Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

Idea jakuckiej religii i obchody święta Ysyach w Republice Sacha
  • Strona domowa
  • /
  • Idea jakuckiej religii i obchody święta Ysyach w Republice Sacha
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 104 (2020) /
  4. ARTYKUŁY

Idea jakuckiej religii i obchody święta Ysyach w Republice Sacha

Autor

  • Wojciech Lipiński

DOI:

https://doi.org/10.12775/lud104.2020.16

Słowa kluczowe

Republika Sacha, Jakuci, Ysyakh, aĭyy, odrodzenie religijne

Abstrakt

Od początku istnienia Republiki Sacha podejmowano tam wiele działań na rzecz zachowania odrębności kulturowej Jakutów i wzmocnienia ich tożsamości. Służyć temu miały między innymi przyznanie tradycyjnemu świętu Ysyakh statusu święta narodowego oraz próby tworzenia na bazie dawnych wierzeń jakuckiej religii narodowej. Jej podstawą jest tzw. doktryna aĭyy, opracowana przez przedstawicieli jakuckiej inteligencji narodowej. W artykule pokazuję w jakich sferach funkcjonowania dzisiejszego Ysyakhu widoczne są jej wpływy oraz jakie jest znaczenie święta dla jej propagowania.

Bibliografia

Iakovlev, V. F. (2005). Ysyakh: Tujmaada – Ėllėĭ – Us Khatyn. Jakuck: Sakhapoligrafizdat.

Iakovlev, V. F. (2015). Tus ilgė. Tiusiulgė – sviashchennoe mesto. Jakuck: Bichik.

Alekseev, N. A. (1975). Tradicionnye religioznye verovaniia iakutov XIX – nachale XX v. Novosibirsk: Nauka.

Balzer, M. M. (2005). Whose Steeple is Higher? Religious Competition in Siberia. Religion, State & Society, 33(1), 57-69.

Balzer, M. M. (2012). Festivals and Celebrations of Russia’s Peoples: Old and New. Anthropology & Archeology of Eurasia, 50(4), 3-5.

b.a. (2016). S prazdnikom!. Iakutsk Vechernyĭ, 24 iiunia, 28.

Connerton, P. (2012). Jak społeczeństwa pamiętają (przekł. M. Napiórkowski). Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.

Edensor, T. (2004). Tożsamość narodowa, kultura popularna i życie codzienne (przeł. A. Sadza). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Filatov, S. (2000). Yakutia (Sakha) faces a religious choice: shamanism or christianity. Religion, State & Society, 28(1), 113-122.

Frost, N. (2016). Anthropology and festivals: festival ecologies. Ethnos, 81(4), 569-583.

Głowacka-Grajper, M., Nowicka, E., Połeć, W. (2016), Performing Ethnicity, Celebrating Multiculturalism. The Ethno-Cultural Festival Yord Games In the Conflict Between „Indigenous Buryat Traditions” and “Eurasion Unity”. Etnografia Polska, LX(1-2), 191-207.

Guss, D.M. (2000). The festive state: race, ethnicity and nationalism as cultural performance. Berkeley, Los Angeles, London: University of California Press.

Hobsbawm, E. (2008), Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji. W: E. Hobsbawm, T. Ranger (red.), Tradycja wynaleziona (przeł. M. Godyń, F. Godyń) (s. 9-23). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Kondakov Vladimir Alekseevich 2012, Religiia Aar Aĭyy. Osnovnye svedeniia, Jakuck: Assotsiatsiia Narodnoĭ Meditsiny im. V.A.Kondakova.

Kulakovskiĭ, A. E. (1979). Nauchnye trudy. Jakuck: Iakutskoe knizhnoe izdatelstvo.

Ksenofontov, G. V. (2004), Ėlleiada. Materialy po mifologii i legendarnoĭ istorii iakutov, Jakuck: Bichik.

Lubaś, M. (2008). Tradycjonalizacje kultury. O zaletach i ograniczeniach koncepcji „tradycji wymyślonych”. W: G. Kubica, M. Lubaś (red.), Tworzenie i odtwarzanie kultury. Tradycja jako wymiar zmian społecznych. Studia z dziedziny antropologii społecznej (s. 33-69). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Nowicka, E. (2015). Towards the Creation of Modern Ethnicity and Imagined Community: Etnofestivals and Constructing the Buryat Nation. Etnografia Polska, LIX(1-2), 11-154.

Nowicka, E. (2016). Korzenie ałtargany sięgają głęboko. Buriaci między Rosją, Mongolią i Chinami. Kraków: Nomos.

Nowicka, E., Wyszyński, R. (1996), Lamowie i sekretarze. Poziomy więzi społecznej we współczesnej Buriacji. Warszawa: Wydział Filozofii i Socjologii UW.

Nowicka, E., Smyrski, Ł., Trzciński, P. (2000), Wprowadzenie. Odrodzenie czy narodziny? W: E. Nowicka (red.) Wielka Syberia małych narodów (s. 7-20). Kraków: Nomos.

Penkala-Gawęcka, D. (2009). Mikropolityka etniczności. Obchody wiosennego święta Nauryz w postsowieckim Kazachstanie. Etnografia Polska, LIII(1-2), 6-19.

Romanova, E. N. (1994). Iakutskiĭ prazdnik Ysyakh: istoki i predstavleniia. Nowosybirsk: Nauka.

Romanova, E. N., Ignat’eva, V. B. (2011). Iakutskij natsional’nyj prazdnik ysyakh v situacĭii perekhoda: istoricheskiĭ mif, ėtnokul’turnyĭ obraz i sovremennyĭ prazdnichnyĭ narrative. Ėtnograficheskoe obozrenie, 4, 29-40.

Romanova, E. N., Danilova, N. K., Muchopleva, S. D., Federov, A. S. (2016). Ysyakh – prazdnik belogo izobiliia. Jakuck: Bichik.

Smyrski, Ł. (2008). Ajdyn znaczy księżyc. Narody południowej Syberii. Warszawa: DiG.

Tul’ceva, L. A. (2011). Traditsionnye prazdniki narodov Rossii na rubezhe stoletiĭ: vvedenie v diskussiiu. Ėtnograficheskoe obozrenie, 4, 3-6.

Uliashev, O. I. (2011). “Den’ serediny leta”: tradiciia v zhizni i zhizn’ v tradicii severnykh khantov. Ėtnograficheskoe obozrenie, 4, 7-14.

Ushnickiĭ, V. V. (2016). Sovremennaia „vera” iakutov: religiia Aĭyy, tengrianstvo, neoshamanizm. Religiovedenie, 3, 37-42.

Vasil’ev, V. E. (2013). Sovremennye religioznye techeniia. W: N. A. Alekseev, E. N. Romanova, Z. P. Sokolova (red.), Iakuty (Sakha) (s. 367-376). Moskwa: Nauka.

Vitebsky, P. (2002). Withdrawing from the Land. Social and Spiritual Crisis in the Indigenous Russian Arctic. W: Ch. M. Hann (ed.), Postsocialism: Ideas, Ideologies and Practices in Eurasia (s. 180-195). London and New York: Routledge.

Wasilewski, J. S. (2005a). Mid-summer Night under the Polar Circle. The Yakut Ysyakh-Festival and the “Global Grotesque”. W: D. Picard, M. Robins (eds.), Journeys of Expressions IV: Tourism, Carnival and Folklore. Sheffield.

Wasilewski, J.S. (2005b), Strach jakucki – od szamańskiej grozy do wielkomiejskich lęków. Czego boi się homo postsovieticus (religiosus)? W: Horyzonty antropologii kultury: tom w darze dla profesor Zofii Sokolewicz (s. 129-141). J.S. Wasilewski, A. Zadrożyńska, A. Bruczkowska (red.). Warszawa: Wydawnictwo DiG.

LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2020-11-04

Jak cytować

1.
LIPIŃSKI, Wojciech. Idea jakuckiej religii i obchody święta Ysyach w Republice Sacha. LUD. Organ Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego [online]. 4 listopad 2020, T. 104, s. 359–382. [udostępniono 5.7.2025]. DOI 10.12775/lud104.2020.16.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 104 (2020)

Dział

ARTYKUŁY

Licencja

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

  • utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
  • reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
  • wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
  • wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
  • rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).

 

2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 710
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Republika Sacha, Jakuci, Ysyakh, aĭyy, odrodzenie religijne
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa