kształtowania schematów tekstu. Schemat informacyjny, Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego LXV, s. 121–133.
Banyś W., Karolak S. (red.), 1988, Structure théme-rhéme dans les langues romanes et slaves, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Bartmiński J., Niebrzegowska-Bartmińska S., 2009, Tekstologia, Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Bednarek A., Grochowski M., 1993, Zadania z semantyki językoznawczej, Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Bogacki K., Karolak S., 1992, Założenia gramatyki o podstawach funkcjonalnych, w: I. Nowakowska-Kempna (red.), Język a Kultura, t. 8: Podstawy metodologiczne semantyki współczesnej, Wrocław: Wiedza o Kulturze, s. 157–187.
Bogusławski A., 1977, Problems of the Thematic-Rhematic Structure of Sentences, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Červenka M., 1974, O tematycznym następstwie: na materiale czeskich tekstów poetyckich, w: M. R. Mayenowa 1974, s. 85–97.
Červenka M., 1976, Aktualne rozczłonkowanie zdania w prozie artystycznej, w: M. R. Mayenowa (red.) 1976, s. 81–94.
Chojak J., 1990, Echa niezadanych pytań czy wyróżnione tematy? (o pewnych użyciach Norwidowskiego pytajnika), w: J. Chojak, J. Puzynina (red.), Studia nad językiem Cypriana Norwida, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 13–36.
Chojak J., Zaron Z., 2005, Wyznaczniki aktualizacji zdarzenia, Polonica XXIV–XXV, s. 33–44.
Daneš F., 1974, Semantyczna i tematyczna struktura zdania i tekstu, w: M. R. Mayenowa (red.) 1974, s. 23–40.
Daneš F., Sgall P., Téma a réma v české lingvistice, w: M. R. Mayenowa (red.) 1978, s. 47–57.
Danielewiczowa M., 1996, O znaczeniu zdań pytajnych w języku polskim. Charakterystyka struktury tematyczno-rematycznej wypowiedzeń interrogatywnych, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Danielewiczowa M., 2012, O pewnym ważnym typie informacji leksykograficznej nieobecnej w słownikach, w: A. M. Lewicki (red.), Problemy frazeologii europejskiej IX, Lublin: Norbertinum, s. 51–62.
Danielewiczowa M., 2021, Aspekt tematyczny w informacyjnej strukturze wypowiedzi. Rozszerzanie i integracja wiedzy, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu
Warszawskiego. Dobrzyńska T. (red.), 1990, Tekst w kontekście. Zbiór studiów, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Dobrzyńska T., 1991, Tekst. Próba syntezy, Pamiętnik Literacki LXXXIII, nr 2, s. 142–183.
Dobrzyńska T., 1993, Tekst. Próba syntezy, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN.
Dobrzyńska T., 2010, Tekst, w: J. Bartmiński (red.), Współczesny język polski, wyd. 3, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie Skłodowskiej, s. 293–314.
Duszak A. 1998, Tekst, dyskurs, komunikacja międzykulturowa, Warszawa: Wydawnictwo PWN.
Duszak A., 1987, The Dynamics of Topics in English and Polish, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Firbas J., 1974, O pojęciu dynamiczności wypowiedzeniowej w teorii funkcjonalnej perspektywy zdania, w: M. R. Mayenowa (red.) 1974, s. 9–21.
Firbas J., 1978, K problematice tématu výpovědi, w: M. R. Mayenowa (red.) 1978, s. 29–46.
Gebert L., 2009, Information structure in Slavic Languages, [w:] L. Mereu (red.), Information Structure and its Interfaces, Berlin: Mouton de Gruyter, s. 307–324.
Greń Z., 1986, Struktura tematyczno-rematyczna pieśni ludowej (na materiale macedońskiej poezji ludowej), w: V. Koseska-Toszewa, I. Sawicka, Językowe studia bałkanistyczne, t. 1, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 99–107.
Grochowski M., 1986, Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Grochowski M., 1997, Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN.
Grochowski M., 2008, Założenia ogólne opisu tzw. wyrażeń funkcyjnych w Wielkim słowniku języka polskiego, w: R. Przybylska, P. Żmigrodzki, Nowe studia leksykograficzne 2, Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, s. 11–22.
Grochowski M., 2014, Dorobek Henryka Misza na tle paradygmatów składni polskiej połowy XX wieku, w: M. Grochowski, Z. Zaron (red.), Znaki pamięci. Spuścizna językoznawców polskich drugiej połowy XX wieku, Warszawa: Komitet Językoznawstwa PAN, s. 77–84.
Grochowski M., Kisiel A., Żabowska M., Słownik gniazdowy partykuł polskich, Kraków: Polska Akademia Umiejętności.
Huszcza R., 1979, Some Remarks on the Thematic-Rhematic Structure of the Korean Sentence The Journal of Asiatic Studies XXII, No. 1, s. 139–148.
Huszcza R., 1980, Tematyczno-rematyczna struktura zdania w języku polskim, Polonica VI, s. 57–71.
Huszcza R., 1983, O pewnych uniwersaliach w tematyczno-rematycznej strukturze zdania, w: T. Dobrzyńska, E. Janus (red.), Tekst i zdanie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 97–123.
Huszcza R., 1986a, The Thematic-Rhematic Structure of Questions in Korean, Journal of Asian and African Studies XXXII, s. 27–36.
Huszcza R., 1986b, Wykładniki uwydatnionego rematu zdania w języku polskim, japońskim, angielskim i wietnamskim, Prace Filologiczne XXXIII, s. 325–336.
Huszcza R., 1987a, On some markers of the Thematic-Rhematic Structure in Korean, Rocznik Orientalistyczny XLV, nr 2, s. 15–24.
