Granice, relacje i napięcia. Wyzwania badań biograficznych w obrębie instytucji akademickich
DOI:
https://doi.org/10.12775/LSE.2025.64.03Słowa kluczowe
biografistyka, badania biograficzne, akademia, Instytut Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, herstoriaAbstrakt
W artykule omówiono wyzwania związane z badaniami biograficznymi prowadzonymi w kontekście instytucji akademickich. Badania te są szczególnie wartościowe dla zrozumienia relacji władzy, dynamiki instytucjonalnej oraz sposobów, w jakie biografie jednostek kształtują i są kształtowane przez struktury akademickie. Autorka analizuje, w jaki sposób marginalizacja, hierarchie i narracje instytucjonalne wpływają na konstruowanie biografii, zwłaszcza w przypadku naukowczyń. Przeprowadzona analiza oparta jest na herstorycznych badaniach biograficznych pracownic Instytutu Socjologii Uniwersytetu Jagiellońskiego, uwzględniając kwestie etyczne i metodologiczne, w tym pozycję badacza w relacji do badanej instytucji. Autorka wskazuje również, jak biografistyka może wspierać rewizję dominujących narracji oraz wprowadzać perspektywy inkluzywne i krytyczne.
Bibliografia
Berridge, V. (2010). ‘Hidden from history’? Oral history and the history of health policy. Oral History, 38(1), 91–100.
Bobako, M. (2009). Powrót kobiet do historii – niedokończony projekt?. Biblioteka Online Think Tanku Feministycznego. Pozyskano z: http://www.ekologiasztuka.pl/pdf/f0083bobako.pdf.
Bucholc, M. (2013). Złożoność nie do udźwignięcia: utopie jedności, utopie różnicy. Studia Socjologiczne, 4(211), 19–35.
Całek, A. (2013). Biografia naukowa – od koncepcji do narracji. Interdyscyplinarność, teorie, metody badawcze. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Dubas, E. (2014). Czas, biografia i badania biograficzne – różnorodność kontekstów w andragogicznej perspektywie. Edukacja Dorosłych, 2, 13–27.
Karkowska, M. (2021). Biografie i badania biograficzne – pojęcia, tworzywo, funkcje. Dlaczego warto gromadzić wspomnienia? Biografistyka Pedagogiczna, 6(1), 263–277. DOI: https://doi.org/10.36578/bp.2021.06.04.
Kaźmierska, K. (2007). Ramy społeczne pamięci. Kultura i Społeczeństwo, 2, 3–23.
Kaźmierska, K. (2018). Doing biographical research – ethical concerns in changing social contexts. Polish Sociological Review, 3(203), 393–411.
Kaźmierska, K. (2020). Ethical aspects of social research: Old concerns in the face of new challenges and paradoxes. A reflection from the field of biographical method. Qualitative Sociology Review, 16(3), 118–135. DOI: https://doi.org/10.18778/1733–8077.16.3.08.
Kaźmierska, K. (2024). Anonimizacja w badaniach biograficznych – dylematy metodologiczne i etyczne. Przegląd Socjologiczny, 73(4), 87–108. DOI: https://doi.org/10.26485/ps/2024/73.4/4.
Kolbuszewska, J. (2015). Kobiety w nauce – akademicki awans polskich historyczek wczoraj i dziś. Sensus Historiae, 19(2), 109–121.
Kolbuszewska, J. (2016). Akademickie kariery kobiet w PRL-u. Historyczki – samodzielne pracownice nauki w nowopowstałych uniwersytetach. Sensus Historiae, 24(3), 153–172.
Kolbuszewska, J. (2021). Biografie naukowe kobiet. Kilka uwag o tym, czy i jak je badać? Sensus Historiae, 43(2), 47–58.
Kurkowska-Budzan, M. (2011). Informator, świadek historii, narrator – kilka wątków epistemologicznych i etycznych „oral history”. Wrocławski Rocznik Historii Mówionej, 1, 9–34. DOI: https://doi.org/10.26774/wrhm.5.
Lasocińska, K. (2016). Badania biograficzne wśród artystów plastyków – refleksja badacza. W: M. Modrzejewska-Świgulska (red.), Biograficzne badania nad twórczością (s. 89–104). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego. DOI: https://doi.org/10.18778/8088–224-9.07.
Legeżyńska, A. (2019). Wystarczy mocno i wytrwale zastanawiać się nad jednym życiem… Biografistyka jako hermeneutyczne wyzwanie. Teksty Drugie, 1, 13–27. DOI: https://doi.org/10.18318/td.2019.1.2.
Łuczaj, K. (2021). Doznawanie klasy w perspektywie mikrosocjologicznej. Przypadek pracowników naukowych. Przegląd Socjologii Jakościowej, 17(2), 6–25. DOI: https://doi.org/10.18778/1733–8069.17.2.01.
Łuczaj, K., Kurek-Ochmańska, O. (2023). Awans społeczny a relacje rodzinne w biografiach akademików z klas ludowych. Studia Humanistyczne AGH, 22(2), 7–28. DOI: https://doi.org/10.7494/human.2023.22.2.7.
Malinowski, B. (1967). Argonauci Zachodniego Pacyfiku: relacje o poczynaniach i przygodach krajowców z Nowej Gwinei (przeł. B. Olszewska-Dyoniziak, S. Szynkiewicz). Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.
Męcfal, S. (2020). Analiza praktyk anonimizacji danych w polskich jakościowych badaniach socjologicznych na tle literatury przedmiotu oraz zasad etyczno-prawnych. Przegląd Socjologiczny, 69(3), 59–84. DOI: https://doi.org/10.26485/ps/2020/69.3/3.
Mills, A.J. (2002). History/herstory. An introduction to the problems of studying the gendering of organizational culture over time. In: I. Aaaltio, A.J. Mills (eds.), Gender, identity and the culture of organizations (pp. 115–136). Londyn, Nowy Jork: Routledge. DOI: https://doi.org/10.4324/9780203166758.
Nora, P. (2022). Między pamięcią a historią (przeł. J.M. Kłoczowski). Gdańsk: Wydawnictwo słowo/obraz terytoria.
Rokuszewska-Pawełek, A. (2005). Metoda biograficzna i badanie biografii. Przegląd Socjologiczny, 54, 283–307.
Siemieńska, R. (2001). Kariery akademickie i ich kontekst – porównania międzygeneracyjne. Nauka i Szkolnictwo Wyższe, 1(17), 42–61.
Suárez-Ortega, M. (2013). Performance, reflexivity, and learning through biographical-narrative research. Qualitative Inquiry, 19(3), 189–200. DOI: https://doi.org/10.1177/1077800412466223.
Szulakiewicz, W. (2004). Biografistyka i jej miejsce w historii edukacyjnej po II wojnie światowej. Biuletyn Historii Wychowania, 19–20, 5–14. DOI: https://doi.org/10.14746/bhw.2004.19.20.1.
Wachowiak, A. (2020). Kobiety z okresu socjalizmu w ujęciu oral history – metodologiczne wyzwania badań interdyscyplinarnych. Dyskursy Młodych Andragogów, 21, 365–375. DOI: https://doi.org/10.34768/dma.vi21.532.
Yin, R.K. (2009). Case study research. Design and methods. London–New Delhi: SAGE Publications. DOI: https://doi.org/10.33524/cjar.v14i1.73.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Łódzkie Studia Etnograficzne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:
a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 4.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 142
Liczba cytowań: 0
