Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
    • Hrvatski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
  • Przesyłanie tekstów
  • Zespół redakcyjny
  • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek
  • Strona domowa
  • /
  • Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 68 Nr 3 (2024) /
  4. Artykuły

Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek

Autor

  • Andrzej Jamiołkowski Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0002-1621-4818

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.3.2024.004

Słowa kluczowe

nurt chłopski, kobiety, perspektywa kobieca, pamiętniki

Abstrakt

Zjawisko opisane przez Henryka Berezę jako nurt chłopski w literaturze było w obrębieliteratury polskiej czymś wyjątkowym. Dzięki wywodzącym się z prowincji twórcom, takim jak:Julian Kawalec, Tadeusz Nowak, Wiesław Myśliwski, Edward Redliński i Marian Pilot, wieś zyskałareprezentację w głównym nurcie kultury i literatury lat 1945–1989. Jednak również wśród tekstównurtu chłopskiego można wskazać tematy, które nie znalazły swojego odzwierciedlenia lub znajdowały je rzadko. Wśród utworów należących do nurtu chłopskiego da się zauważyć niewielką reprezentację kobiet, zarówno wśród autorek, jak i równorzędnych w stosunku do postaci męskich bohaterek. Najada (1970), Diabły (1971) i Gorczyca (1981) to nieliczne przykłady utworów skupiających się na żeńskiej perspektywie życia na prowincji. Wyraziste postacie matek, córek i żon stanowią uzupełnienie męskiej perspektywy, która – jak się wydaje – zdominowała nurt chłopski.Obraz życia przedstawiony w literaturze zostanie skonfrontowany z relacjami kobiet wiejskich, wysyłanymi na konkurs Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, opublikowanymi w latach 1975–1976 w trzech zbiorach z serii Wspomnienia Kobiet Wiejskich: Czyste wody moich uczuć (1975), Rola przeorana, dom piękny (1975) i Być w środku życia (1976).

Bibliografia

[Konkurs „Pamiętniki kobiet polskich”]. (1975). Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa w Warszawie (sygn. 2/2617/0/4/10098, 2/2617/0/4/10996, 2/2617/0/4/11006, 2/2617/0/4/11007, 2/2617/0/4/11008, 2/2617/0/4/11016, 2/2617/0/4/11024, 2/2617/0/4/11029, 2/2617/0/4/11035, 2/2617/0/4/11036, 2/2617/0/4/11037, 2/2617/0/4/11039, 2/2617/0/4/11040, 2/2617/0/4/11048, 2/2617/0/4/11049, 2/2617/0/4/11050, 2/2617/0/4/11052). Archiwum Akt Nowych, Warszawa, Polska.

Bereza, H. (1978). Związki naturalne. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Bołdyrew, J., Sosnowska, J. (2015). Opieka nad kobietami w czasie ciąży, porodu i połogu w ubogich środowiskach wiejskich i miejskich w Królestwie Polskim w XIX i na początku XX wieku. Od tradycyjnych form pomocy do wsparcia instytucjonalnego. W: A. Nawrocka, P. Drobnik, M. Brodnicki (red.), W kręgu rozważań o zdrowiu i aktywności fizycznej (s. 25–38). Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Czekalińska, A., Jakubowska, L., Jasiczek, M., Prewencka, G. (1976). Motywy zawierania małżeństw a system wartościowania. Analiza materiałów ze wsi Wólka Zamkowa, woj. Białostockie. Etnografia Polska, 2, 201–214.

Gajewska, M., Michalska, S. (2015). Poród i macierzyństwo na wsi – zmiany doświadczeń i ról kobiet wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 1(2), 35–50.

Gitkiewicz, O. (2023). Pieśni niezbędne do przeżycia. Niezapisana historia opieki. W: P. Wielgosz (red.), Ludowa historia kobiet (s. 111–122). Wydawnictwo RM.

Jagiełło-Łysiowa, E. (red.) (1975). Rola przeorana, dom piękny. Książka i Wiedza.

