Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Registracija
  • Prijava
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
    • Hrvatski
  • Menu
  • Home
  • Trenutni broj
  • Archives
  • O časopisu
  • Prijave priloga
  • Časopis uređuju
  • Kontakt
  • Registracija
  • Prijava
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek
  • Home
  • /
  • Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Svezak 68 Br. 3 (2024) /
  4. Articles

Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek

Autor(i)

  • Andrzej Jamiołkowski Uniwersytet w Białymstoku https://orcid.org/0000-0002-1621-4818

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.3.2024.004

Ključne riječi

nurt chłopski, kobiety, perspektywa kobieca, pamiętniki

Sažetak

Zjawisko opisane przez Henryka Berezę jako nurt chłopski w literaturze było w obrębieliteratury polskiej czymś wyjątkowym. Dzięki wywodzącym się z prowincji twórcom, takim jak:Julian Kawalec, Tadeusz Nowak, Wiesław Myśliwski, Edward Redliński i Marian Pilot, wieś zyskałareprezentację w głównym nurcie kultury i literatury lat 1945–1989. Jednak również wśród tekstównurtu chłopskiego można wskazać tematy, które nie znalazły swojego odzwierciedlenia lub znajdowały je rzadko. Wśród utworów należących do nurtu chłopskiego da się zauważyć niewielką reprezentację kobiet, zarówno wśród autorek, jak i równorzędnych w stosunku do postaci męskich bohaterek. Najada (1970), Diabły (1971) i Gorczyca (1981) to nieliczne przykłady utworów skupiających się na żeńskiej perspektywie życia na prowincji. Wyraziste postacie matek, córek i żon stanowią uzupełnienie męskiej perspektywy, która – jak się wydaje – zdominowała nurt chłopski.Obraz życia przedstawiony w literaturze zostanie skonfrontowany z relacjami kobiet wiejskich, wysyłanymi na konkurs Instytutu Rozwoju Wsi i Rolnictwa Polskiej Akademii Nauk, opublikowanymi w latach 1975–1976 w trzech zbiorach z serii Wspomnienia Kobiet Wiejskich: Czyste wody moich uczuć (1975), Rola przeorana, dom piękny (1975) i Być w środku życia (1976).

References

[Konkurs „Pamiętniki kobiet polskich”]. (1975). Towarzystwo Przyjaciół Pamiętnikarstwa w Warszawie (sygn. 2/2617/0/4/10098, 2/2617/0/4/10996, 2/2617/0/4/11006, 2/2617/0/4/11007, 2/2617/0/4/11008, 2/2617/0/4/11016, 2/2617/0/4/11024, 2/2617/0/4/11029, 2/2617/0/4/11035, 2/2617/0/4/11036, 2/2617/0/4/11037, 2/2617/0/4/11039, 2/2617/0/4/11040, 2/2617/0/4/11048, 2/2617/0/4/11049, 2/2617/0/4/11050, 2/2617/0/4/11052). Archiwum Akt Nowych, Warszawa, Polska.

Bereza, H. (1978). Związki naturalne. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Bołdyrew, J., Sosnowska, J. (2015). Opieka nad kobietami w czasie ciąży, porodu i połogu w ubogich środowiskach wiejskich i miejskich w Królestwie Polskim w XIX i na początku XX wieku. Od tradycyjnych form pomocy do wsparcia instytucjonalnego. W: A. Nawrocka, P. Drobnik, M. Brodnicki (red.), W kręgu rozważań o zdrowiu i aktywności fizycznej (s. 25–38). Wydawnictwo Athenae Gedanenses.

Czekalińska, A., Jakubowska, L., Jasiczek, M., Prewencka, G. (1976). Motywy zawierania małżeństw a system wartościowania. Analiza materiałów ze wsi Wólka Zamkowa, woj. Białostockie. Etnografia Polska, 2, 201–214.

Gajewska, M., Michalska, S. (2015). Poród i macierzyństwo na wsi – zmiany doświadczeń i ról kobiet wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 1(2), 35–50.

Gitkiewicz, O. (2023). Pieśni niezbędne do przeżycia. Niezapisana historia opieki. W: P. Wielgosz (red.), Ludowa historia kobiet (s. 111–122). Wydawnictwo RM.

Jagiełło-Łysiowa, E. (red.) (1975). Rola przeorana, dom piękny. Książka i Wiedza.

Jakubczak, F. (red.) (1976). Być w środku życia. Książka i Wiedza.

Józefacka, M. (1981). Gorczyca. Wydawnictwo Lubelskie.

Kozakiewicz, M. (1982). Kobieta wiejska w procesie przemian społecznych. Wieś i Rolnictwo, 4, 181–198.

Kozakiewicz, M. (1981). Kobieta wiejska wobec ról małżeńskich i rodzinnych. Wieś i Rolnictwo, 2, 67–94.

Kubis, B. (2000). Losy wiejskich kobiet w przełomowych latach naszej historii w świetle literatury pamiętnikarskiej (1945–1955). Zeszyty Wiejskie, 2, 46–54.

Markowska, D. (1976). Rodzina w społeczności wiejskiej. Ciągłość i zmiana. Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza.

Maciejewska, R. (2010). Przemiany rodziny wiejskiej. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 146, 166–184.

Michalska, S. (2013), Tradycyjne i nowe role kobiet wiejskich. Wieś i Rolnictwo, 2, 124–139.

Mrozek, J. (2019). Przemiany pozycji kobiet w PRL-u – wybrane konteksty. Studia Edukacyjne, 54, 257–282. https://doi.org/10.14746/se.2019.54.15

Mrozik, A. (2022). „Historia jakby nas pominęła”. O powojennych pamiętnikach konkursowych i współczesnych projektach pisania ludowej historii Polski. Kultura i Społeczeństwo, 2, 39–69. https://doi.org/10.35757/KiS.2022.66.2.2

Nowak, T. (1977). Diabły. Dwunastu. Wydawnictwo Literackie.

Oryszyn, Z. (2021). Najada. Wydawnictwo Drzazgi.

Przybył, I. (2019). Córka na wydaniu. Zakres autonomii kobiety w procesie doboru matrymonialnego w Polsce międzywojennej i współczesnej. Władza Sądzenia, 17, 7–18. https://doi.org/10.18778/2300-1690.17.01

Staniszewska, A. (2021). Ewolucja podejścia ziemian do instytucji małżeństwa w XIX stuleciu w świetle egodokumentów i literatury poradnikowej. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Historica, 108, 125–145. https://doi.org/10.18778/0208-6050.108.06

Szczepański, J. (1973). Odmiany czasu teraźniejszego. Książka i Wiedza.

Szlagowska-Papuzińska, A. (2023). Macierzyństwo i zdrowie kobiety w środowisku wiejskim okresu powojennego. Medycyna Nowożytna, 29 (suplement), 253–276. https://doi.org/10.4467/12311960MN.23.030.18754

Tryfan, B. (1967). Wolny czas kobiet wiejskich. Wieś Współczesna, 9, 39–49.

Tryfan, B. (red.) (1975). Czyste wody moich uczuć. Książka i Wiedza.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Downloads

  • pdf (Język Polski)

Objavljeno

2024-10-31

How to Cite

1.
JAMIOŁKOWSKI, Andrzej. Obraz kobiet wiejskich w wybranych utworach prozatorskich nurtu chłopskiego oraz pamiętnikach chłopek. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture. Online. 31 listopad 2024. Vol. 68, no. 3, pp. 63-77. [Accessed 4 srpanj 2025]. DOI 10.12775/LL.3.2024.004.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Broj časopisa

Svezak 68 Br. 3 (2024)

Rubrika

Articles

License

Copyright (c) 2024 Andrzej Jamiołkowski

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:

a) recording of a Work / subject of a related copyright;

b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);

c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;

d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;

e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).

2. The authors give the publisher the license free of charge.

3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.

Stats

Number of views and downloads: 227
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Kazalo autora
  • Issue archive

User

User

Trenutni broj

  • Atom logotip
  • RSS2 logotip
  • RSS1 logotip

Informacije

  • Za čitatelje
  • Za autore
  • Za knjižničare

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Jezik / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Tags

Search using one of provided tags:

nurt chłopski, kobiety, perspektywa kobieca, pamiętniki
Gore

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop