Intangible cultural heritage of Poland and Belarus in media messages (identification of threats)
DOI :
https://doi.org/10.12775/LSE.2024.63.05Mots-clés
intangible cultural heritage, Poland, Belarus, media, annual ritesRésumé
The article aims to identify threats to intangible cultural heritage generated by the media, which can be used to develop recommendations for a code of ethics for journalists and other individuals working with intangible cultural heritage in the media field. The media is one of the factors potentially threatening intangible cultural heritage as identified in UNESCO documents and
research papers. Threats to intangible cultural heritage generated by the media can be categorised into three groups with regard to the subject responsible: 1) threats caused by the inappropriate behaviour of the producers of media materials; 2) threats resulting from the content of media messages; 3) threats resulting from media promotion. The examples analysed are media messages describing annual rituals. The present work offers not only the perspective of a researcher, but also that of a journalist who has been writing about intangible cultural heritage issues for the Belarusian media since 2012.
Références
Bendix, R. (2009). Heritage between economy and politics. An assessment from the perspective of cultural anthropology. In: L. Smith, N. Akagawa (eds.), Intangible heritage (pp. 253–269). London and New York: Routledge Falmer.
Cholewa, D. (2016). Miś dziś. Zapis audiowizualny a ochrona dziedzictwa niematerialnego. In: A. Przybyła-Dumin (ed.), Narracja, obyczaj, wiedza… O zachowaniu niematerialnego dziedzictwa kulturowego (pp. 193–203). Chorzów-Lublin-Warszawa: Muzeum „Górnośląski park etnograficzny w Chorzowie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Czerwińska, K. (2016). Podmiotowość społeczności lokalnej a Konwencja UNESCO w sprawie ochrony kulturowego dziedzictwa niematerialnego. In: A. Przybyła-Dumin (ed.), Narracja, obyczaj, wiedza… O zachowaniu niematerialnego dziedzictwa kulturowego (pp. 41–52). Chorzów-Lublin-Warszawa: Muzeum „Górnośląski park etnograficzny w Chorzowie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Góral, A., Kopiec, K. (2023). Monitoring dziedzictwa kulturowego. Analiza współczesnych praktyk w zakresie gromadzenia danych. Perspektywy kultury, 40(1), 109–123. DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4001.09.
Kosmala, G. (2016). Niematerialne dziedzictwo kulturowe Górnego Śląska wobec zagrożeń – rozważania z perspektywy geograficznej. In: A. Przybyła-Dumin (ed.), Narracja, obyczaj, wiedza… O zachowaniu niematerialnego dziedzictwa kulturowego (pp. 97–118). Chorzów-Lublin-Warszawa: Muzeum „Górnośląski park etnograficzny w Chorzowie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej, Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Leshkevich, A. (2023). Od obrzędu do zabawy: przemiany kolędowania w czasie tradycyjnych świąt dorocznych w Białorusi i Polsce (na przykładzie kolędowania Koniki w Dawyd-Haradku i chodzenia z kozą na Kujawach), Acta Albaruthenica, 23, 193–212. DOI: https://doi.org/10.31338/2720-698Xaa.23.11.
Machowska, M. (2016). Turystyka i niematerialne dziedzictwo kulturowe: przegląd szans i zagrożeń. Na przykładzie rzemiosła i rękodzieła tradycyjnego, Łódzkie Studia Etnograficzne, 55, 161–192. DOI: https://doi.org/10.12775/LSE.2016.55.09.
Marmysh, T. (2020). Ugrozy institualizacii narodnogo tvorchestva. In: T. Valodzina, M. Kyjva (eds.), Missiya vypolnima-2. Pyerspyektivy izuchyeniya folklora: vzglyad iz Belarusi i Estonii (pp. 309–326). Minsk: Byelaruskaya Nauka.
Michałowska, G. (2020). UNESCO Sukcesy, porażki, wyzwania. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe SCHOLAR.
Paprot, A. (2016). Czy Wielkopolska podkoziołkiem stoi? O zwyczajach związanych z końcem karnawału. In: A. Przybyła-Dumin (ed.). Narracja, obyczaj, wiedza… O zachowaniu niematerialnego dziedzictwa kulturowego (pp. 287–301). Chorzów-Lublin-Warszawa: Muzeum „Górnośląski park etnograficzny w Chorzowie”, Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Pawłowska, K. (2009). Od ludowych zapustów do miejskiej karnawałowej parady. In: P. Nowakowski, K. Pawłowska, M. Grabowska, K. Piątkowska (eds.), Świat na opak: ludowe zapusty, wczoraj i dziś, na przykładzie wybranych regionów w Polsce. Materiały z konferencji naukowej poświęconej obrzędowości
zapustnej zorganizowanej przez Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej we Włocławku w dniu 19.02. 2009 r., (pp. 27–35). Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej.
Pawłowska, K. (2014). Obrzędy zapustne pod wpływem popkultury. In: Pawłowska, K., Wąsik, B. (eds.), Kujawskie zapusty: od obrzędu do zabawy (pp. 29-40). Włocławek: Muzeum Ziemi Kujawskiej i Dobrzyńskiej.
