Podstawowe zagadnienia współczesnej filozofii języka, filozofii językoznawstwa oraz filozofii lingwistycznej
DOI:
https://doi.org/10.12775/LinCop.2021.007Słowa kluczowe
filozofia analityczna, filozofia języka, filozofia językoznawstwa, filozofia lingwistyczna, teoria języka, metodologia językoznawstwa, semantyka, pragmatykaAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie podstawowych zagadnień współczesnej filozofii języka (zwłaszcza w ujęciu analitycznym) oraz filozofii językoznawstwa i filozofii lingwistycznej, a także relacji między poszczególnymi dyscyplinami. Dla potrzeb niniejszej dyskusji językoznawstwo można określić jako systemowe badanie języka naturalnego, a filozofię języka jako systemowe badanie podstawowych pojęć związanych z naturą i właściwościami języka (zarówno języka naturalnego, jak i języków formalnych). Filozofia językoznawstwa, jako gałąź filozofii nauki, ma za swój przedmiot systemową refleksję nad teoriami językoznawczymi i metodami badań językoznawczych, natomiast filozofia lingwistyczna jest metodą lub techniką badania języka, również języka potocznego. W artykule dokonano również przeglądu zawartości wybranych encyklopedycznych i podręcznikowych pozycji poświęconych filozofii języka.
Bibliografia
Ajdukiewicz K., 1975, Logika pragmatyczna, Warszawa: PWN.
Andrzejewski B., 2016, Filozofia słowa. Zarys dziejów, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Ayer A., [1936] 2001, Language, Truth and Logic, London: Penguin Books.
Bańczerowski J., Pogonowski J., Zgółka, T., 1982, Wstęp do językoznawstwa, Poznań: Wydawnictwo UAM.
Biłat A., 2010, Jaka ontologia języka?, w: P. Stalmaszczyk (red.), Metodologie językoznawstwa. Filozoficzne i empiryczne problemy w analizie języka, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, s. 11–25.
Boas F., [1928] 2019, Antropologia a życie współczesne (tłum. K. Siekierski), Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Bobrowski I., 2011, W stronę filozofii językoznawstwa, Prace Filologiczne LX, s. 27–36.
Bobrowski I., 2015, Problems of Methodology and Philosophy in Linguistics, Frankfurt am Main: Peter Lang.
Bobrowski I., 2020, Zagadnienia metodologii i filozofii językoznawstwa, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
Brożek A., 2020, Analiza i konstrukcja. O metodach badań w Szkole Lwowsko-Warszawskiej, Kraków: Copernicus Center Press.
Cappelen H., 2017, Why Philosophers Shouldn’t Do Semantics, Review of Philosophy and Psychology 8, s. 743–762.
Chomsky N., [1965] 1982, Zagadnienia teorii składni (tłum. I. Jakubczak), Wrocław: Ossolineum.
Chomsky N., 1986, Knowledge of Language: Its Nature, Origin and Use, New York: Praeger.
Chomsky N., 2002, On Nature and Language, Cambridge: Cambridge University Press.
Chomsky N., 2016, What Kind of Creatures Are We?, New York: Columbia University Press.
Comte-Sponville A., [2005] 2007, Filozofia (tłum. E. Burska), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Daly C., 2013, Philosophy of Language. An Introduction, London: Bloomsbury.
Darowski R., [1995] 2008, Filozofia człowieka. Zarys problematyki, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Davies M., 2006, Foundational Issues in the Philosophy of Language, w: M. Devitt, R. Hanley (red.), The Blackwell Guide to the Philosophy of Language, Oxford: Blackwell, s. 19–40.
Devitt M., Hanley R., (red.) 2006, The Blackwell Guide to the Philosophy of Language, Oxford: Blackwell.
Devitt M., Hanley R., 2006, Introduction, w: M. Devitt, R. Hanley (red.), The Blackwell Guide to the Philosophy of Language, Oxford: Blackwell, s. 1–16.
Dummett M., [2001] 2010, Natura i przyszłość filozofii (tłum. M. Iwanicki i T. Szubka), Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.
Dummett M., 2012, The Place of Philosophy in European Culture, European Journal of Analytic Philosophy 8 (1), s. 14–23.
García-Carpintero M., 2012, Editorial Introduction: History of the Philosophy of Language, w: M. García-Carpintero i M. Kölbel, (red.), s. 1–25.
García-Carpintero M., Kölbel M., (red.), 2012, The Continuum Companion to the Philosophy of Language, London: Continuum.
Green M. S., 2020, The Philosophy of Language, New York & Oxford: Oxford University Press.
Hale B., Wright C., Miller A., (red.), 2017, A Companion to the Philosophy of Language, Second Edition, Oxford: Willey-Blackwell.
Hallett G., 2008, Linguistic Philosophy. The Central Story, Albany, NY: SUNY Press.
Kasher A., Lappin S., 1977, Philosophical Linguistics: An Introduction, Kronberg: Scriptor Verlag.
Kmita J., 1975, Wykłady z logiki i metodologii nauk, Warszawa: PWN.
Kotarbiński T., [1947] 1961, Przegląd problematyki logiczno-syntaktycznej, w: Elementy teorii poznania, logiki formalnej i metodologii nauk (II wydanie), Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, s. 473–480.
Kwiatkowski T., 2002, Wykłady i szkice z logiki ogólnej, Lublin Wydawnictwo UMCS.
Lepore E., Smith B. C., (red.), 2006, The Oxford Handbook of Philosophy of Language, Oxford: Oxford University Press.
Lepore E., Smith B. C., 2006, Preface, w: E. Lepore, B. C. Smith (red.), The Oxford Handbook of Philosophy of Language, Oxford: Oxford University Press, s. vii–x.
Mackenzie I., 1997, Introduction to Linguistic Philosophy, Thousand Oakes: Sage Publications, Inc.
Magee B., [1973] 1998, Popper (tłum. P. Dziliński), Warszawa: Prószyński i Ska.
Martinich A. P., (red.), 2009, Philosophy of Language. Critical Concepts in Philosophy. Volumes I–IV, London and New York: Oxford University Press.
Martinich A. P., 2009, General Introduction, w: A. P. Martinich (red.), Philosophy of Language. Volume 1, London and New York: Oxford University Press, s. 1–18.
Miller A., [1998] 2018, Philosophy of Language. Third edition, New York: Routledge.
Morris M., 2007, An Introduction to the Philosophy of Language, Cambridge: Cambridge University Press.
Odrowąż-Sypniewska J., 2016., Wprowadzenie, w: J. Odrowąż-Sypniewska (red.), Przewodnik po filozofii języka, Kraków: Wydawnictwo WAM, s. 7–16.
Odrowąż-Sypniewska J., (red.), 2016, Przewodnik po filozofii języka, Kraków: Wydawnictwo WAM.
Pigliucci M., 2017, Philosophy as the Evocation of Conceptual Landscapes, w: R. Blackford i D. Broderick (red.), Philosophy’s Future. The Problem of Philosophical Progress, Hoboken, NJ: Wiley Blackwell, s. 75–90.
Prechtl P., [1998] 2007, Wprowadzenie do filozofii języka (tłum. J. Bremer), Kraków: Wydawnictwo WAM.
Przyłębski A., 2019, Hermeneutyka. Od sztuki interpretacji do teorii i filozofii rozumienia, Poznań: Zysk i Ska Wydawnictwo.
Rorty R., 1967, Introduction. Metaphilosophical Difficulties of Linguistic Philosophy, w: R. Rorty (red.), The Linguistic Turn. Recent Essays in Philosophical Method, Chicago & London: University of Chicago Press, s. 1–39.
Rorty R., 1992, Twenty-five Years After, w: R. Rorty (red.), The Linguistic Turn. Recent Essays in Philosophical Method. With Two Retrospective Essays, Chicago & London: University of Chicago Press, s. 371–374.
Rotter K., 1997, Próba gramatyki filozoficznej. Antologia, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Rotter K., 2006, Gramatyka filozoficzna w dobie sporu o podstawy matematyki. Eseje o drugiej filozofii Wittgensteina, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.
Russell G., 2012, Introduction, w: G. Russell, D. G. Fara (red.), The Routledge Companion to Philosophy of Language, New York & London: Routledge, s. 1–6.
Russell, G., Fara D. G., (red.), 2012, The Routledge Companion to Philosophy of Language, New York & London: Routledge.
Saussure de F., [1916] 1991, Kurs językoznawstwa ogólnego, wydanie drugie, poprawione (tłum. K. Kasprzyk), Warszawa: PWN. 160 Piotr Stalmaszczyk
Scholz B. C., Pelletier F. J., Pullum G. K., 2020, Philosophy of Linguistics, w: E. N. Zalta (red.), The Stanford Encyclopedia of Philosophy (Summer 2020 Edition), [online:] https://plato.stanford.edu/archives/sum2020/entries/linguistics/ [15.04.2021].
Searle J., [1969] 1987, Czynności mowy. Rozważania z filozofii języka (tłum. B. Chwedeńczuk), Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Searle J., [2004] 2010, Umysł. Krótkie wprowadzenie (tłum. J. Karłowski), Poznań: Rebis.
Słapek D., 2017, Rozważania metajęzykoznawcze. (Studia z metodologii i filozofii językoznawstwa 4), Łódź: Zakład Językoznawstwa Angielskiego i Ogólnego UŁ i Primum Verbum.
Soames S., 2010, Philosophy of Language, Princeton and Oxford: Princeton University Press.
Stalmaszczyk P., 2011, Historyczne i metodologiczne uwarunkowania współczesnego generatywizmu, Linguistica Copernicana 5, s. 13–30.
Stalmaszczyk P., 2018a, Współczesna analityczna filozofia języka: wybrane zagadnienia, Diametros 56, s. 129–139.
Stalmaszczyk P., 2018b, O paradygmatach w językoznawstwie (na przykładzie językoznawstwa generatywnego), Linguistica Copernicana 15, s. 37–59.
Stalmaszczyk P., 2021, Szkice z metodologii językoznawstwa i filozofii języka, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Stalmaszczyk P., (w druku), Philosophy of Language: Definitions, Disciplines and Approaches, w: P. Stalmaszczyk (red), The Cambridge Handbook of the Philosophy of Language, Cambridge: Cambridge University Press.
Stanosz B., 1991, 10 wykładów z filozofii języka (Biblioteka Myśli Semiotycznej 19), Warszawa: Polskie Towarzystwo Semiotyczne.
Strawson P. F., [1992] 1994, Analiza i metafizyka. Wstęp do filozofii (tłum. A. Grobler), Kraków: Wydawnictwo Znak.
Swiggers P., 1996, XXth-Century Theories of Language: An Epistemological Diagnosis, Linguistica 36 (1), s. 3–16.
Szabó, Z. Gendler, Thomason R. H., 2019, Philosophy of Language, Cambridge: Cambridge University Press.
Szołtysek A. E., 2021, Filozofia języka. Kształtowanie myśli, Kraków: Impuls.
Tałasiewicz M., 2006, Filozofia składni, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Semper.
Taylor Ch., 2016, The Language Animal. The Full Shape of the Human Linguistic Capacity, Cambridge, MA – London: The Belknap Press of the Harvard University Press.
Tokarski R., 2013, Światy za słowami. Wykłady z semantyki leksykalnej, Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Vendler Z., 1974, Linguistics in Philosophy, Ithaca & London: Cornell University Press.
Williamson T., 2004, Past the Linguistic Turn?, w: B. Leiter (red.), The Future for Philosophy, Oxford: Clarendon Press, s. 106–128.
Wittgenstein L., [1953] 2000, Dociekania filozoficzne (tłum. B. Wolniewicz), Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Woleński J., [2005] 2014, Epistemologia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Woleński J., 2019, Ograniczenia semantyki formalnej (logicznej), Studia Semiotyczne 33 (2), s. 231–244.
Ziembiński Z., [1959] 2002, Logika praktyczna. Wydanie XXV, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 3462
Liczba cytowań: 0
