Grecka starożytność w nowym blasku
DOI :
https://doi.org/10.12775/LC.2018.045Mots-clés
recepcja antyczności, Winckelmann, Lessing, Goethe, SchillerRésumé
Autor prześledził karierę antyczności w niemieckiej literaturze XVIII wieku na przykładzie działalności i twórczości Johanna Joachima Winckelmanna. Tak życiorys, jak i pisma „ojca klasycznej archeologii”, o którego wysokiej pozycji wśród osiemnastowiecznych znawców antyku może świadczyć fakt mianowania go kustoszem rzymskich starożytności przez papieża Klemensa XIII, dają wgląd w intensywną recepcję kultury antycznej w literaturze niemieckiego oświecenia. Artykuł porusza również kwestę polemiki, jaką z estetycznymi poglądami Winckelmanna podjął Gotthold Ephraim Lessing, a także próbuje odpowiedzieć na pytanie o przyczyny tak dużej popularności antyku w omawianym okresie. Według autora wynikała ona z potrzeby zdystansowania się od estetycznych implikacji chrześcijaństwa.
Références
Alscher, Ludger (hrsg.) 1968. Lexikon der Kunst. Bd. 4. Leipzig: Seemann.
Espagne, Michel 1994. „Die Verbreitung der deutschen Kultur in Frankreich zur Zeit der Aufklärung: Die Freunde des Johann Georg Wille und das Echo auf Winckelmann”. W: Winckelmann. Die Geburt der Kunstgeschichte im Zeitalter der Aufklärung. Beiträge einer Vortragsreihe im Auditorium des Louvre 1989/1990. Stendhal: Winckelmann-Gesellschaft.
Goethe, Johann Wolfgang 1763: „265. Brief”. W: Briefe, die neueste Literatur betreffend 16: 159–160.
Goethe, Johann Wolfgang 1957. Z mojego życia. Zmyślenie i prawda. Tłum. Aleksander Guttry. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Goethe, Johann Wolfgang 1981. „Winckelmann”. W: Johann Wolfgang Goethe. Werke, Hamburger Ausgabe. Hrsg. Erich Trunz. Bd. 12: Schriften zur Kunst. Schriften zur Literatur. Maximen und Reflexionen. München: Beck.
Goethe, Johann Wolfgang (hrsg.) 1805. Winkelmann und sein Jahrhundert in Briefen und Aufsätzen. Tübingen: Cotta.
Kunze, Max 2009. „Vorwort”. W: Brigitte Pawlitzki. Antik wird Mode. Antike im bürgerlichen Alltag des 18. und 19. Jahrhunderts. Ruhpolding: Rutzen.
Lessing, Gotthold Ephraim 1990. „Handschriftliche Anmerkungen zu Winckelmanns Geschichte der Kunst des Altertums”. W: Gotthold Ephraim Lessing. Werke und Briefe in zwölf Bänden. Bd. 5/1: Werke 1760–1766. Hrsg. Wilfried Barner. Frankfurt am Main: Deutscher Klassiker-Verlag.
Lessing, Gotthold Ephraim 1999. „Laokoon”. W: Gotthold Ephraim Lessing. Werke und Briefe in zwölf Bänden. Bd. 5/2: Werke 1766–1769. Hrsg. Wilfried Barner. Frankfurt am Main: Deutscher Klassiker-Verlag.
Mantion, Jean-Rémy 1994. „Findet die Kunstgeschichte statt – hat die Kunstgeschichte einen Ort? Winckelmann seit Rom”. W: Winckelmann. Die Geburt der Kunstgeschichte im Zeitalter der Aufklärung. Beiträge einer Vortragsreihe im Auditorium des Louvre 1989/1990. Stendhal: Winckelmann-Gesellschaft.
Miller, Norbert 1986. „Winckelmann und der Griechenstreit. Überlegungen zu Historisierung der Antiken-Anschauung im 18. Jahrhundert”. W: Thomas W. Gaehtgens (hrsg.) Johann Joachim Winckelmann 1717–1768. Hamburg: Felix Meiner Verlag.
Nicolai, Friedrich 1757. Bibliothek der schönen Wissenschaften. Bd. 1. Leipzig: Dyck.
Nivelle, Armand 1971. Kunst- und Dichtungstheorien zwischen Klassik und Aufklärung. Berlin–New York: de Gruyter.
Pawlitzki, Brigitte 2009. Antik wird Mode. Antike im bürgerlichen Alltag des 18. und 19. Jahrhunderts. Ruhpolding: Rutzen.
Pfotenhauer, Helmut (hrsg.) 1995. Frühklassizismus. Position und Opposition, Winckelmann, Mengs, Heinse. Frankfurt am Main: Deutscher Klassiker-Verlag.
Pommier, Éduard 1994. „Der Begriff der Grazie”. W: Winckelmann. Die Geburt der Kunstgeschichte im Zeitalter der Aufklärung. Beiträge einer Vortragsreihe im Auditorium des Louvre 1989/1990. Stendhal: Winckelmann-Gesellschaft.
Schiller, Friedrich 1975. „Bogowie Grecji”. Tłum. Włodzimierz Słobodnik. W: Friedrich Schiller. Wybór pism. T. 1. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.
Winckelmann, Johann Joachim 1825. „Gedanken über die Nachahmung der griechischen Werke in der Malerei und Bildhauerkunst”. W: Johann Winckelmanns Sämtliche Werke. Hrsg. Joseph Eiselein. Donauschingen: Verlag Deutscher Classiker.
Winckelmann, Johann Joachim 1960. Kleine Schriften und Briefe. Weimar: Hermann Böhlaus Nachfolger.
Winckelmann, Johann Joachim 1966. Kunsttheoretische Schriften. Bd. 5: Geschichte der Kunst des Altertums. Teil 1/2. Baden-Baden: Heitz.
Winckelmann, Johann Joachim 1971. Kunsttheoretische Schriften. Bd. 10: Kleinere Schriften. Baden-Baden: Heitz.
Winckelmann, Johann Joachim 2009. „O pojęciu alegorii, w szczególności dla sztuki”. Tłum. Tomasz Berezyński, Magdalena Daroch, Aleksandra Domagała, Magdalena Karczmarczyk, Agnieszka Kmieć, Justyna Kochańska, Kamilla Najdek, Krzysztof Tkaczyk, Wojciech Zahaczewski. W: Kamilla Najdek, Krzysztof Tkaczyk (red.). Teoria literatury żywa. 3, Alegoria. Warszawa: Uniwersytet Warszawski. Wydział Neofilologii. Instytut Germanistyki.
Winckelmann, Johann Joachim 2012. Dzieje sztuki starożytnej. Tłum. Tadeusz Zatorski. Kraków: Universitas.
Wrede, Hennig 2004. Die ‘Monumentalisierung’ der Antike um 1700. „Stendaler Winckelmann-Forschungen” 3. Ruhpolding: Ruten.
Téléchargements
Publiée
Comment citer
Numéro
Rubrique
Stats
Number of views and downloads: 923
Number of citations: 0