Antropologia społeczno-kulturowa w Polsce dzisiaj – dziedzictwo, teraźniejszość, wyzwania i strategie na przyszłość. Wokół ankiety antropologicznej
DOI:
https://doi.org/10.12775/lud101.2017.16Słowa kluczowe
ankieta, antropologia społeczno-kulturowa, kapitał społeczny, fieldwork, wrażliwość społeczna i kulturowa, sprawczość, etyka, krytyka społeczno-kulturowaAbstrakt
Zawarte w tym tekście rozważania dotyczą kondycji współczesnej antropologii społeczno-kulturowej, jej celów i metod oraz obszarów badawczych, a także wyzwań, jakie stawia przed dyscypliną przyszłość. Rdzeń tego tekstu stanowi analiza odpowiedzi na ankietę antropologiczną zatytułowaną Etnografia – etnologia – antropologia kulturowa dzisiaj. Cele, zakresy i praktyki badawcze oraz wyzwania na przyszłość, którą ogłosiliśmy w 2016 r. Obraz antropologii społeczno-kulturowej, jaki wyłania się w toku analizy, pokazuje wyraźnie, iż według uczestników ankiety antropologia powinna być krytyczną, kosmopolityczną dyscypliną, która szanuje różnicę, ale nie zgadza się na jej esencjalizowanie; dostrzegając i badając podobieństwa w różnych przestrzeniach rzeczywistościspołeczno-kulturowej. Przyszłość antropologii to bycie dyscypliną zdolną do uprawiania krytyki refleksyjnej, adekwatną do tego, co aktualne. Antropologia przyszłości to dyscyplina, która ma w sobie imperatyw pobudzania społeczeństw i kultur, edukowania ich do współtworzenia
społeczeństw otwartych. Ważnym zadaniem, jakie stawia przed antropolożkami i antropologami przyszłość, jest uspójnienie wizerunku dyscypliny na zewnątrz; w szeroko rozumianej komunikacji społecznej, co pozwoliłoby na wzmocnienie jej kapitału symbolicznego, który wydaje się szczególnie istotny z punktu widzenia celów i wyzwań, jakie stawiają przed antropologią jej przedstawicielki i przedstawiciele.
Bibliografia
Bourdieu, P. (2007). Szkic teorii praktyki, poprzedzony trzema studiami na temat etnologii Kabylów
(przeł. W. Kroker). Kęty: Wydawnictwo Marek Derewecki.
Brocki, M. (2013). Antropologia społeczna i kulturowa w przestrzeni publicznej. Problemy, dylematy,
kontrowersje. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Buchowski, M. (2017). Antropologia polska: genealogie, trajektorie i etyczne powinności. Lud, 101.
Červinková, H., Gołębniak B.D. (red.). (2010). Badania w działaniu. Pedagogika i antropologia
zaangażowane. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej Szkoły Wyższej.
Derrida, J. (2015). Uniwersytet bezwarunkowy (przeł. K.M. Jaksender). Kraków: Wydawnictwo
Eperons Ostrogi.
Eriksen, T.H. (2013). Etniczność i nacjonalizm. Ujęcie antropologiczne (przeł. B. Gutowska-Nowak).
Kraków: Wydawnictwo UJ.
Fiske, J. (2010). Zrozumieć kulturę popularną (przeł. K. Sawicka). Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu
Jagiellońskiego.
Fortun, K. (21012). Ethnography in late industrialism, W: O. Starn (red.), Writing culture and the
life of anthropology, ss. 119–136. London: Duke University Press.
Foucault, M. (1984). What is Enlightenment? W: P. Rabinow (red.), The Foucault reader, ss. 32–50.
New York: Pantheon Books.
Hannerz, U. (2013). Diversity is Our Business, W: H. Jebens, K-H. Kohl (red.), The End of Anthropology,
ss. 177–202. Wantage: Sean Kingston Publishing.
Halpern, J., Hammel, E.A. (1969). Observations on the Intellectual History of Ethnology and other
Social Sciences in Yugoslavia. Comparative Study in Society and History, 11 (1), 17–26.
Keesing, R.M. (1989). Exotic readings of cultural texts. Current Anthropology, 30 (4), 459–479.
Marcus, G.E. (1998). Ethnography through Thick and Thin, Princeton: Princeton University Press.
Marcus, G., Fischer, M. (1999). Anthropology as cultural critique: An experimental moment in the
human sciences. Chicago: University of Chicago Press.
Pomieciński, A., Sikora, S. (red.). (2009). Zanikające granice. Antropologizacja nauki i jej dyskursów.
Poznań: Biblioteka Telgte.
Rabinow, P. (2003). Anthropos today. Reflections on modern equipment. Princeton: Princeton
University Press.
Rakowski, T. (red.). (2013). Etnografia/animacja/sztuka. Nierozpoznane wymiary rozwoju kulturalnego.
Warszawa: Narodowe Centrum Kultury.
Rakowski, T., Malewska-Szałygin, A. (red.). (2011). Humanistyka i dominacja. Oddolne doświadczenia
społeczne w perspektywie zewnętrznych rozpoznań. Warszawa: Instytut Etnologii
i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
Reason, P., Torbert, W. (2010). Zwrot działaniowy. Ku transformacyjnej nauce społecznej (przeł.
M. Lavergne). W: H. Červinková, B.D. Gołębniak (red.). Badania w działaniu. Pedagogika
i antropologia zaangażowane, ss. 117–152. Wrocław: Wydawnictwo Naukowe Dolnośląskiej
Szkoły Wyższej.
Sokolewicz, Z. (1981). Etnografia – Etnologia – Antropologia kultury – Ludoznawstwo. Czym są?
Dokąd zmierzają? (Odpowiedzi na Ankietę). Polska Sztuka Ludowa, 35 (2), 78.
Stomma, L. (1981). Etnografia – Etnologia – Antropologia kultury – Ludoznawstwo. Czym są? Dokąd
zmierzają? (Odpowiedzi na Ankietę). Polska Sztuka Ludowa, 35 (2), 67.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
- utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
- wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
- wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
- rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 774
Liczba cytowań: 0
