Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

Radiowy potencjał teatru (nie)konsekwencji Tadeusza Różewicza
  • Strona domowa
  • /
  • Radiowy potencjał teatru (nie)konsekwencji Tadeusza Różewicza
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 46 Nr 2 (2023): Różewicz. Powroty /
  4. Studia i rozprawy

Radiowy potencjał teatru (nie)konsekwencji Tadeusza Różewicza

Autor

  • Barbara Zwolińska Uniwersytet Gdański https://orcid.org/0000-0001-7108-1862

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2023.017

Słowa kluczowe

teatr niekonsekwencji, teatr radiowy, Tadeusz Różewicz, audialne środki wyrazu

Abstrakt

W artykule przyglądam się tym cechom sztuk dramatycznych Tadeusza Różewicza, które są szczególnie atrakcyjne dla teatru radiowego, nieprzypadkowo zwanego teatrem wyobraźni. Na początku rozważań skupiam się na pojęciu teatru niekonsekwencji rozumianym przez samego twórcę, który wypowiadał się na ten temat w rozmowach z Konstantym Puzyną oraz z Kazimierzem Braunem, współautorem Języków teatru. Można odnieść wrażenie, że Różewicz niekoniecznie i niezawsze pisał z myślą o wystawianiu swoich sztuk w teatrze, że bliższa mu była koncepcja niesceniczności, sztuki literackiej przeznaczonej do czytania, opartej na akcji wewnętrznej i sile słowa
(z nastawieniem na jego komunikatywność i użytkowość), cenił fragmentaryczność i otwarcie, opisujące „rozproszoną” rzeczywistość oraz „niescaloną” tożsamość bohaterów. Wątki poruszane przez rozmówców, skupiających się na cechach teatru niekonsekwencji i odnoszących się do konkretnych sztuk oraz ich scenicznych realizacji, pozwalają sformułować wniosek, że swego rodzaju braki i ogra-
niczenia teatru scenicznego, sugerowane przez Różewicza, mógł choćby częściowo rekompensować teatr radiowy. Dalszą część rozważań poświęcam współbieżności wizji wykreowanej w sztukach Różewicza (i „dopowiadanej” przez niego w rozmowach ze znawcami teatru) z tą realizowaną przez twórców radia przy pomocy audialnych środków wyrazu.

 

 

Bibliografia

Bachura, Joanna 2012. Odsłony wyobraźni. Współczesne słuchowisko radiowe. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Bachura, Joanna, Aleksandra Pawlik 2011. „Słuchowisko i jego «anatomia»”. W: Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa, Joanna Bachura, Aleksandra Pawlik. Dwa Teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Bachura, Joanna, Aleksandra Pawlik 2012. „Znaczeniowa funkcja muzyki w słuchowisku”. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica 17: 160–186.

Baluch, Wojciech, Małgorzata Sugiera, Joanna Zając 2002. Dyskurs, postać i płeć w dramacie. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Bardijewska, Sława 2001. Nagie słowo. Rzecz o słuchowisku. Warszawa: Wydawnictwo Elipsa.

Białas, Maciej 2011. „Radio w upowszechnianiu wielkiej muzyki”. W: Grażyna Stachyra [&] Elżbieta Pawlak-Hejno (red.). Radio i społeczeństwo. Lublin: Wydawnictwo UMCS.

Blaustein, Leopold 2005. „O percepcji słuchowiska radiowego”. W: Leopold Blaustein. Wybór pism estetycznych. Kraków: Universitas.

Braun, Kazimierz, Tadeusz Różewicz 1989. Języki teatru. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie.

Chałupnik, Agata 2008. „Różewicza teatr płci. Z perspektywy krytyki genderowej”. W: Joanna Puzyna-Chojka (red.). Re: Wizje Różewiczowskie. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Cieślak, Robert 2021. „Głupota w mediach i milczenie Poety. Tadeusza Różewicza gra z dziennikarstwem i dziennikarzami”. Tekstualia 1/64 (Głos poety. Tadeusz Różewicz w 100. rocznicę urodzin): 95–108.

Dziedzic, Maja 2015. Musca domestica. Epifanie Tadeusza Różewicza. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Godlewska-Byliniak, Ewelina 2012. Teatr radio-logiczny Tymoteusza Karpowicza. Warszawa: Wydawnictwo UW.

