Powieść neosarmacka - aksjologia, ideologia, polityka

Abstrakt

Artykuł stanowi próbę opisu dotąd nieopisywanego zjawiska, jakim jest powieść neosarmacka, czyli dłuższa forma narracyjna, której świat przedstawiony opowiada o XVII-wiecznej Rzeczpospolitej. Ta przynależna do popkultury odmiana powieści reprezentowana jest przez pisarstwo Rafała Dębskiego, Jacka Komudy, Konrada T. Lewandowskiego, Macieja Liziniewicza czy Jacka Piekary. Niezbyt interesujące jako utwory literackie powieści neosarmackie stają się zjawiskiem ciekawym, gdy potraktuje się je jako swoiste urządzenia aksjologiczno-ideologiczno-polityczne. Aksjologiczne – ponieważ reprezentują one pewien system wartości; ideologiczne – ponieważ w niejawny sposób przedstawiają je jako naturalne; polityczne – ponieważ ich podstawowym żywiołem jest konflikt i ponieważ powieść neosarmacka jest fantazją o życiu wspólnoty. Egzemplifikacją tych trzech wymiarów powieści neosarmackiej jest powieść Charakternik Jacka Piekary wybrana jako przykład z uwagi na jej reprezentatywność.