Collapse or Reunion. Dramatic Poem at the Turn of the 19th and 20th Century
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2022.032Keywords
dramatic poem, dramatic fairy tale, drama, modernismAbstract
The author discusses the presence of the dramatic poem in the Young Poland movement. She juxtaposes this form with another, equally hybrid, genre, i.e. a dramatic fairy tale. This comparison allows the author to see the special significance that both these forms had for the processes of constituting new dramatic forms in the late nineteenth and early twentieth centuries. The author perceives works such as Uczta Herodyady by Jan Kasprowicz, Odwieczna baśń by Stanisław Przybyszewski, Rokita by Andrzej Niemojewski or Zdziczenie obyczajów pośmiertnych by Bolesław Leśmian not only as a vehicle of content combining the works of Young Poland with the Romantic tradition but also as a very capacious form that allows one to look for a new form of the description of reality. The text also draws attention to the ability of new methods of composition, editing, scene arrangement used in the dramatic poem to disrupt the classic stage form.
References
Bartnikowski, Marcin 2002. „Trzy postacie sceniczne w śmiertelnym upojeniu (Zdziczenie obyczajów pośmiertnych Bolesława Leśmiana wobec modernistycznego teatru śmierci)”. Przegląd Humanistyczny 1: 43–56.
Bazilewski, Adriej 2002. „Baśń mimiczna Bolesława Leśmiana Skrzypek opętany w kontekście symbolizmu rosyjskiego”. W: Eugeniusz Czaplejewicz [&] Witold Sadowski (red). Poetyki Leśmiana. Leśmian i inni. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.
Clayton, John D. 2016. „Pierrot czy Pietruszka? Rosyjskie Arlekinady”. Tłum. Katarzyna Dudzińska. W: Dorota Sosnowska (red.). Teatr dell’arte. Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego.
Czabanowska-Wróbel, Anna 1996. Baśń w literaturze Młodej Polski. Kraków: Universitas.
Czabanowska-Wróbel, Anna 1988. „Baśń jako światopogląd. Baśń i baśniowość w twórczości Leśmiana”. Pamiętnik Literacki 4: 29–62.
Duniec, Krystyna 2017. Dwudziestolecie. Przedstawienia. Warszawa: Instytut Teatralny.
Eliot, Thomas S. 1963. Szkice literackie. Tłum. Helena Pręczkowska [&] Maciej Żurowski [&] Witold Chlewik. Warszawa: Pax.
Fazan, Katarzyna 2009. Projekty intymnego teatru śmierci. Wyspiański, Leśmian, Kantor. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Fiołek, Krzysztof 2010. Przetrwanie i przetwarzanie. Programy kultury narodowej w epoce Młodej Polski. Kraków: Universitas.
Gracla, Jadwiga 2001. Dramaturgia rosyjska przełomu XIX i XX wieku w świetle przemian teatru w Europie. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Kalinowska, Maria 2006. „Słowo wstępne”. W: Maria Kalinowska [&] Janusz Skuczyński [&] Magdalena Bizior (red). Świat z tajemnic wyspowiadany… Studia o „Samuelu Zborowskim”. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Latawiec, Krystyna 2007. Dramat poetycki po 1956 roku. Jarosław M. Rymkiewicz, Stanisław Grochowiak, Tymoteusz Karpowicz. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Pedagogicznej.
Pachocki, Dariusz 2013. „Historia pewnego dramatu. „Zdziczenie obyczajów pośmiertnych” Bolesława Leśmiana – aspekt filologiczny”. Pamiętnik Literacki 1: 165–188.
Piotrowska, Magdalena 2002. Lubownicy sceny, czyli polskie teatry amatorskie w Wielkopolsce (1832–1875). Poznań–Kalisz: Instytut Pedagogiczny UAM.
Podraza-Kwiatkowska, Maria 1997. Literatura Młodej Polski. Warszawa: PWN.
Podstawka, Anna 2014. Świat, który się nie kończy. Człowiek i transcendencja w teatrze Jana Kasprowicza. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Podstawka, Anna [&] Jarosław Cymerman (red.) 2018. Wokół dramatu poetyckiego XX wieku. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Sajewska, Dorota 2005. „Chore sztuki”. Choroba / tożsamość / dramat. Przemiany podmiotowości oraz formy dramatycznej w utworach scenicznych przełomu XIX i XX wieku. Kraków: Universitas.
Secomska, Henryka 1971. Repertuar warszawskich teatrów rządowych 1863–1890. Warszawa: Instytut Sztuki Polskiej Akademii Nauk.
Skwarczyńska, Stefania 1965. Wstęp do nauki o literaturze. T. 3. Warszawa: PAX.
Skwarczyńska, Stefania 1971. „Sytuacja w poetyce określenia poemat”. Roczniki Humanistyczne XIX, 1: 262–272.
Sławińska, Irena 1960. Sceniczny gest poety. Zbiór studiów o dramacie. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Waksmund, Ryszard 2005. „Młodopolska baśń dramatyczna. Od bajki ludowej do impresji scenicznej (z zagadnień struktury gatunku)”. W: Jolanta Ługowska (red.). Baśnie nasze współczesne. Wrocław: Uniwersytet Wrocławski.
Wojda, Dorota 2011. „Scenariusze fantazmatyczne Bolesława Leśmiana”. Świat Tekstów. Rocznik Słupski 9: 83–109.
Wosiek, Maria 1975. Historia teatrów ludowych. Polskie zespoły zawodowe 1898–1914. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Wypych-Gawrońska, Anna 1999. Lwowski teatr operowy i operetkowy w latach 1872–1918. Kraków: Universitas.
Ziołowicz, Aleksandra 2002. Dramat i romantyczne „Ja”. Studium podmiotowości w dramaturgii polskiej doby romantyzmu. Kraków: Universitas.
Downloads
Published
How to Cite
Issue
Section
License
Copyright (c) 2022 Magda Nabiałek
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NoDerivatives 4.0 International License.
Stats
Number of views and downloads: 453
Number of citations: 0