O wierszu Zbigniewa Herberta „Substancja" w kontekście filozoficznych definicji terminu oraz utworu „Naród” i fragmentów „Traktatu poetyckiego” Czesława Miłosza

Abstract

Artykuł przynosi próbę relektury utworu Zbigniewa Herberta Substancja. Rozważania uwzględniające obszerną literaturę przedmiotu i dotychczasowe ustalenia interpretacyjne przesuwają oś dyskursu. Z jednej strony ogniskują się wokół różnie definiowanych pojęć substancja oraz naród, ukazując konsekwencje semantyczne wynikające z przyjęcia różnej wykładni tych pojęć. Z drugiej strony, artykuł ma charakter komparatystyczny i przedkłada propozycję odczytania wiersza Herberta w kontekście kilku wierszy Czesława Miłosza, a to przede wszystkim utworu Naród oraz fragmentu Traktatu poetyckiego. Tekst przywołuje także Notatnik. Pennsylvania jako argument na rzecz krytycznego stosunku Miłosza do kwestii narodowych. Konkluzja artykułu nie przynosi ostrego rozstrzygnięcia w sprawie różnic w podejściu obydwu poetów do problemu rozumienia istoty narodu, wskazując zarówno na pola podobieństw jak i odmienności.