Powieść nowelowa – przypadek Elizabeth Strout
DOI:
https://doi.org/10.12775/LC.2024.003Słowa kluczowe
powieść nowelowa, Elizabeth Strout, opowiadanie, powieść inicjacyjnaAbstrakt
Termin „powieść nowelowa” (przyjęty za Krystyną Jakowską, a definiowany za Elke D’hoker) odnosi się do dzieł literackich, które genologicznie lokują się pomiędzy bardzo spójnie skomponowanym zbiorem opowiadań a luźną konstrukcją powieściową. W tym tekście rozważam sensowność posługiwania się tym terminem i cechy konwencji, do której odsyła. Powołuję się na rozliczne przykłady dzieł dających się klasyfikować jako powieści nowelowe właśnie. Odsyłam zatem czytelnika, na przykład, do dwu tekstów Alice Munro – Dziewczęta i kobiety oraz Za kogo ty się uważasz? – polskich dzieł Magdaleny Tulli (Włoskie szpilki i Szum) i Wioletty Grzegorzewskiej Guguły i Stancje. Zasadniczym przedmiotem tego tekstu jest jednak analiza dwóch powieści Elizabeth Strout jako modelowych przykładów omawianej formy narracyjnej. Pierwszy z tekstów to Olive Kitteridge, następny to kontynuacja fabularna pierwszej opowieści, zatytułowana Olive powraca. W artykule pokazane są mechanizmy uspójniające oba teksty składające się z samodzielnych opowiadań oraz funkcja, jaką pełni forma powieści nowelowej w specyficznie przez Strout skonstruowanej wersji powieści inicjacyjnej, a nawet przewrotnie użytej konwencji Bildungsroman. Przedstawiona też jest wymuszana konstrukcją powieści nowelowej strategia lektury obu tekstów.
Bibliografia
Bartoszyński, Kazimierz 2004. Kryzys i trwanie powieści. Studia literaturoznawcze. Kraków: Universitas.
Budrecki, Lech 1987. „Słowo wstępne”. W: William Faulkner. Dzikie palmy. Warszawa: „Iskry”.
D’hoker, Elke 2018. „A Continuum of Fragmentation. Distinguishing the Short Story Cycle from Composite Novel”. W: Patrick Gill [&] Florian Kläger (red). Constructing Coherence in the British Short Story Cycle. London: Routledge.
Dunn, Maggie [&] Ann Morris 1995. The Composite Novel. The Short Story Cycle in Transition. New York: Twayne Publishers.
Elkington, Kate 2015. “Wool Spin Burn: The role of the reader in determining a composite novel’s whole text coherence”. Semantic Scholar: https://www.semanticscholar.org/paper/ [12.05.2021].
Guignery, Vanessa [&] Wojciech Drąg (red.) 2019. The Poetics of Fragmentation in Contemporary British and American Fiction. Deleware: Vernon Press.
Harrison, Chloe [&] Marcello Givanelli 2022. “«Traits Don’t Change, Stands of Mind Do»: Tracking Olive in Olive Kitteridge by Elizabeth Strout”. English Studies 103/3: 428–446.
Hunter, Adrian 2007. The Cambridge Introduction to the Short Story in English. Cambridge: Cambridge University Press.
Izdebska, Agnieszka 2021. „Rola przestrzeni przedstawionej w powieści nowelowej”. Białostockie Studia Literaturoznawcze 18: 137–148.
Jakowska, Krystyna 1992. „Międzywojenna powieść nowelowa”. Pamiętnik Literacki 83, 1: 25–35.
Jakowska, Krystyna 1993. „Delimitacja tekstu w cyklu opowiadań”. Pamiętnik Literacki 84, 2: 94–106.
Jakowska, Krystyna 2011. O cyklu opowiadań. Z teorii i historii cyklu narracyjnego w Polsce. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Jakowska, Krystyna [&] Barbara Olech [&] Katarzyna Sokołowska (red.) 2001. Cykl literacki w Polsce. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Kadnos, Helena 2019. „Women’s Relational Autonomy and the Short Story Cycle Olive Kitteridge by Elizabeth Strout”. Short Fiction in Theory and Practise 9: 39–51.
Kaniewska, Bogusława 2001. „Między cyklem a powieścią”. W: Krystyna Jakowska [&] Barbara Olech [&] Katarzyna Sokołowska (red.). Cykl literacki w Polsce. Białystok: Wydawnictwo Uniwersytetu w Białymstoku.
Kaniewska, Bogusława 2010. „Cykliczność w powieści”. W: Anna Kieżuń [&] Dariusz Kulesza (red.). Cykle i cykliczność. Prace dedykowane Pani Profesor Krystynie Jakowskiej. Białystok: Trans Humana.
Kieżuń, Anna [&] Dariusz Kulesza (red.) 2010. Cykl i cykliczność. Prace dedykowane Pani Profesor Krystynie Jakowskiej. Białystok: Trans Humana.
Korwin-Piotrowska, Dorota 2019. „Powieść – doświadczenie tekstu: tekstualność, płynna tożsamość, nawigacja”. W: Anna Skubaczewska-Pniewska [&] Justyna Tuszyńska (red). Powieść dziś. Teorie, tradycje, interpretacje. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Malicka, Patrycja 2017. „Badanie nad cyklem literackim w Polsce”. Forum Poetyki 10: 140–145.
Montwieler, Katherine 2022. A Companion to the Works of Elizabeth Strout. Ohio: Ohio University Press.
Przerwa-Tetmajer, Kazimierz 1918. „Z aforyzmów”. Maski 20: 389.
Strout, Elizabeth 2010. Olive Kitteridge. Przeł. Ewa Horodyńska. Warszawa: Wydawnictwo „Nasza Księgarnia”.
Strout, Elizabeth 2017. To, co możliwe. Przeł. Paweł Lipszyc. Warszawa: Wydawnictwo Wielka Litera.
Strout, Elizabeth 2019. Olive powraca. Przeł. Ewa Hordyńska. Warszawa: Wydawnictwo Wielka Litera.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Agnieszka Izdebska
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 89
Liczba cytowań: 0