Ratajski, S. (2015). Zagrożenia dziedzictwa niematerialnego według Konwencji UNESCO z 2003 roku. In: J. Adamowski, K. Smyk (eds.), Niematerialne dziedzictwo kulturowe: zakresy–identyfikacja–zagrożenia (pp. 15–26). Lublin, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, Narodowy Instytut Dziedzictwa.
Schreiber, H. (2020). Zasady etyczne dotyczące ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego – nadzieje i rzeczywistość. In: M. Jankowska, P. Gwoździewicz-Matan, P. Stec (eds.), Własność intelektualna a dziedzictwo kulturowe (pp. 600–618). Warszawa: Wydawnictwo Ius Publicum.
Sivokhin, H. (2013). Suchasnaya etnahrafichnaya supol’nasts’ Byelarusi: kyeys Invyentaru nyemateryyal’nay kul’turnay spadchyny. Myetadalahichny aspyekt. Topos, 2, 92–114.
Smyk, K. (2016). Działania na rzecz ochrony niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie obrzędu brodacze ze Sławatycz. Łódzkie Studia Etnograficzne, 55, 110–139. DOI: https://doi.org/10.12775/LSE.2016.55.07.
Smyk, K. (2020). Monitoring elementów wpisanych na krajową listę niematerialnego dziedzictwa kulturowego. Założenia. Lud, 104, 17–39. DOI: https://dx.doi.org/10.12775/lud104.2020.01.
Smyk, K. (2023). Identyfikacja zagrożeń wobec niematerialnego dziedzictwa kulturowego na przykładzie tradycji Dolnego Nadsania. In: A. Fila (ed.), Dolne Nadsanie. Problematyka tożsamości i dziedzictwa mikroregionu dolnosańskiego (pp. 51–67). Warszawa: Muzeum Regionalne w Stalowej Woli.
Soćko-Mucha, A. (2023). Od „tradycji” do „niematerialnego dziedzictwa”. Przykład szopkarstwa krakowskiego. Perspektywy kultury, 40(1), 43–58. DOI: https://doi.org/10.35765/pk.2023.4001.05.
Sychowska, E. (2018). Jukace gonią po Żywcu. Tradycja dziadów żywieckich jako symbol tożsamości regionalnej. Anthropos?, 27, 152–165.
Documents
Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage (2003). In: Basic Texts of the 2003 Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. 2022 Edition (pp. 9–22). Acquired from: https://ich.unesco.org/doc/src/2003_Convention_Basic_Texts-_2022_version-EN_.pdf.
Ethical Principles for Safeguarding Intangible Cultural Heritage (2022). In: Basic Texts of the 2003 Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. 2022 Edition (pp. 141–145). Acquired from: https://ich.unesco.org/doc/src/2003_Convention_Basic_Texts-_2022_version-EN_.pdf.
Operational Directives for the Implementation of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage (2022). In: Basic Texts of the 2003 Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage. 2022 Edition (pp. 25–95). Acquired from: https://ich.unesco.org/doc/src/2003_Convention_Basic_Texts-_2022_version-EN_.pdf.
Online sources
Bazar, N., Z yubilyeyem, “Koniki”: Davyd-Haradockim “Konikam” – sto hadow!: https://media-polesye.com/news/z-yubileem-koniki-davyd-garadockim-konikam-sto-gadou-24522/.
Dzyarzhawny spis historyka-kul’turnykh kashtownastsyey Respubliki Byelarus’ (undated): http://gosspisok.gov.by/?size=10&page=531.
Elements on the Lists (entry “Belarus” search results): https://ich.unesco.org/en/state/belarus-BY?info= -elements-on-the-lists.
Elements on the Lists (entry “Poland”) search results: https://ich.unesco.org/en/state/poland-PL?info= -elements-on-the-lists.
Invyentar nyemateryyal’nay kul’turnay spadchyny: https://living-heritage.by/.
Kapustnik bodzie i poszczypuje: https://regiony.rp.pl/archiwum/art17581211-kapustnik-bodzie-i-poszczypuje.
Kir’yanov, A., Bezumnyye “Koniki”: korotkiy den’, bogatyy stol i Dzhek Vorobey s bayanom: https://sputnik.by/20160115/1019577153.html.
Krajowa Lista Niematerialnego Dziedzictwa Kulturowego: https://niematerialne.nid.pl/niematerialne-dziedzictwo-kulturowe/krajowa-lista-niematerialnego-dziedzictwa-kulturowego/.
SILESIA FLESZ TVS, Jukace z Zabłocia powitali nowy rok 01.01.2024 [plik wideo]. YouTube: https://www.youtube.com/watch?v=coUVNs997qY.
Skvarcheuski, Z., Pa darozye w Lazavichy i na zvarotnym shlyakhu zavitali w Syemyezhava na Kalyadnykh Tsarow: https://www.facebook.com/dzmitry.skvarcheuski/posts/pfbid0i2ejA3URsCwZwyrVonvKY6D6z2ycJ42UqYaMNVh3HUS5p21j5DSP8uAoe1DaYEvS.
Tradytsyya kalyadavannya “Koniki” w Davyd-Haradku: https://living-heritage.by/nks/7748/.
Téléchargements
Publié-e
Comment citer
Numéro
Rubrique
Licence
© Lodz Ethnographic Studies 2024
Cette œuvre est sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Stats
Number of views and downloads: 609
Number of citations: 0