Huszcza R., 1987b, Spójność syntaktyczna a spójność tematyczno-rematyczna w języku japońskim, koreańskim, wietnamskim i chińskim, w: A. Weinsberg (red.), Studia z językoznawstwa ogólnego i kontrastywnego, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 19–33.
Huszcza R., 1988, T hematic-rhematic Structure of Q uestions i n Typologically Distant Languages – Polish and Vietnamese Sentence Questions, w: E. Smułkowa, K. Feleszko (red.) Polono-Slavica Varsoviensia – Problemy językoznawstwa konfrontatywnego, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 61–68.
Huszcza R., 1990a, Tematyczno-rematyczna struktura zdania w językach różnych typów (Normalny podział tematyczno-rematyczny), w: T. Dobrzyńska (red.) 1990, s. 55–96.
Huszcza R., 1990b, Czy istnieją zdania czysto rematyczne?, w: T. Dobrzyńska (red.), s. 97–103.
Huszcza R., 1991a, Smutek topików (Problem definicji podstawowych pojęć tematyczno- rematycznej struktury zdania), w: J. Sambor, R. Huszcza (red.), Prace z językoznawstwa ogólnego i kontrastywnego, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, s. 49–57.
Huszcza R., 1991b, Wykładniki uwydatnionego tematu zdania w języku polskim, japońskim, angielskim i wietnamskim, Prace Filologiczne XXXVI, s. 169–181.
Huszcza R., 2000, Nie ma, żeby nie było – o segmentalnych wykładnikach tematyczno- rematycznej struktury zdania w polszczyźnie, Poradnik Językowy 8, s. 1–8.
Huszcza R., 2003, Wykładniki tematyczno-rematycznej struktury zdania w polszczyźnie – próba typologii, w: J. Linde-Usiekniewicz, R. Huszcza (red.), Prace językoznawcze dedykowane Profesor Jadwidze Sambor, Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego, s. 84–95.
Huszcza R., 2004, O pewnych uniwersaliach w tematyczno-rematycznej strukturze zdania, w: J. Bartmiński, S. Niebrzegowska-Bartmińska (red.), Współczesna polszczyzna. Wybór opracowań, 4, Tekstologia cz. 1, Wydawnictwo Uniwersytetu Marie Curie-Skłodowskiej, Lublin, s. 114–136.
Jodłowski S., 1976, Podstawy polskiej składni, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Karolak S., 1984, Składnia wyrażeń predykatywnych, w: Z. Topolińska (red.), Gramatyka współczesnego języka polskiego. Składnia, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, s. 11–211.
Karolak S., 2002, Podstawowe struktury składniowe języka polskiego, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Kiklewicz A., 2004, Podstawy składni funkcjonalnej, Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Lizak J., 1997, O tematyczno-rematycznej strukturze tekstu w czasopismach dla dzieci, Język Polski LXXVII, nr 2–3, s. 145–149.
Lizak J., 1999, Język czasopism dla dzieci. Wybrane zagadnienia, Rzeszów, Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Martemianow J., 1971, Problem aktualnego rozczłonkowania (AR): język opisu AR-struktury, w: M. R. Mayenowa (red.) 1971, s. 21–46.
Mathesius V., 1971, O tak zwanym aktualnym rozczłonkowaniu zdania, w: M. R. Mayenowa (red.) 1971, s. 7–12.
Mayenowa M. R. (red.), 1971, O spójności tekstu, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Mayenowa M. R. (red.), 1974, Tekst i język. Problemy semantyczne, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Mayenowa M. R. (red.), 1976, Semantyka tekstu i języka, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Mayenowa M. R. (red.), 1978, Tekst. Język. Poetyka. Zbiór studiów, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Mazur J., 1986, Organizacja tekstu potocznego. Na przykładzie języka polskiego i rosyjskiego, Lublin: Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej.
Misz H., 1962, O tzw. psychologicznej analizie zdania, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Filologia Polska 3, s. 3–9.
Misz H., 1966, Jedna z zasad szyku we współczesnym języku polskim, Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. Filologia Polska 6, s. 3–68.
Misz H., 1981, Studia nad składnią współczesnej polszczyzny pisanej, Toruń: Uniwersytet Mikołaja Kopernika.
Safarewiczowa H., 1962, Niektóre cechy języka potocznego w XVI w. na podstawie tekstu „Gospodarstwa” A. Gostomskiego, w: Z. Klemensiewicz, M. R. Mayenowa (red.), Odrodzenie w Polsce. Materiały sesji naukowej PAN 25–30 października 1953 roku, t. 3: Historia języka, cz. 2, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, s. 280–302.
Szumska D., 1996, Bez rematu. Metodologia opisu organizacji tematycznej tekstu w ujęciu konfrontatywnym, Kraków: Kraków: Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich. Wprowadzenie do opisu, Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Wajszczuk J., 2005, O metatekście, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej Uniwersytetu Warszawskiego.
Weinsberg A., 1983, Językoznawstwo ogólne, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Wierzbicka A., 1966, System składniowo-stylistyczny prozy polskiego renesansu, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Zaron Z., 2009, Problemy składni funkcjonalnej, Warszawa: BEL Studio.
Żabowska M., 2014, Partykułologia i partykułografia. Stan obecny i perspektywy, w: A. Moroz, P. Sobotka, M. Żabowska, Maiuscula linguistica. Studia in honorem professori Matthiae Grochowski sextuagesimo quinto dedicata, Warszawa: BEL Studio, s. 103–119.
Żydek-Bednarczuk U., 2005, Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków: Universitas.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Sebastian Żurowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 258
Liczba cytowań: 0
