Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

Dwa mity a światy Klementyny Hoffmanowej i Narcyzy Żmichowskiej
  • Strona domowa
  • /
  • Dwa mity a światy Klementyny Hoffmanowej i Narcyzy Żmichowskiej
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 22 Nr 2 (2017): Kobieta i epoki. Wiek XIX /
  4. Studia i rozprawy

Dwa mity a światy Klementyny Hoffmanowej i Narcyzy Żmichowskiej

Autor

  • Lidia Wiśniewska Katedra Literatury Powszechnej i Komparatystyki Instytut Filologii Polskiej i Kulturoznawstwa Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2017.037

Słowa kluczowe

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Narcyza Żmichowska, mit Boga, mit Natury

Abstrakt

Artykuł jest (ograniczoną do kilku utworów) próbą pokazania, w jaki sposób dwie dziewiętnastowieczne pisarki operują dwoma mitami. Mit Boga, wedle Hoffmanowej, zakłada nie tylko stworzenie Adama i Ewy, ale i dekretuje w ten sposób we współczesnym jej społeczeństwie relacje płci (ucieleśnione w niesakralnym, paradygmatycznym „niemieckim” porządku). U Żmichowskiej dzięki zastosowanym odwołaniom (do Grecji) lub symbolom (Wielkiej Bogini, ale także dionizyjskim) mit Natury z jej dwojakim (czy też w ogóle hybrydycznym) „księżycowym” obliczem wcielany jest tyleż przez jej tytułową Pogankę – w działaniu, ile – w poznawaniu – przez kierującą dyskusją nt. miłości Gabryellę (czego konsekwencją jest jej określenie „nas” jako wyznawców poezji i uczucia – w ujęciu paradygmatycznym). Jednak nie chodzi tu jedynie o wybór jednego mitu, ale i o jego relację z tym drugim. Intencją Hoffmanowej staje się usunięcie niewygodnego wzorca, wręcz poprzez ściganie autorów wprowadzających zamęt w „niemieckim” porządku, intencją Żmichowskiej – połączenie owych mitów w wizji wszechmiłości będącej zresztą siłą kosmiczną, jako że pozwalając zebrać razem różne (coincidentia oppositorum) postawy mityczne obecne w ramach mikrokosmosu przedstawionej przez nią rodziny (zresztą podlegającej destrukcji), czyni ją odbiciem makrokosmosu.

Bibliografia

Borkowska Grażyna, Cudzoziemki. Studia o polskiej prozie kobiecej, Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Badań Literackich PAN, 1996.

Eisenberg Josy, Kobieta w czasach Biblii, tłum. Iwona Badowska, Gdańsk: Wydawnictwo Marabut, 1996.

Eliade Mircea, Mit wiecznego powrotu, tłum. Artur Przybysławski, Warszawa: Wydawnictwo KR, 1998.

Eliade Mircea, Traktat o historii religii, tłum. Jan Wierusz-Kowalski, wstęp Leszek Kołakowski, posłowiem opatrzył Stanisław Tokarski, Łódź: Wydawnictwo Opus, 1993.

Goffman Erving, Człowiek w teatrze życia codziennego, tłum. Helena i Paweł Śpiewakowie, oprac. i wstęp Jerzy Szacki, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1981.

Hoffmanowa z Tańskich Klementyna, O powinnościach kobiet, Berlin 1851.

Hoffmanowa z Tańskich Klementyna, Pamiątka po dobrej matce czyli ostatnie jej rady dla córki, przedmowa Paulina Krakowowa, wyd. 9, Warszawa 1872.

Kopaliński Władysław, Słownik mitów i tradycji kultury, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1985.

Kopaliński Władysław, Słownik symboli, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1990.

Krakowowa Paulina, Słówko z powodu dziewiątego wydania „Pamiątki po dobrej matce”, [w:] Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Pamiątka po dobrej matce czyli ostatnie jej rady dla córki, przedmowa Paulina Krakowowa, wyd. 9, Warszawa 1872.

Lemaître Nicole, Marie-Thérèse Quinson, Véronique Sot, Słownik kultury chrześcijańskiej, przełożył i uzupełnił Tadeusz Szafrański, Warszawa: Pax, 1997.

Nietzsche Fryderyk, Próba samokrytyki, [w:] idem, Narodziny tragedii, czyli hellenizm i pesymizm, tłum. Leopold Staff, Warszawa: nakł. Jakóba Mortkowicza, 1907.

Owczarz Ewa, Między retoryką a dowolnością. Wśród romantycznych struktur powieściowych w okresie międzypowstaniowym, Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK, 1993.

Phillips Ursula, Narcyza Żmichowska. Feminizm i religia, tłum. Katarzyna Bojarska, Warszawa: Instytut Badań Literackich PAN–Fundacja Akademia Humanistyczna, 2008.

Tomasz à Kempis, O naśladowaniu Chrystusa, tłum. Anna Kamieńska, przedmowa ks. Jan Twardowski, Warszawa: Pax, 1984.

Tomasz z Akwinu, Wybór pism, [w:] Józef Borgosz, Tomasz z Akwinu, Warszawa: Wiedza Powszechna, 1962.

Wiśniewska Lidia, Kobiety w literaturze (i mężczyźni), [w:] Kobiety w literaturze. Materiały z II Międzyuczelnianej Sesji Studentów i Naukowców z cyklu „Świat jeden, ale nie jednolity”, Bydgoszcz, 3–5 listopada 1998 roku, pod red. i ze wstępem Lidii Wiśniewskiej, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Pedagogicznej, 1999.

Żmichowska Narcyza, Prządki. Powieść ze wspomnień dziecinnego wieku, [w:] eadem, Wybór pism, z przedmową Ignacego Chrzanowskiego, Warszawa 1901.

Żmichowska Narcyza, Listy, t. I: W kręgu najbliższych, do druku przygotowała i komentarzem opatrzyła Mieczysława Romankówna, Wrocław: Zakład im. Ossolińskich, 1957.

Żmichowska Narcyza, Poganka, wstęp i oprac. G. Borkowska, wyd. 3, BN I 121, Wrocław 2013.

Litteraria Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2017-06-13

Jak cytować

1.
WIŚNIEWSKA, Lidia. Dwa mity a światy Klementyny Hoffmanowej i Narcyzy Żmichowskiej. Litteraria Copernicana [online]. 13 czerwiec 2017, T. 22, nr 2, s. 55–75. [udostępniono 3.7.2025]. DOI 10.12775/LC.2017.037.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 22 Nr 2 (2017): Kobieta i epoki. Wiek XIX

Dział

Studia i rozprawy

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 822
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Klementyna z Tańskich Hoffmanowa, Narcyza Żmichowska, mit Boga, mit Natury
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa