Poza narrację, poza lokalność. Dyskursywne funkcjonowanie postaci Beksińskich w Sanoku
DOI:
https://doi.org/10.12775/lud103.2019.09Słowa kluczowe
pl, Beksiński Tomasz, Beksiński Zdzisław, Sanok, dyskurs, retoryka, praktyka dyskursywna, lokalność, miejsceAbstrakt
Artykuł przybliża zagadnienie współczesnego funkcjonowania postaci Zdzisława i Tomasza Beksińskich w Sanoku, będącym ich rodzinną miejscowością. Na podstawie badań empirycznych autor proponuje spojrzenie na specyficzną sytuację komunikacji i wymiany symbolicznej zachodzącej pomiędzy przyjezdnymi turystami i wytwarzającymi lokalną tożsamość mieszkańcami Sanoka. Kluczową rolę odgrywa w tym ujęciu formacja dyskursywna wytwarzana na podstawie biografii Beksińskich w sferze kultury popularnej, która następnie wchodzi w relacje z odwiedzanym miejscem. Po przybliżeniu problematyki dyskursu wytwarzanego wokół Beksińskich i miejsca Sanoka w jego ramach, autor proponuje w artykule ujęcie obserwowanego zjawiska jako specyficznego mediowania pomiędzy płaszczyzną symboliczną a lokalno-praktyczną, odbywającego się za pośrednictwem dyskursywnie uformowanych figur Beksińskich, wskazując przy tym na wpływ tej sytuacji na konceptualizację przestrzeni społeczno-kulturowej.
Bibliografia
Baudouin de Courtenay-Ehrenkreutz-Jędrzejewiczowa, C. (1922). Święta Cecylia (przyczynek do genezy apokryfów). Lwów: Towarzystwo Ludoznawcze.
Barthes, R. (1970). Mit i znak (przeł. J. Błoński). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Banach, W. (2013). Beksiński: Malarstwo. Sanok: BOSZ.
Bartnicka, A. (2000). Śmierć defetysty. Wróżka, 5, 21-22.
Benedyktowicz, Z. (1980). O niektórych zastosowaniach metody fenomenologicznej w studiach nad religią, symbolem i kulturą. Cz. 1. Etnografia Polska, 24, 9-47.
Bal, M. (2012). Narratologia: Wprowadzenie do teorii narracji (przekł. pod red. E. Kraskowskiej i E. Rajewskiej). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Beksiński, Z. (2016). Beksiński: Dzień po dniu kończącego się życia: Dzienniki, rozmowy (red. J. M. Skoczeń). Warszawa: Wydawnictwo MD.
Bourdieu, P. (2007). Reguły sztuki: Geneza i struktura pola literackiego (przeł. A. Zawadzki). Warszawa: Universitas.
Bloch, N. (2018). Bliscy nieznajomi: Przezwyciężanie podporządkowania w postkolonialnych Indiach. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Bloch, N. (2014). Przegrzanie autentycznością: Pomiędzy swojskością a obcością w wielozmysłowym doświadczaniu Indii przez turystów trampingowych. Lud, 98, 181-204.
Bruner, E. (2005). Culture on Tour: Ethnographies of Travel. Chicago–London: University of Chicago Press.
Fernandez, J. W. (2009). Tropical Foundations and Foundational Tropes of Culture. W: I. Strecker, S. Tyler (red.), Culture & Rhetoric. New York–Oxford: Berghahn Books.
Foucault, M. (1977). Archeologia wiedzy (przeł. A. Siemek). Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Grzebałkowska, M. (2014). Beksińscy: Portret podwójny. Kraków: Znak.
Gupta, A., Ferguson, J. (1997a). Culture, Power, Place: Ethnography at the End of an Era. W: A. Gupta, J. Ferguson (red.), Culture, Power, Place: Explorations in Critical Anthropology (s. 1-29). Durham–London: Duke University Press.
Gupta, A., Ferguson, J. (1997b). Beyond „Culture”: Space, Identity and Politics of Difference. W: A. Gupta, J. Ferguson (red.), Culture, Power, Place: Explorations in Critical Anthropology (s. 33–52). Durham–London: Duke University Press.
Halbwachs, M. (2008). Społeczne ramy pamięci (przeł. M. Król). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Majmurek, J. (2016). Wspaniałość Beksińskich. Krytyka Polityczna. Pozyskano z https://krytykapolityczna.pl/kultura/film/wspanialosc-beksinskich/
Nyczek, T. (2016). Malarz. W: J. Gościej-Lewińska (red.), Beksiński: Galeria Zdzisława Beksińskiego w Krakowie. Malarstwo (s. 4-10). Kraków: Nowohuckie Centrum Kultury.
Ortner, S. (2016). Dark Anthropology and its Others. Journal of Ethnographic Theory, 6 (1), 47-78.
Pink, S., Sumartojo, S. (2019). Atmospheres and the Experimental World. London–New York: Routledge.
Rasiński, L. (2009). Pojęcie „dyskursu” w poststrukturaliźmie: Derrida, Lacan, Foucault. Teraźniejszość–Człowiek–Edukacja, 3 (47), 7-23.
Stawiszyński, T. (2014). Ze śmiercią w tle. Krytyka Polityczna. Pozyskano z https://krytykapolityczna.pl/kultura/czytaj-dalej/stawiszynski-ze-smiercia-w-tle/2014/
Strecker, I., Tyler, S., Meyer, Ch. (2015). Retoryka-Kultura: Szkic projektu badawczego na temat związków retoryki i kultury (przeł. M. Mokrzan). Zeszyty Etnologii Wrocławskiej, 1 (22), 91-106.
Tochman, W. (2000). Leży we mnie martwy anioł. Magazyn [dodatek do Gazety Wyborczej], 12 (368), 6.
Weiss, W. (2016). Tomek Beksiński: Portret prawdziwy. Czerwonak: Vesper.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
- utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
- wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
- rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 418
Liczba cytowań: 0
