Fotografia jako rytuał życia muzealnego

Abstract

„Aparaty fotograficzne zaczęły powielać świat w chwili, gdy krajobraz ludzki zaczął się przekształcać w zawrotnym tempie. I choć w krótkim czasie ulegają zniszczeniu niezliczone formy życia biologicznego i społecznego, posiadamy urządzenie do rejestrowania tego, co zanika” (Sontag 2017: 23). Myśl Susan Sontag można rozwinąć, twierdząc, że fotografia stała się naturalnym sprzymierzeńcem instytucji muzealnych, które już długo przed pojawieniem się zdjęć starały się „rejestrować to, co zanika” na swój własny sposób. Mimo iż muzeum i fotografia są z perspektywy ontologicznej odmiennymi bytami, ich funkcje zdają się częściowo pokrywać.

Istnieje termin, który wskazuje na kolejne podobieństwo. To „ekspozycja”, oznaczająca w muzealnictwie zazwyczaj fragment (wycinek) wystawy, zaś w słowniku fotografii tradycyjnej to ilość światła padającego na materiał światłoczuły, przy czym kluczowym parametrem jest w tym wypadku czas. Istotą ekspozycji muzealnej i efektem ekspozycji w technice fotograficznej jest zasadniczo to samo – utrwalony w bezruchu obraz, rodzaj zamkniętej sceny, na której poszczególne elementy zajmują określone miejsce, tworząc spójną całość.