O wierszu Zbigniewa Herberta „Substancja" w kontekście filozoficznych definicji terminu oraz utworu „Naród” i fragmentów „Traktatu poetyckiego” Czesława Miłosza
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2024.019Parole chiave
substancja, naród, porównanie, poezja, historiaAbstract
Artykuł przynosi próbę relektury utworu Zbigniewa Herberta Substancja. Rozważania uwzględniające obszerną literaturę przedmiotu i dotychczasowe ustalenia interpretacyjne przesuwają oś dyskursu. Z jednej strony ogniskują się wokół różnie definiowanych pojęć substancja oraz naród, ukazując konsekwencje semantyczne wynikające z przyjęcia różnej wykładni tych pojęć. Z drugiej strony, artykuł ma charakter komparatystyczny i przedkłada propozycję odczytania wiersza Herberta w kontekście kilku wierszy Czesława Miłosza, a to przede wszystkim utworu Naród oraz fragmentu Traktatu poetyckiego. Tekst przywołuje także Notatnik. Pennsylvania jako argument na rzecz krytycznego stosunku Miłosza do kwestii narodowych. Konkluzja artykułu nie przynosi ostrego rozstrzygnięcia w sprawie różnic w podejściu obydwu poetów do problemu rozumienia istoty narodu, wskazując zarówno na pola podobieństw jak i odmienności.
Riferimenti bibliografici
Chwin, Stefan 2000. „Polska Miłosza. Polska Conrada”. Teksty Drugie 6: 16–37.
Chwin, Stefan 2011. „Czesław Miłosz wobec Powstania Warszawskiego”. Teksty Drugie 5: 62–81.
Chwin, Stefan 2015. „Czas Biblii i czas Pana Cogito. O istocie sporu Herberta z Miłoszem”. W: Stefan Chwin. Miłosz. Interpretacje i świadectwa. Gdańsk: Solarisnet.
Fiut, Aleksander 2000. „Ukryty dialog”. Teksty Drugie 3: 148–156.
Gontarz, Barbara 2002. „Pisarz i historia. O twórczości Jana Józefa Szczepańskiego”. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Hajduk, Anna 2024. „Wiersz Substancja Zbigniewa Herberta w świetle szkicu Człowiek i jego rzeczywistość Romana Ingardena”. W: Józef Maria Ruszar (red.) Wyjście było taktowne. Religia, metafizyka i historia. Wybór tekstów krytycznych o twórczości Zbigniewa Herberta . Kraków: Instytut Literatury.
Herbert, Zbigniew 2012. Wiersze zebrane. Kraków: a5.
Kłoskowska, Antonina 1996. Kultury narodowe u korzeni. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Miłosz, Czesław 2015. Wiersze wszystkie. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Podsiad, Antoni [&] Zbigniew Więckowski 1983. Mały słownik terminów i pojęć filozoficznych. Warszawa: PAX.
Renan, Ernest 2018. Co to jest naród? Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog.
Stabro, Stanisław 2005. „Poetycka idea narodu w Substancji Zbigniewa Herberta i w Narodzie Czesława Miłosza”. W: Wojciech Ligęza [&] Magdalena Cicha (red.). Portet z początku wieku. Twórczość Zbigniewa Herberta – kontynuacje i rewizje. Lublin: Gaudium.
Szacki, Jerzy 1999. „Kłopoty z pojęciem narodu”. Odra 3: 11.
Tarasewicz, Paweł 2006. „Naród”. W: Powszechna Encyklopedia Filozofii. Lublin: Polskie Towarzystwo św. Tomasza z Akwinu.
Zabierowski, Stefan 1992. Dziedzictwo Conrada w literaturze polskiej XX wieku. Kraków: Oficyna Literacka.
Downloads
Pubblicato
Versioni
- 2025-05-21 (3)
- 2025-05-21 (2)
- 2025-05-17 (1)
Come citare
Fascicolo
Sezione
Licenza
Copyright (c) 2025 Zofia Zarębianka

Questo lavoro è fornito con la licenza Creative Commons Attribuzione - Non opere derivate 4.0 Internazionale.
Stats
Number of views and downloads: 30
Number of citations: 0