Wysiłek, efekt i ocenianie ciał. Reprezentacje pracy w Państwowych Gospodarstwach Rolnych

Abstrakt

Tekst poświęcony jest zagadnieniu postrzegania pracy robotnic i robotników Państwowych Gospodarstw Rolnych, działających w Polsce od 1949 roku do lat 90-tych. Autorka skupia się na dominującym modelu reprezentacji, ale również na kontrreprezentacjach tworzonych oddolnie przez członków społeczności popegeerowskich.  Szukając źródeł i manifestacji wyobrażeń o PGR-ach kieruje się w stronę świadectw autobiograficznych oraz filmów reportażowych. Choć analizowane materiały pochodzą z różnych rejestrów to charakteryzuje je tematyczna zbieżność – skupienie na kwestiach zaprzeczenia i uznania wysiłku pracy.

W wyobrażeniach na temat pracy w PGR istotną rolę odgrywają wzory dotyczące relacji folwarcznych, natomiast wartościowania pracy podejmowanej w rolnictwie sprzężone są ze stanem własności środka produkcji – ziemi. W opisie reprezentacji pracy w PGR-ach użyteczna okazuje się jednak również dialektyka pojęć: wysiłek i jego rezultaty, która stanowi ważny element oceniania pracujących ciał. W proponowanych ujęciu wyobrażenia na temat pracy stają się narzędziem służącym do reprodukowania dystynkcji społecznych.