Intymność – dyskurs intymny – antropologia intymności. Prolegomena
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.6.2018.005Parole chiave
intymność, dyskurs, system wartości, antropologia, współczesność, polszczyzna potocznaAbstract
Autorka stawia tezę, że intymność w badaniach kultury współczesnej należy widzieć szerzej niż tylko w odniesieniu do seksualności, co dominuje w dotychczasowych badaniach antropologicznych (np. A. Giddens), socjopedagogicznych (np. M. Grochalska), filozoficznych (np. M. Musiał) czy filologicznych (np. intymistyka). Intymność bowiem może oznaczać wszelkie przekazy dotyczące przeżyć, doświadczeń, doznań, przemyśleń, uczuć i emocji, które zostają wyrażone za pomocą gatunków obsługujących sferę intymną, w relacji nie tylko z kochankami, ale z każdą osobą, nawet obcą. O ile zarazem teksty intencjonalnie ekshibicjonistyczne (autobiograficzne, paradokumentalne, intymistyka internetowa) można uznać za intymność kreowaną, o tyle teksty realizowane w polszczyźnie potocznej i osadzone w codzienności, można zaliczyć do sfery intymności prymarnej. Autorka proponuje, by tak rozumianą intymnością – jako przestrzenią aksjologiczną – zająć się w nurcie interdyscyplinarnych badań antropologicznych. Swoje tezy opiera na analizie materiału językowego, pozyskanego w 2012 roku w drodze ankiety na temat wyjątkowej podróży.Riferimenti bibliografici
BARTMIŃSKI, J., NIEBRZEGOWSKA-BARTMIŃSKA, S. (2009). Tekstologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
BIEŃKO, M. (2013a). Intymne i prywatne praktyki codzienności. Studium socjologiczne, Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
BIEŃKO, M. (2013b). Wymiary intymności w związkach nieheteronormatywnych, „InterAlia. Pismo Poświęcone Studiom Queer”, t. 8, s. 33–47.
BOJDA, W. (2007). Intymność przerysowana. W: TRAMER, M., NĘCKA, A. (red.) (2007). Intymność wyrażona (2) (s. 235–248). Katowice: Gnome – Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne.
BOSKI, P. (2009). Kulturowe ramy zachowań społecznych. Podręcznik psychologii międzykulturowej, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, Academia.
VAN DIJK, T. (2001). Badania nad dyskursem. W: T. van Dijk (red). Dyskurs jako struktura i proces (przeł. G. Grochowski) (s. 9–44). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
DUNIEC, K., KRAKOWSKA, J. (2010). Trans-sfer. Dyskurs intymny w sferze publicznej. „Didaskalia”, nr 100, s. 52–55.
FILAR, D. (2013). Narracyjne aspekty językowego obrazu świata. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
GIDDENS, A. (2006). Przemiany intymności. Seksualność, miłość i erotyzm we współczesnych społeczeństwach (tłum. A. Szulżycka). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
GROCHALSKA, M. (2017). Rytuały w związku – dyskursywne konstruowanie intymności, „Dyskursy Młodych Andragogów”, nr 18, s. 331–345.
HABERMAS, J. (2007). Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej (tłum. W. Lipnik, M. Łukasiewicz). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
KISIEL, M., TRAMER, M. (red.) (2006). Intymność wyrażona. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
KITA, M. (2013). Polski dyskurs prywatności. „Postscriptum Polonistyczne”, nr 1(11), s. 93-103.
KITA, M. (2007). Szeptem albo wcale. O wyznawaniu miłości. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
KLOCH, Z. (2014). Kultura doświadczenia potocznego. Semiotyczne aspekty codzienności. Eseje. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
KOSOWSKA, E. (2013). Prywata i prywatność w kulturze polskiej. Rekonensans. W: M. Kita, M. Ślawska (red.). Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, T. 2, Osobiste – prywatne – intymne w przestrzeni publicznej (s. 11–17). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
KUMANIECKI, K. (oprac.) (1965). Słownik łacińsko-polski, Warszawa: Polskie Wydawnictwo Naukowe.
KUNCE, A. (2007). Intymność. W: TRAMER, M., NĘCKA, A. (red.) (2007). Intymność wyrażona (2) (s. 9–17). Katowice: Gnome – Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne.
MUSIAŁ, M. (2014). Intymność i jej współczesne przemiany. Studium z filozofii kultury. rozprawa doktorska napisana pod kier. A. Pałubickiej, maszynopis: Poznań.
MUSIAŁ, M. (2011). Intymność a kultura. Czysta relacja Giddensa w perspektywie społeczno-regulacyjnej koncepcji kultury. „Filo–Sofija” Nr 12, s. 347–360.
MUSIAŁ, M. (2015). Intymność dziś i jutro. Od emancypacji i uprzedmiotowienia do lalek i robotów. „Tematy z Szewskiej”, nr 1 (15), s. 25–41.
SEWERYN, A. (2014). Być jak Pepsi. Od społeczeństwa woli do społeczeństwa wyboru. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.
SŁOWNIK JĘZYKA POLSKIEGO PWN, pozyskano z https://sjp.pwn.pl.
SMYK, K. (2009). Choinka w kulturze polskiej. Symbolika drzewka i ozdób. Kraków: Towarzystwo Autorów i Wydawców Prac Naukowych „Universitas”.
SMYK, K. (2011). Bagaż nasz powszedni, czyli o torbie, plecaku i drodze. W: J. Adamowski, K. Smyk (red.). Droga w języku i kulturze. Analizy antropologiczne (317–329). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
SMYK, K. (2015). Słodkie językoznawstwo: karpatka we współczesnej polszczyźnie potocznej. „Literatura Ludowa”, nr 6, s. 35–52.
SMYK, K. (2019). Podróż wyjątkowa: wspomnienie – system wartości – antropologia intymności, W: J. Antas, J. Winiarska (red.). Obrazowanie w komunikacji. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, w druku.
TAYLOR, Ch. (2001). Źródła podmiotowości. Narodziny tożsamości nowoczesnej (przeł. M. Gruszczyński i in.; naukowo oprac. T. Gadacz; wstępem poprzedziła A. Bielik-Robson) Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
TRAMER, M., NĘCKA, A. (red.) (2007). Intymność wyrażona (2). Katowice: Gnome – Wydawnictwa Naukowe i Artystyczne.
ŻYDEK-BEDNARCZUK, U. (2013). Oikos i koine w dyskursie publicznym. W: M. Kita, M. Ślawska (red.). Transdyscyplinarność badań nad komunikacją medialną, T. 2, Osobiste – prywatne – intymne w przestrzeni publicznej (s. 19–33). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Downloads
Pubblicato
Come citare
Fascicolo
Sezione
Licenza
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 275
Number of citations: 0