Intymność – dyskurs intymny – antropologia intymności. Prolegomena
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.6.2018.005Słowa kluczowe
intymność, dyskurs, system wartości, antropologia, współczesność, polszczyzna potocznaAbstrakt
Autorka stawia tezę, że intymność w badaniach kultury współczesnej należy widzieć szerzej niż tylko w odniesieniu do seksualności, co dominuje w dotychczasowych badaniach antropologicznych (np. A. Giddens), socjopedagogicznych (np. M. Grochalska), filozoficznych (np. M. Musiał) czy filologicznych (np. intymistyka). Intymność bowiem może oznaczać wszelkie przekazy dotyczące przeżyć, doświadczeń, doznań, przemyśleń, uczuć i emocji, które zostają wyrażone za pomocą gatunków obsługujących sferę intymną, w relacji nie tylko z kochankami, ale z każdą osobą, nawet obcą. O ile zarazem teksty intencjonalnie ekshibicjonistyczne (autobiograficzne, paradokumentalne, intymistyka internetowa) można uznać za intymność kreowaną, o tyle teksty realizowane w polszczyźnie potocznej i osadzone w codzienności, można zaliczyć do sfery intymności prymarnej. Autorka proponuje, by tak rozumianą intymnością – jako przestrzenią aksjologiczną – zająć się w nurcie interdyscyplinarnych badań antropologicznych. Swoje tezy opiera na analizie materiału językowego, pozyskanego w 2012 roku w drodze ankiety na temat wyjątkowej podróży.Bibliografia
BARTMIŃSKI, J., NIEBRZEGOWSKA-BARTMIŃSKA, S. (2009). Tekstologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
BIEŃKO, M. (2013a). Intymne i prywatne praktyki codzienności. Studium socjologiczne, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
BIEŃKO, M. (2013b). Wymiary intymności w związkach nieheteronormatywnych, „InterAlia. Pismo Poświęcone Studiom Queer”, t. 8, s. 33–47.
BOJDA, W. (2007). Intymność przerysowana. W: TRAMER, M., NĘCKA, A. (red.) (2007). Intymność wyrażona (2) (s. 235–248). Katowice: Gnome – Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne.
BOSKI, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, Academia.
VAN DIJK, T. (2001). Badania nad dyskursem. W: T. van Dijk (red). Dyskurs jako struktura i proces (przeł. G. Grochowski) (s. 9–44). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
DUNIEC, K., KRAKOWSKA, J. (2010). Trans-sfer. Dyskurs intymny w sferze publicznej. „Didaskalia”, nr 100, s. 52–55.
FILAR, D. (2013). Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
GIDDENS, A. (2006). Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach (tłum. A. Szulżycka). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
GROCHALSKA, M. (2017). Rytuały w związku – dyskursywne konstruowanie intymności, „Dyskursy Młodych Andragogów”, nr 18, s. 331–345.
HABERMAS, J. (2007). Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej (tłum. W. Lipnik, M. Łukasiewicz). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
KISIEL, M., TRAMER, M. (red.) (2006). Intymność wyrażona. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
KITA, M. (2013). Polski dyskurs prywatności. „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1(11), s. 93-103.
KITA, M. (2007). Szeptem albo wcale. O wyznawaniu miłości. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
KLOCH, Z. (2014). Kultura doświadczenia potocznego. Semiotyczne aspekty codzienności. Eseje. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
KOSOWSKA, E. (2013). Prywata i prywatność w kulturze polskiej. Rekonensans. W: M. Kita, M. Ślawska (red.). Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, T. 2, Osobiste – prywatne – intymne w przestrzeni publicznej (s. 11–17). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
KUMANIECKI, K. (oprac.) (1965). Słownik łacińsko-polski, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
KUNCE, A. (2007). Intymność. W: TRAMER, M., NĘCKA, A. (red.) (2007). Intymność wyrażona (2) (s. 9–17). Katowice: Gnome – Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne.
MUSIAŁ, M. (2014). Intymność i jej współczesne przemiany. Studium z filozofii kultury. rozprawa doktorska napisana pod kier. A. Pałubickiej, maszynopis: Poznań.
MUSIAŁ, M. (2011). Intymność a kultura. Czysta relacja Giddensa w perspektywie społeczno-regulacyjnej koncepcji kultury. „Filo–Sofija” Nr 12, s. 347–360.
MUSIAŁ, M. (2015). Intymność dziś i jutro. Od emancypacji i uprzedmiotowienia do lalek i robotów. „Tematy z Szewskiej”, nr 1 (15), s. 25–41.
SEWERYN, A. (2014). Być jak Pepsi. Od społeczeństwa woli do społeczeństwa wyboru. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO PWN, pozyskano z https://sjp.pwn.pl.
SMYK, K. (2009). Choinka w kulturze polskiej. Symbolika drzewka i ozdób. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
SMYK, K. (2011). Bagaż nasz powszedni, czyli o torbie, plecaku i drodze. W: J. Adamowski, K. Smyk (red.). Droga w języku i kulturze. Analizy antropologiczne (317–329). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
SMYK, K. (2015). Słodkie językoznawstwo: karpatka we współczesnej polszczyźnie potocznej. „Literatura Ludowa”, nr 6, s. 35–52.
SMYK, K. (2019). Podróż wyjątkowa: wspomnienie – system wartości – antropologia intymności, W: J. Antas, J. Winiarska (red.). Obrazowanie w komunikacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, w druku.
TAYLOR, Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej (przeł. M. Gruszczyński i in.; naukowo oprac. T. Gadacz; wstępem poprzedziła A. Bielik-Robson) Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
TRAMER, M., NĘCKA, A. (red.) (2007). Intymność wyrażona (2). Katowice: Gnome – Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne.
ŻYDEK-BEDNARCZUK, U. (2013). Oikos i koine w dyskursie publicznym. W: M. Kita, M. Ślawska (red.). Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, T. 2, Osobiste – prywatne – intymne w przestrzeni publicznej (s. 19–33). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie/Copyright Notice
1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);
c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;
d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;
e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).
2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.
3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 275
Liczba cytowań: 0