Słowo o amelioratywach i pejoratywach w kręgu mowy, ze szczególnym uwzględnieniem mownej aprobaty / dezaprobaty działań
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2022.004Słowa kluczowe
amelioratywy, pejoratywy, aprobata, dezaprobata, działanieAbstrakt
Autor twierdzi, że ktokolwiek pochwala czyjąś wypowiedź, która jest jego zdaniem nieprawdziwa, musi z konieczności pochwalać czyjeś powiedzenie czegoś, co jest jego zdaniem prawdą; np. swoje własne zdanie chwalące ową wypowiedź nieprawdziwą. Ktokolwiek pochwala czyjąś wypowiedź, która jest jego zdaniem prawdziwa, nie musi jednocześnie pochwalać niczyjego powiedzenia czegoś, co nie jest jego zdaniem prawdą. Wszystko to łącznie stanowi o tym, że bezwzględna aprobata nieprawdomówności jest niemożliwa (jako wewnętrznie sprzeczna), podczas gdy totalna aprobata prawdomówności i tylko ona jest niesprzeczna wewnętrznie.
Autor przedstawia ściśle proporcjonalny obraz aprobaty i dezaprobaty działań. Stosowane pojęcia to: ‘tolerancja’, ‘zero tolerancji’ jako amelioratywy oraz ‘permisywizm’, ‘nietolerancja’ jako pejoratywy. Postawy oznaczone powyższymi pojęciami są zawsze subiektywne.
Bibliografia
Bogusławski A., 2005, Veridicum laudare necesse est, vitam sustinere non est necesse, Journal of Pragmatics 37, s. 411–431.
Bogusławski A., 2018, Proporcjonalna czwórka aksjologiczna wokół ‘tolerancji’, w: J. Chojak, Z. Zaron (red.), Ku rzeczom niebłahym, Warszawa: BEL Studio, s. 109–111.
Bogusławski A., Danielewiczowa M., 2005, Verba polona abscondita. III sonda słownikowa, Warszawa: Elma Books.
Mill J. S., 1843, A System of Logic Ratiocinative and Inductive, London: Longman.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2023 Andrzej Bogusławski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 48
Liczba cytowań: 0