Jakubczak, F. (red.) (1976). Być w środku życia. Książka i Wiedza.

Józefacka, M. (1981). Gorczyca. Wydawnictwo Lubelskie.

Kozakiewicz, M. (1982). Kobieta wiejska w procesie przemian społecznych. Wieś i Rolnictwo, 4, 181–198.

Kozakiewicz, M. (1981). Kobieta wiejska wobec ról małżeńskich i rodzinnych. Wieś i Rolnictwo, 2, 67–94.

Kubis, B. (2000). Losy wiejskich kobiet w przełomowych latach naszej historii w świetle literatury pamiętnikarskiej (1945–1955). Zeszyty Wiejskie, 2, 46–54.

Markowska, D. (1976). Rodzina w społeczności wiejskiej. Ciągłość i zmiana. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Maciejewska, R. (2010). Przemiany rodziny wiejskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 146, 166–184.

Michalska, S. (2013), Tradycyjne i nowe role kobiet wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 2, 124–139.

Mrozek, J. (2019). Przemiany pozycji kobiet w PRL-u – wybrane konteksty. Studia Edukacyjne, 54, 257–282. https://doi.org/10.14746/se.2019.54.15

Mrozik, A. (2022). „Historia jakby nas pominęła”. O powojennych pamiętnikach konkursowych i współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski. Kultura i Społeczeństwo, 2, 39–69. https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.2.2

Nowak, T. (1977). Diabły. Dwunastu. Wydawnictwo Literackie.

Oryszyn, Z. (2021). Najada. Wydawnictwo Drzazgi.

Przybył, I. (2019). Córka na wydaniu. Zakres autonomii kobiety w procesie doboru matrymonialnego w Polsce międzywojennej i współczesnej. Władza Sądzenia, 17, 7–18. https://doi.org/10.18778/2300-1690.17.01

Staniszewska, A. (2021). Ewolucja podejścia ziemian do instytucji małżeństwa w XIX stuleciu w świetle egodokumentów i literatury poradnikowej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 108, 125–145. https://doi.org/10.18778/0208-6050.108.06

Szczepański, J. (1973). Odmiany czasu teraźniejszego. Książka i Wiedza.

Szlagowska-Papuzińska, A. (2023). Macierzyństwo i zdrowie kobiety w środowisku wiejskim okresu powojennego. Medycyna Nowożytna, 29 (suplement), 253–276. https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.030.18754

Tryfan, B. (1967). Wolny czas kobiet wiejskich. Wieś Współczesna, 9, 39–49.

Tryfan, B. (red.) (1975). Czyste wody moich uczuć. Książka i Wiedza.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Pobrania

  • pdf

Opublikowane

2024-10-31

Jak cytować

1.
JAMIOŁKOWSKI, Andrzej. Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture [online]. 31 październik 2024, T. 68, nr 3, s. 63–77. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/LL.3.2024.004.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 68 Nr 3 (2024)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2024 Andrzej Jamiołkowski

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Prawa autorskie/Copyright Notice

1. Autorzy udzielają wydawcy (Polskiemu Towarzystwu Ludoznawczemu) licencji niewyłącznej na korzystanie z utworu w następujących polach eksploatacji:

a) utrwalanie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

b) reprodukowanie (zwielokrotnienie) Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego drukiem i techniką cyfrową (ebook, audiobook);

c) wprowadzania do obrotu egzemplarzy zwielokrotnionego Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego;

d) wprowadzenie Utworu/przedmiotu prawa pokrewnego do pamięci komputera;

e) rozpowszechnianie utworu w wersji elektronicznej w formule open access na licencji Creative Commons (CC BY - ND 3.0).

 2. Autorzy udzielają wydawcy licencji nieodpłatnie.

3. Korzystanie przez wydawcę z utworu na ww. polach nie jest ograniczone czasowo, ilościowo i terytorialnie.

 

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 227
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

nurt chłopski, kobiety, perspektywa kobieca, pamiętniki
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa