The Phonetic Exponents of the Dialectal Stylization of A "History of Philosophy in Góral" of Józef Tischner
DOI:
https://doi.org/10.12775/LL.2.2018.002Keywords
Józef Tischner, language, phonetics, dialect of Podhale regionAbstract
The article presents the linguistic features of Historia filozofii po góralsku (A History of Philosophy in Góral) of Józef Tischner. The stories have a generalized, literary spelling, nonetheless the text records many language elements of the Podhale dialect, which the author was an active user. Basing on written language, an analysis shows the phonetic layer of the dialect contained in the text. The author records some features of the dialectal system consistently, others – only partially. An analysis also points out the linguistic nature of the stories. It has been assumed that the text cannot be considered as a transcription, especially a phonetic transcription, a translation or a transformation into the dialect of the inhabitants of Podhale region. The dialect, as a variety of the spoken language, can be expressed in a written form, although it affects the structure of the text.
References
BARTMIŃSKI, J. (1977). O derywacji stylistycznej (na przykładzie poetyckiego interdialeku folkloru i „gwary” w literaturze). W: J. Bubak, A. Wilkoń (red.), Z zagadnień języka artystycznego, Kraków, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 87–111.
BONOWICZ, W. (2007). Ks. Józef Tischner, Warszawa: Świat Książki.
BUBAK, J. (1977). Stylizacja gwarowa na przykładzie „Rodu Gąsieniców” J. Kapeniaka. W: J. Bubak, A. Wilkoń (red.), Z zagadnień języka artystycznego, Kraków, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 251–260.
DUBISZ, S. (1996). O stylizacji językowej. W: A. Wilkoń (red.), Język Artystyczny, 10, 11–23.
GALAROWICZ, J. (2013). Ks. Józef Tischner, Kraków: Petrus.
GROCHOLA-SZCZEPANEK, H. (2012). Język mieszkańców Spisza. Płeć jako czynnik różnicujący, Kraków: Instytut Języka Polskiego PAN.
JĘDRZEJEWSKA, M., STIEBER, Z. (1951), Przedrostki stopnia najwyższego na- i naj- w dawnej polszczyźnie i w dzisiejszych gwarach. Język Polski, 31, nr 4, s. 155–158.
KĄŚ, J. (2015). Ilustrowany leksykon kultury i gwary podhalańskiej, t. 1, Bukowina Tatrzańska: Bukowiańskie Centrum Kultury „Dom Ludowy”, Nowy Sącz: Małopolskie Centrum Kultury „Sokół”, Nowy Targ: Zakład Poligraficzny MK.
KRUPSKA-PEREK, A. (1999). Napisana i wygłoszona „Historia filozofii po góralsku”. Problem tożsamości tekstu. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 44, 45–56.
KUBISZYN-MĘDRALA, Z. (2014). Ludowy tekst artystyczny jako źródło poznania gwary (na przykładzie „Wesela hoczoskiego…”). W: M. Rak i K. Sikora (red.), Badania dialektologiczne: stan, perspektywy, metodologia. Materiały konferencji naukowej „Gwara i tekst”. Kraków, 27–28 września 2013 r. (s. 189–200), Kraków: Księgarnia Akademicka.
POSPISZYL, A. (2001). Nieosobowe struktury wypowiedziane w opowiastkach filozoficznych Józefa Tischnera. Prace Językoznawcze, 3, 107–116.
POSPISZYL, A. (2002). Dialektyzmy, archaizmy i kolokwializmy we frazie werbalnej tekstu „Historia filozofii po góralsku”. Prace Językoznawcze, 4, 59–70.
PRZERWA-TETMAJER, K. (1955). Na Skalnym Podhalu, wstęp A. Łempicka, przypisy i słowniczek R. Hennel, Kraków: Wydawnictwo Literackie.
SJP PWN. Słownik języka polskiego PWN. Pozyskano z http://sjp.pwn.pl.
TISCHNER, J. (2008). Historia filozofii po góralsku, wyd. III, Kraków: Wydawnictwo Znak.
WILKOŃ, A. (1984). Problemy stylizacji językowej w literaturze. Przegląd Humanistyczny, 3, 11–27.
WILKOŃ, A. (2000). Typologia odmian językowych współczesnej polszczyzny. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
WYDERKA, B. (2017). O stylizacji gwarowej dyskusyjnie. Rozprawy Komisji Językowej ŁTN, 64, 333–351.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
1. The authors give the publisher (Polish Ethnological Society) non-exclusive license to use the work in the following fields:a) recording of a Work / subject of a related copyright;
b) reproduction (multiplication) Work / subject of a related copyright in print and digital technique (ebook, audiobook);
c) marketing of units of reproduced Work / subject of a related copyright;
d) introduction of Work / object of related copyright to computer memory;
e) dissemination of the work in an electronic version in the formula of open access under the Creative Commons license (CC BY - ND 3.0).
2. The authors give the publisher the license free of charge.
3. The use of the work by publisher in the above mentioned aspects is not limited in time, quantitatively nor territorially.
Stats
Number of views and downloads: 420
Number of citations: 0