Przysłówki wprowadzające ilościową charakterystykę uczestników zdarzenia: główne opozycje znaczeniowe
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2022.005Słowa kluczowe
przysłówki, semantyka, charakterystyka ilościowa, opozycjeAbstrakt
Artykuł poświęcony jest polskim przysłówkom wprowadzającym ilościową charakterystykę uczestników danego zdarzenia, to znaczy z jednej strony jednostkom takim jak: pojedynczo, jednoosobowo, indywidualnie, solo, solowo z drugiej zaś – licznie, tłumnie, masowo, gromadnie, stadnie, grupowo, gremialnie, kolektywnie, kolegialnie, zespołowo, zbiorowo, chóralnie. Autorka wyróżnia i krótko omawia
podstawowe opozycje, które organizują ten podsystem znaczeń. Opozycje te są następujące: a) jeden – więcej niż jeden; b) osoba – inny organizm – coś; c) wielość ujmowana jako całość – wielość niebędąca całością; d) objęcie charakterystyką wszystkich partycypantów – brak informacji o tego rodzaju kompletności; e) komponent ilościowy jako własność stopniowalna – jako własność niestopniowalna; f) działanie – brak działania.
Bibliografia
Austin J. L., 1993, Prośba o wybaczenie, w: tegoż, Mówienie i poznawanie, przekład, wstęp, przypisy i skorowidze B. Chwedeńczuk, Warszawa: PWN.
Bogusławski A., 1978, Towards an operational grammar, Studia Semiotyczne 8, s. 29–90; polski przekład: Preliminaria gramatyki operacyjnej, Polonica 1989, 13, s. 163–223.
Bogusławski A., 2007, A Study in the Linguistics-Philosophy Interface, Warszawa: BEL Studio.
Bogusławski A., 2009, Myśli o gwiazdce i regule, Warszawa: BEL Studo.
Bogusławski A., 2010, Dwa studia z teorii fleksji (i inne przyczynki), Warszawa: BEL Studio.
Bogusławski A., 2010a, ‘Więcej’ wśród aspektów prymitywu ‘wie, że’, Linguistica Copernicana 1 (3), s. 23–79.
Bogusławski A., 2013, Only from one. A particle in service of calling hearer’s attention to one marked member of the contextually relevant alternative, w: K. Bochmann, A. Steube (red.), Sprache, Sprachvergleich, Sprachträger. Ruddolf Růžička zum 90. Geburstag von freunden, wisenschaftlichen Weggefährten und Schülern, Leipzig: Sächsische Akademie der Wissenchaften, s. 17–56.
Bogusławski A., 2021, Lingwistyczna teoria mowy. Preliminaria, Warszawa: Wydawnictwa UW.
Danielewiczowa M., 2012, W głąb specjalizacji znaczeń. Przysłówkowe metapredykaty atestacyjne, Warszawa: BEL Studio.
Deptuła I., 2003, Polskie przyimki wielosegmentowe z argumentem osobowym, Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Filologia Polska 55, s. 23–71.
Doboszyńska-Markiewicz K., 2013, Operatory adnumeratywne w języku polskim – dystrybucja i znaczenia, Warszawa: Uniwersytet Warszawski, Katedra Lingwistyki Formalnej.
Duszkin M., 2010, Wykładniki przybliżoności adnumeratywnej w języku polskim i rosyjskim. Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy.
Grochowski M., 1999, O strukturze semantycznej przysłówków kolektywnych, w: J. Adamowski, S. Niebrzegowska (red.), W zwierciadle języka i kultury, Lublin: Wydawnictwo UNCS, s. 47–53.
Grochowski M., 2003, Sekundäre Präpositionen mit dem Segment z als Exponent der Relation des gemeinsamen Auftretens im Polnischen, w: W. Boeder, G. Hentschel (red.) Variierende Markierung von Nominalgruppen in Sprachen unterschiedlichen Typs, Oldenburg: Bibliotheks- und Informationssystem der Universität Oldenburg, s. 111–128.
Grochowski M., 2006, Status gramatyczny i semantyczny wyrażenia z osobna, Poradnik Językowy 9, s. 41–47.
Grzegorczykowa R., 1975, Funkcje semantyczne i składniowe polskich przysłówków, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk: Zakład Narodowy im Ossolińskich, Wydawnictwo PAN.
Rosalska P., 2013, Wstęp do analizy semantycznej przysłówków kolektywnych (na przykładzie razem), Linguistica Copernicana 1, s. 169–185.
Rosalska P., 2014, Analiza semantyczna przysłówka solo, w: A. Moroz, P. Sobotka, M. Żabowska (red.), Maiuscula Linguistica. Studia in honorem Professori Matthiae Grochowski sextuagesimoquinto dedicata, Warszawa: BEL Studio, s. 309–317.
Rosalska P., 2016, Relacje między przysłówkami kolektywnymi, syngulatywnymi i dystrybutywnymi we współczesnym języku polskim, rozprawa doktorska, Toruń: UMK.
Rosalska P., 2022, Razem, osobno czy w pojedynkę? Relacje między przysłówkami kolektywnymi a przysłówkami syngulatywnymi i dystrybutywnymi we współczesnym języku polskim, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Wajszczuk J., 1997, System znaczeń w obszarze spójników polskich, Warszawa: Katedra Lingwistyki Formalnej UW.
Wittgenstein L., 2000, Uwagi różne, Warszawa: Wydawnictwo KR.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Magdalena Danielewiczowa
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 135
Liczba cytowań: 0