Godlewska-Byliniak, Ewelina 2014. „Człowiek wobec tego, co nie-ludzkie w twórczości Wisławy Szymborskiej i Tadeusza Różewicza”. W: Justyna Tymieniecka-Suchanek (red.). Człowiek w relacji do zwierząt, roślin i maszyn w kulturze. Od humanizmu do posthumanizmu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Hulewicz, Witold 1935. Teatr Wyobraźni. Uwagi o słuchowisk i literackim scenariuszu radiowym. Głosy dyskusyjne. Warszawa: Biblioteka Radiowa.

Kaziów, Michał 1973. O dziele radiowym. Z zagadnień estetyki oryginalnego słuchowiska. Katowice: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Kopciński, Jacek 2008. Nasłuchiwanie: sztuki na głosy Zbigniewa Herberta. Warszawa: IBL PAN, Biblioteka „Więzi”.

Lisiewicz, Joanna 2017. Milczenie w teatrze Samuela Becketta i Tadeusza Różewicza . Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Łastowiecki, Janusz 2013. „Wielka wspólnota osobnych”. Tekstualia 1 (32): 39–52.

Łastowiecki, Janusz 2019. Specyfika odbioru słuchowiska radiowego: na przykładzie polskich realizacji gatunku . Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Niziołek, Grzegorz 2004. Ciało i słowo. Szkice o teatrze Tadeusza Różewicza. Kraków: Wydawnictwo Literackie.

Paszek, Jerzy 1984. Sztuka aluzji literackiej: Żeromski, Berent, Joyce. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.

Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta 2011a. „Intencje interpretacyjne wpisywane w słuchowiska za pomocą słów i dźwięków”. W: Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa., Joanna Bachura, Aleksandra Pawlik. Dwa Teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta 2011b. „Jak jest zrobione słuchowisko?: o morfologii i znaczeniu, o kreacji i znaku”. W: Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa, Joanna Bachura, Aleksandra Pawlik. Dwa Teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Pleszkun-Olejniczakowa, Elżbieta 2011c. „Słowa, głosy, dźwięki w słuchowiskach radiowych”. W: Elżbieta Pleszkun-Olejniczakowa, Joanna Bachura, Aleksandra Pawlik. Dwa Teatry. Studia z zakresu teorii i interpretacji sztuki słuchowiskowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Różewicz, Tadeusz 2011a. „Poezja, dramat, film. Tadeusz Różewicz o swojej twórczości”. W: Tadeusz Różewicz. Wbrew sobie. Rozmowy z Tadeuszem Różewiczem. Oprac. Jan Stolarczyk. Wrocław: Biuro Literackie.

Różewicz, Tadeusz 2011b. „Rozmowy o dramacie. Wokół dramaturgii otwartej”. W: Tadeusz Różewicz. Wbrew sobie. Rozmowy z Tadeuszem Różewiczem. Oprac. Jan Stolarczyk. Wrocław: Biuro Literackie.

Szydłowska, Waleria 1977. Egzystencjalizm w kontekstach polskich. Szkic o doświadczeniu, myśleniu i pisaniu powojennym. Warszawa: Wydawnictwo IFS PAN.

Tuszewski, Jerzy 2005. Paradoks o słowie i dźwięku. Rozważania o sztuce radiowej. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.

Wyka, Kazimierz 1977. „Problem zamiennika gatunkowego w pisarstwie Różewicza”. W: Kazimierz Wyka. Różewicz parokrotnie. Oprac. Marta Wyka. Warszawa: PIW.

Zwolińska, Barbara 2018. Twórczość Tadeusza Różewicza w radiu. Studium przypadku. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Zwolińska, Barbara (red.) 2019. (Nie)smak w tekstach kultury XIX–XXI wieku. Nie tylko o kulturze jedzenia i picia. Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego.

Litteraria Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2023-09-06

Jak cytować

1.
ZWOLIŃSKA, Barbara. Radiowy potencjał teatru (nie)konsekwencji Tadeusza Różewicza . Litteraria Copernicana [online]. 6 wrzesień 2023, T. 46, nr 2, s. 119–133. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/LC.2023.017.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 46 Nr 2 (2023): Różewicz. Powroty

Dział

Studia i rozprawy

Licencja

Prawa autorskie (c) 2023 Barbara Zwolińska

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 295
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

teatr niekonsekwencji, teatr radiowy, Tadeusz Różewicz, audialne środki wyrazu
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa