Skip to main content Skip to main navigation menu Skip to site footer
  • Registracija
  • Prijava
  • Language
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
    • Hrvatski
  • Menu
  • Home
  • Trenutni broj
  • Archives
  • O časopisu
  • Prijave priloga
  • Časopis uređuju
  • Kontakt
  • Registracija
  • Prijava
  • Language:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

(Za)pamiętany obraz „słodkiego” dzieciństwa, czyli opowieści o maszketach
  • Home
  • /
  • (Za)pamiętany obraz „słodkiego” dzieciństwa, czyli opowieści o maszketach
  1. Home /
  2. Archives /
  3. Svezak 66 Br. 1 (2022): Children, Food, and Media /
  4. Articles

(Za)pamiętany obraz „słodkiego” dzieciństwa, czyli opowieści o maszketach

Autor(i)

  • Dorota Świtała-Trybek Uniwersytet Opolski https://orcid.org/0000-0001-8525-5800

DOI:

https://doi.org/10.12775/LL.1.2022.001

Ključne riječi

Górny Śląsk, opowieści wspomnieniowe, dziedzictwo kulinarne, słodycze, dzieci

Sažetak

Przedmiotem artykułu są wspomnienia rodowitych Ślązaków dotyczące dzieciństwa, a dokładnie wybranego elementu dziedzictwa kulturowego, jakim są słodycze, w gwarze śląskiej określane jako maszkety. Zaprezentowane wypowiedzi autorka zarejestrowała podczas badań terenowych prowadzonych na Górnym Śląsku, w obrębie dwóch województw: opolskiego i śląskiego w latach 2019-2021 w społecznościach zarówno wiejskich, jak i miejskich. Zgromadzone materiały pozwalają spojrzeć na dzieciństwo od czasów powojennych do lat 80. XX w. przez pryzmat konkretnych artykułów żywnościowych, ich miejsca i znaczenia w życiu dzieci. Dostarczają wielu interesujących informacji na temat samych łakoci oraz okoliczności ich przyrządzania i spożywania, a także funkcjonujących dawniej warunków życia, przemian modeli w zakresie odżywiania, obchodzenia uroczystości i świąt w rodzinach.

References

Benedyktowicz, D., Benedyktowicz, Z. (1992). Dom w tradycji ludowej. Warszawa: Wiedza o Kulturze.

Chętnik, A. (1936). Pożywienie Kurpiów. Jadło i napoje zwykłe, obrzędowe i głodowe. Kraków: Polska Akademia Umiejętności.

Dubiel, L. (1973). Dzieci i młodzież wsi śląskiej. Przemiany w tradycjach wychowawczych rodziny i środowiska. Katowice: Śląski Instytut Naukowy.

Hajduk-Nijakowska, J. (2016). Doświadczanie pamięci. Folklorystyczny kontekst opowieści wspomnieniowych. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Klaussmann, A. O. (1996). Górny Śląsk przed laty (przeł. A. Halor). Katowice: Muzeum Historii Katowic.

Kopaliński, W. (2006). Słownik symboli. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Rytm.

Lysko, A. (2003). Boże strony. Rozprowki i wspominki spod Pszczyny. Bojszowy: nakład autora.

Orszulak-Dudkowska, K. (2007). Spotkanie w ogrodzie, czyli biesiadowanie w przestrzeni miejskich ogródków działkowych. Łódzkie Studia Etnograficzne, 46, 91–110.

Pelcowa, H. (2012). Pamięć i historia mówiona (na przykładzie wypowiedzi mieszkańców lubelskich wsi). W: J. Adamowski, M. Wójcicka (red.), Pamięć jako kategoria rzeczywistości kulturowej (s. 155–156). Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Przymuszała, L., Świtała-Trybek, D. (2021). Leksykon dziedzictwa kulinarnego Śląska. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Robotycki, Cz. (1992). Historia i tradycja – dwie kategorie opisu przeszłości. Prace Etnograficzne, 29, 15–20.

Sulima, R. (1980). Dokument i literatura. Warszawa: Krajowa Agencja Wydawnicza.

Szołtysek, M. (2003). Kuchnia śląska. Jodło, historia, kultura, gwara. Rybnik: Śląskie ABC.

Szymańska, M. (2019). Między tradycją a współczesnością – dziedzictwo kulinarne pogranicza śląsko--morawskiego (wybrane aspekty). W: D. Świtała-Trybek, L. Przymuszała (red.), Dziedzictwo kulturowe Śląska. Materiały, analizy, interpretacje (s. 159–173). Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego.

Świtała-Mastalerz, J., Świtała-Trybek, D. (2008). Śląska spiżarnia. O jodle, warzyniu, maszketach i inkszym pichcyniu. Koszęcin: Spichlerz Górnego Śląska.

Świtała-Trybek, D. (2018). Słodycze odpustowe jako element dziedzictwa kulinarnego Śląska. Zeszyty Naukowe Turystyka i Rekreacja, 21, 211–226.

Świtała-Trybek, D. (2000). Święto i zabawa. Odpusty parafialne na Górnym Śląsku. Wrocław: Polskie Towarzystwo Ludoznawcze.

Tymochowicz, M. (2019). Tradycyjne pożywienie chłopskie na Lubelszczyźnie. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Zaleska, I., Górska, A., Piszczek, E. (red.) (2020). Historie ukryte w pamiętnikach. Literatura wspomnieniowa jako przedmiot i źródło badań naukowych. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Zawistowski, A. (2017). Bilety do sklepu. Handel reglamentowany w PRL. Warszawa: PWN.

Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture

Downloads

  • PDF (Język Polski)

Objavljeno

2022-09-13

How to Cite

1.
ŚWITAŁA-TRYBEK, Dorota. (Za)pamiętany obraz „słodkiego” dzieciństwa, czyli opowieści o maszketach. Literatura Ludowa. Journal of Folklore and Popular Culture. Online. 13 rujan 2022. Vol. 66, no. 1, pp. 7-24. [Accessed 5 srpanj 2025]. DOI 10.12775/LL.1.2022.001.
  • ISO 690
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Download Citation
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Broj časopisa

Svezak 66 Br. 1 (2022): Children, Food, and Media

Rubrika

Articles

License

Creative Commons License

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.

1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:

a) recording of a Work / subject of a related copyright;

b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);

c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;

d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;

e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).

2. The authors give the publisher the license free of charge.

3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.

Stats

Number of views and downloads: 402
Number of citations: 0

Search

Search

Browse

  • Kazalo autora
  • Issue archive

User

User

Trenutni broj

  • Atom logotip
  • RSS2 logotip
  • RSS1 logotip

Informacije

  • Za čitatelje
  • Za autore
  • Za knjižničare

Newsletter

Subscribe Unsubscribe

Jezik / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська
  • Hrvatski

Tags

Search using one of provided tags:

Górny Śląsk, opowieści wspomnieniowe, dziedzictwo kulinarne, słodycze, dzieci
Gore

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partners

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Nicolaus Copernicus University Accessibility statement Shop