Tadeusz Różewicz in the Sudeten
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2023.011Keywords
Tadeusz Różewicz, Sudeten, cultural heritage, Polonization, biographyAbstract
The article presents the literary texts of the author of Szklarka Waterfall and the main themes of his work and biography related to these mountains. The author of the article discusses the post-war experiences and poems of Różewicz, as well as his late works devoted to the Karkonosze Mountains, written at the turn of the 20th and 21st centuries. The purpose of this analysis is a historical and regional reconstruction of the poetics of his works, which are a dialogue with the topography, the past, and the material and symbolic heritage of the Sudeten and their Foothills. The analysis in the article is accompanied by the following questions: What relations connected Różewicz’s literary work on the Sudeten and his biography with the process of their Polonization? Which of the crucial elements of the history, tradition and cultural heritage of these mountains did the writer include in his works? The author of the article primarily uses geocriticism, combining it with the history and so-called new regionalism. The main conclusion of the analysis is that the integral creative presence of Różewicz in the Sudeten consisted in a conscious, created by the poet, connection of his writing and biography with the environment, culture and social life of the region.
References
Braun, Kazimierz, Tadeusz Różewicz 1989. Języki teatru: rozmowy. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Browarny, Wojciech 2013. „Nadodrze Tadeusza Różewicza. O reportażu Most płynie do Szczecina”. Czytanie Literatury 2: 53–64.
Browarny, Wojciech 2019. Literackie dziedzictwo Wrocławia i Dolnego Śląska. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Browarny, Wojciech 2021a. „Wstęp”. W: Tadeusz Różewicz. Wybór prozy. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Browarny, Wojciech 2021b. W drodze: Wrocław śladami Tadeusza Różewicza. Wrocław: Warstwy.
Bździach, Klaus (red.) 1999. Wspaniały krajobraz. Artyści i kolonie artystyczne w Karkonoszach w XX wieku. Berlin–Jelenia Góra: Gesellachaft für interregionalen Kulturaustausch e.V. – Muzeum Okręgowe w Jeleniej Górze.
Degler, Janusz i in. 2014. „Piątek, którego nie było: pamięci Tadeusza Różewicza (1921–2014)”. Odra 6: 105–124.
Długosz, Wiesław 2012. „Katedra p.w. św. Jakuba i św. Agnieszki”. Publikacja online na stronie: Dokumenty Śląsaka. http://www.dokumentyslaska.pl/epitafia/miejscowosci/nysa%20katedra.html [11.04.2022].
Grochowska, Magdalena 2021. Różewicz: rekonstrukcja. T. 1. Warszawa: Dowody na Istnienie.
Kolbuszewski, Jacek 1985. Krajobraz i kultura. Sudety w literaturze i kulturze polskiej. Katowice: Wyd. „Śląsk”.
Kos, Jerzy Bogdan 1997–1998. „U podnóża Karkonoszy: z dziejów dolnośląskiego środowiska literackiego”. Pomosty 2–3: 169–197
Kulik, Zbigniew 2011. Tadeusz Różewicz w Karkonoszach. Karpacz: Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu.
Kulik, Zbigniew 2018. Tadeusz Różewicz w fotografii. Karpacz: Muzeum Sportu i Turystyki w Karpaczu.
Łuszczykiewicz, Piotr 2003. „Niemiecka mitologia Tadeusza Różewicza”. W: Andreas Lawaty, Marek Zybura (red.). „Nasz nauczyciel Tadeusz”. Tadeusz Różewicz i Niemcy. Kraków: Universitas.
Majchrowski, Zbigniew 2002. Różewicz. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Marciniak, Hanna 2007. „Tadeusza Różewicza architektonika doświadczenia”. Wielogłos 1 (2): 63–81.
Neumann, Peter Horst 2003. „Wiersz Tadeusza Różewicza »Kamienni bracia«”. W: Andreas Lawaty, Marek Zybura (red.). „Nasz nauczyciel Tadeusz”. Tadeusz Różewicz i Niemcy. Kraków: Universitas.
Olschowsky, Heinrich 1991. „Tadeusz Różewicz a Niemcy albo Prowincja i Europa”. Przegląd Humanistyczny 3–4: 77–85.
Olschowsky, Heinrich 2015. Klucze do kultury: z perspektywy niemieckiej o literaturze polskiej. Kraków: Universitas.
Orski, Mieczysław 2007. „Pisarze wrocławscy w „»Odrze«”. W: Marta Kopij, Wojciech Kunicki, Thomas Schulz (red). Wrocław literacki. Wrocław: Wydawnictwo Atut.
Petrowicz, Jarosław 2013. „Osjaków i okolice w literaturze”. W: Jan Książek (red). Monografia gminy Osjaków. Wieluń: Urząd Gminy w Osjakowie.
Pilař, Jan 1983. „Moja droga do poezji polskiej”. Tłum. Jacek Bukowski. Literatura na Świecie 9: 288–306.
Różewicz, Stanisław 2012. Było, minęło... w kuchni i na salonach X Muzy. Warszawa: Iskry.
Różewicz, Tadeusz b.d. „Wodospad Szklarki” (rękopis wiersza). sygn. Akc. 40/16. Archiwum Tadeusza Różewicza. Zakład Narodowy im. Ossolińskich: Wrocław.
Różewicz, Tadeusz 2003. „Proza”. W: Tadeusz Różewicz. Utwory zebrane. T. I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Różewicz, Tadeusz 2005. „Poezja”. W: Tadeusz Różewicz. Utwory zebrane. T. VII. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Różewicz, Tadeusz 2006. „Poezja”. W: Tadeusz Różewicz. Utwory zebrane. T. III. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.
Różewicz, Tadeusz 2010. Margines, ale... Wrocław: Biuro Literackie.
Skrendo, Andrzej 2010. „Szczególny rodzaj nieprzekładalności: o pewnym kłopocie z zakresu teorii przekładu z nieustannym odwołaniem do hermeneutyki. Teksty Drugie 4 (124): 180–196.
Vogler, Henryk 1969. Różewicz. Warszawa: Agencja Autorska i Dom Książki.
Wiater, Przemysław 2011. „Powojenne losy dawnego muzeum-Domu Hauptmannów”. Publikacja online na stronie: Karkonosze i Sudety. https://karkonosze.org.pl/powojenne-losy-dawnego-muzeum-domu-hauptmannow.html [11.04.2022].
Zielińska, Mirosława 2011. „Drogi Karolu… Miejsce Tadeusza Różewicza w dialogach z polską kulturą Karla Dedeciusa”. Publikacja zamieszczona w: Centrum Otwartej Nauki. Repozytorium. https://depot.ceon.pl/handle/123456789/3217 [11.04.2022].
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2023 Wojciech Browarny

This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 340
Number of citations: 0