Non-mainstream Regional Education – Closer to Sources and Local Knowledge. Projects from Lower Silesia
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2020.59.05Keywords
regional education, non-formal education, animation, Lower Silesia, localityAbstract
Local knowledge has been at the center of ethnologists’ interest since the time of Clifford Geertz. The search for a local interpretation of cultures, however, has not found a reference
in what is essentially local – that is, regional education. In this area, the “classical type” of the local memory of the past (“region – nation”) is the dominant one, i.e. elements of regional education are at the same time important components of national identity. In the multicultural Lower Silesia, post-war regional education was a tool for propaganda
of “the return of the Piast lands to the Motherland” and their “fusion” with the Motherland (i.e. cultural homogenization). Currently education about the region exists in a rudimentary
version. Some teachers try to fill in these deficiencies, within the framework of their competences and capabilities, by carrying out additional projects with their students and by
making use of the cultural and educational offer of cultural institutions. Animators associated with non-governmental organizations are also important initiators of such activities.
The authors, based on the experience and activities of the Ważka Foundation, present examples of non-formal educational activities in which ethnology along with “local
knowledge” and its narratives play a key role. Referring to their own experience, they also propose a bottom-up, participatory regional education, carried out in close contact with the field and with direct intergenerational transmission.
References
Andruhovič, Û.Ì., Stasiuk, A. (red.) (2001). Moja Europa: Dwa eseje o Europie zwanej Środkową. Wołowiec: Wydawnictwo Czarne.
Berendt, E. (2014). Ale dom płynie… region wymyślony – historie prawdziwe. W: B. Fatyga, R. Michalski (red.), Kultura ludowa. Teorie-praktyki-polityki (s. 189–222). Warszawa: Instytut Stosowanych Nauk Społecznych.
Berendt, E. (red.). (2009–2014). Mom jo skarb. Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT i Agencja Wydawnicza „ARGI”.
Bierut, J., Pęcherz K. (red.) (2015). Wrocław: pamiętam, że. Wrocław: Fundacja na Rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza.
Bobrownicka, M. (2003). Pogranicza w centrum Europy: Slavica. Kraków: Wydawnictwo Universitas.
Browarny, W. (2019). Historie odzyskane: literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Charmaz, K., Komorowska B., Konecki, K. (2013). Teoria ugruntowana: praktyczny przewodnik po analizie jakościowej. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Cichocki, P., Dudek, K., Rakowski, T., Sikora, S., Waszczyńska, K., Wieczorkiewicz, A., Zatorska, M. (red.) (2015). Oddolne tworzenie kultury. Perspektywa antropologiczna. Warszawa: Instytut Etnologii i Antropologii Kulturowej Uniwersytetu Warszawskiego.
Cyfrowe Archiwum Dzierżoniowa – Audioprzewodnik. Pozyskano z: http://www.dzierzoniowskiearchiwum.pl/dhn/mapa.html.
Cyfrowe Archiwum Radia Wrocław. Pozyskano z: http://www.tu.prw.pl/.
Czekański, G. (red.) (2017). Dolny Śląsk: pamiętam powódź. Wrocław: Fundacja na rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza, Ośrodek Pamięć i Przyszłość.
Dahlig, P. (2015). Tradycje muzyczne jako składnik migracji. Na 70-lecie ekspatriacji i nowego zakorzeniania. W: H. Dumin (red.), Przestrzeń utracona, przestrzeń pozyskana. Materiały konferencyjne (s. 25–43). Jelenia Góra: Muzeum Karkonoskie w Jeleniej Górze.
Dolny Śląsk – spoty promocyjne. Pozyskano z: http://www.umwd.dolnyslask.pl/aktualnosc/
single-view/artykul/nowe-miejsca-promuja-dolny-slask/.
Dolnośląskie Archiwum Tradycji DAT. Pozyskano z: http://dat.fundacjawazka.org./.
Fundacja Ważka. Pozyskano z: http://fundacjawazka.org.
Heine, A. (red.) (2008). Dolny Śląsk. Edukacja regionalna. Wrocław: Siedmioróg.
Herzig, A., Ruchniewicz, K., Ruchniewicz, M. (red.). (2012). Śląsk i jego dzieje. Wrocław: Wydawnictwo Via Nova.
Hirszowicz, M., Neyman, E. (2001). Społeczne ramy niepamięci. Kultura i Społeczeństwo, 3/4, 22–48.
Kaniowska, K. (2011). Metoda etnograficznych badań terenowych i poznanie w antropologii. W: T. Buliński, M. Kairski (red.), Teren w antropologii. Praktyka badawcza we współczesnej antropologii kulturowej (s. 277–290). Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Kledzik, E., Michalski, M., Praczyk, M. (2018). Nowe narracje o „Ziemiach Odzyskanych” – propozycje. W: E. Kledzik, M. Michalski, M. Praczyk (red.), „Ziemie Odzyskane”. W poszukiwaniu nowych narracji (s. 9–29). Poznań: Instytut Historii Uniwersytetu im. Adama
Mickiewicza w Poznaniu.
Konecki, K. (2000). Studia z metodologii badań jakościowych. Teoria ugruntowana. Warszawa:
Wydawnictwo Naukowe PWN.
Kossak-Główczewski, K. (1994). Edukacja regionalna – pytania o realizację. W: J. Brzeziński, L. Witkowski (red.), Edukacja wobec zmiany społecznej (s. 253–256). Poznań–Toruń: Wydawnictwo Edytor.
Kurkowska-Budzan, M. (2009). Antykomunistyczne podziemie zbrojne na Białostocczyźnie: analiza współczesnej symbolizacji przeszłości. Kraków: Towarzystwo Wydawnicze „Historia Iagellonica”.
Kurpiel, A. (2016). Pierwsi w Oleśnicy – mapa wspomnień. Miscellanea Oleśnickie, 2, 96–102.
Kuźnieców, J. (2011). W mojej małej ojczyźnie. Warszawa: Wydawnictwo Szkolne PWN.
Lamek, W. (red.) (2001–2005). Dolnośląskie ścieżki: kwartalnik metodyczny, 1–12. Wrocław: Dolnośląski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli we Wrocławiu.
Lynd, S. (2018). Oddolna historia mówiona. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej. Wydanie specjalne, 117–25.
Majchrzak, J. (1955). Dolnośląskie pieśni ludowe. Wrocław: Wydział Kultury Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej, Rozgłośnia Polskiego Radia.
Nasalska, E. (2004). Polsko-niemieckie dyskursy edukacyjne: lata 1949–1999. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Otwarty System Archiwizacji OSA. Pozyskano z: https://archiwa.org/osa.
Portal Archiwistyki Społecznej. Pozyskano z: https://archiwa.org.
Portelli, A. (2018). Co stanowi o odmienności historii mówionej. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej Wydanie specjalne, 23–38.
Projekt „Akademia Kolberga”. Pozyskano z: http://www.akademiakolberga.pl/.
Projekt „Mój MDM”. Pozyskano z: https://stocznia.org.pl/projekty/moj-mdm/.
Projekt „Oleśnickie memory”. Formularz do głosowania on-line. Pozyskano z: https://docs.
google.com/forms/d/e/1FAIpQLSeyoNYMt1W-U_5zDXg6v93cqiGfW7zRVeQrUD-
d1huL9qwiSQ/viewform?fbclid=IwAR3ZBBLiSQxZtKH1j5mSDx2tT1-GgrPw7kqE5aKxs3nXRFV_
X4X4LZI2Nns.
Repsch, E., Skowroński, H. (red.) (2000). O edukacji regionalnej – dziedzictwie kulturowym w regionie. Zeszyt 24. Warszawa: MEN, Biblioteczka Reformy.
Ruchniewicz, M. (2006). Lata 1945–1948. W: W. Wrzesiński (red.), Dolny Śląsk. Monografia historyczna
(s. 625–674). Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Ruchniewicz, M. (2007). Budowa kłodzkiej tożsamości regionalnej jako zadanie czasopisma „Ziemia Kłodzka” w latach 90. XX w. W: J. Nowosielska-Sobel (red.), Dolnoślązacy? Kształtowanie tożsamości mieszkańców Dolnego Śląska po II wojnie światowej (s. 61–71).
Wrocław: Oficyna Wydawnicza ATUT, Wrocławskie Wydawnictwo Oświatowe.
Siewior, K. (2018). Wielkie poruszenie: pojałtańskie narracje migracyjne w kulturze polskiej. Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN.
Simonides, D. (1987). Wstęp. W: D. Simonides (red.), Etnologia i folklorystyka wobec tworzenia się nowego społeczeństwa na ziemiach zachodnich. Opole: Instytut Naukowo-Badawczy w Opolu.
Stasiuk, A. (2001) Dziennik okrętowy. W: Û.Ì. Andrychowič, A. Stasiuk (red.), Moja Europa. Dwa
eseje o Europie zwanej środkową. Wołowiec: Czarne.
Stodolna-Rybczyńska, A. (red.) (2008–2012). Dolnośląskie ścieżki. Kwartalnik metodyczny, 14–23.
Szpociński, A. (2006). Różnorodność odniesień do przeszłości lokalnej. W: T. Kwiatkowski, A. Szpociński
(red.), Przeszłość jako przedmiot przekazu (s. 51–66). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Śniechowska, B. (red.) (2016). Wrocławska książka kucharska. Wrocław: Biuro Festiwalowe IMPART.
Thum, G. (2007). Obce miasto – Wrocław 1945 i potem (przeł. M. Słabicka). Wrocław: Via Nova.
Tokarczuk, O. (2019). Bezimienny Krajobraz. W: A. Pankiewicz, M. Przybyłko (red.), Nieswojość (s. 173–180). Wrocław–Kraków: Wrocławskie Wydawnictwo Warstwy, Akademia Sztuk Pięknych im. Jana Matejki.
Wrzesiński, W., Goliński, M. (red.) (2006). Dolny Śląsk. Monografia historyczna. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
- The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:
- recording of a Work / subject of a related copyright;
- reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
- marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
- introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
- dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 4.0).
- The authors give the publisher the license free of charge.
- The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 441
Number of citations: 0