Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Italiano
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Litteraria Copernicana

Poezja i scena. Wokół teatralnej recepcji młodopolskich poematów dramatycznych
  • Strona domowa
  • /
  • Poezja i scena. Wokół teatralnej recepcji młodopolskich poematów dramatycznych
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 43 Nr 3 (2022): Poemat dramatyczny /
  4. Studia i rozprawy

Poezja i scena. Wokół teatralnej recepcji młodopolskich poematów dramatycznych

Autor

  • Anna Podstawka Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II https://orcid.org/0000-0002-4681-9770

DOI:

https://doi.org/10.12775/LC.2022.034

Słowa kluczowe

poemat dramatyczny, dramat i teatr młodopolski, recepcja teatralna

Abstrakt

Określenie „poemat dramatyczny” odnoszone jest do utworów pozbawionych spójnej i uporządkowanej akcji, odznaczających się wysokim nasyceniem pierwiastkiem lirycznym, dążących do ujęcia losu człowieka w formie poetyckiej syntezy. Od czasów klasycyzmu poemat dramatyczny przyjęło się uważać za dzieło niezależne od realizacji scenicznej, jako tekst bardziej do czytania niż wystawiania na scenie. Celem artykułu jest ukazanie, w jaki model recepcji wpisywały się utwory dramatyczne o strukturze poetyckiej w epoce modernizmu. W ramach egzemplifikacji zostanie przywołana twórczość Macieja Szukiewicza, Józefata Nowińskiego i Jana Kasprowicza, których łączy dramatopisarski debiut w teatrze krakowskim końca XIX wieku. Młodopolskie poematy dramatyczne często funkcjonowały w obiegu czytelniczym, a jeśli zaistniały na scenie, traktowane były jako eksperymenty nieprzystające do tradycyjnie pojmowanej praktyki teatralnej, prowokując dyskusje wokół obniżonego potencjału scenicznego utworów o charakterze poetyckim.

Bibliografia

D’Aubignac, François Hédelin 1989. „Praktyka teatru”. W: Eleonora Udalska (red.). O dramacie. Wybór źródeł do dziejów teorii dramatycznych. T. 1: Od Arystotelesa do Goethego. Poetyki. Manifesty. Komentarze. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Barwiński, Eugeniusz [Dr. Eug. B.] 1899. „Teatr”. Iris 11: 533.

Beaupré, Antoni [b.] 1899a. „Z teatru”. Czas 139 (wyd. 21 czerwca): 3.

Beaupré, Antoni 1899b. „Z teatru”. Czas 147 (wyd. 1 lipca): 3.

Dębicki, Zdzisław 1927. Portrety. Warszawa: Gebethner i Wolff.

Feldman, Wilhelm 1918. Współczesna literatura polska 1864–1917. Warszawa–Kraków: Towarzystwo Wydawnicze.

Ginkowa, Łucja 2002. „Poemat”. W: Józef Bachórz [&] Alina Kowalczykowa (red.). Słownik literatury polskiej XIX wieku. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Hegel, Georg Wilhelm Friedrich 1967. Wykłady o estetyce. Tłum. Janusz Grabowski [&] Adam Landman. T. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe.

Jeske-Choiński, Teodor 1894. Na schyłku wieku. Studium. Warszawa: Drukarnia „Wieku”.

Kasprowiczowa, Maria Janowa 1934. Dziennik. [Cz.] V: Harenda. Warszawa: Wydawnictwo Domu Książki Polskiej.

Kołaczkowski, Stefan 1924. Twórczość Jana Kasprowicza. Kraków: Krakowska Spółka Wydawnicza.

Koneczny, Feliks 1899a. „Teatr krakowski”. Przegląd Polski 132: 170–171.

Koneczny, Feliks 1899b. „Teatr krakowski”. Przegląd Polski 133: 143–173.

Matuszewski, Ignacy 1905. „Książki i wydawnictwa periodyczne”. Tygodnik Ilustrowany 50/51: 896.

Mickiewicz, Adam 1955. Literatura słowiańska. Kurs trzeci. W: Adam Mickiewicz. Dzieła. T. 11. Warszawa: Czytelnik.

Nowaczyński, Adolf 1900. „Dramat polski XIX wieku. Studium impresjonistyczne”. Ateneum 3: 1–30.

Obsulewicz, Beata K. 2010. „Józefat Nowiński, Mieczysław Karłowicz i Biała gołąbka”. W: Maria Jolanta Olszewska [&] Krystyna Ruta-Rutkowska (red.). Zapomniany dramat. T. 1. Warszawa: Wydział Polonistyki Uniwersytetu Warszawskiego.

Okońska, Alicja 1971. „Dramaty Kasprowicza”. Przegląd Humanistyczny 5: 103–117.

Ortwin, Ostap 1969. O Wyspiańskim i dramacie. Oprac. Jadwiga Czachowska. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy.

Osiński, Zbigniew 1966. „Dramaty Jana Kasprowicza na scenach polskich. Zarys problematyki”. W: Jarosław Maciejewski (red.). Prace o literaturze i teatrze ofiarowane Zygmuntowi Szweykowskiemu. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.

Pavis, Patrice 1998. Słownik terminów teatralnych. Słowo wstępne Anne Ubersfeld. Tłum., oprac. i uzup. Sławomir Świontek. Wrocław: Wydawnictwo Ossolineum.

Podstawka, Anna 2006. Dramaturgia Macieja Szukiewicza. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.

Podstawka, Anna 2014. Świat, który się nie kończy. Człowiek i transcendencja w teatrze Jana Kasprowicza. Lublin: Wydawnictwo KUL.

Przesmycki, Zenon (Miriam) 1902. „Poezja”. Chimera 14: 336–346.

Przybyszewski, Stanisław 1902. Z gleby kujawskiej. Warszawa: Księgarnia M. Borkowskiego.

Rusek, Marta 2007. Miniaturowe światy. Z dziejów jednoaktówki w Młodej Polsce. Kraków: Księgarnia Akademicka.

Rydel, Lucjan 1896. „Ruch literacki zagranicą”. Biblioteka Warszawska 2: 145–164.

Rydel, Lucjan 1899. „Bunt Napierskiego. Poemat dramatyczny Jana Kasprowicza”. Czas 146 (wyd. 29 czerwca): 2.

Skwarczyńska, Stefania 1975. Sytuacja w poetyce określenia „poemat”. W: Stefania Skwarczyńska. Pomiędzy historią a teorią literatury. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.

Stykowa, Maria B. 1992. „Dzieje sceniczne i recepcja krytyczna Na Wzgórzu Śmierci oraz Uczty Herodiady Jana Kasprowicza”. W: Stefan Kruk (red.). Dramat biblijny Młodej Polski. Wrocław: Wydawnictwo Wiedza o Kulturze.

Wasilewski, Zygmunt 1912. „Golgota Kasprowicza. Słowo wstępne przed wystawieniem poematu Jana Kasprowicza Na Wzgórzu Śmierci w lwowskim Kole Dramatycznym”. Tygodnik Ilustrowany 8: 159–160.

Zajkowska, Joanna 2021. „Kasprowicz w »Tygodniku Ilustrowanym«, »Tygodnik Ilustrowany« o Kasprowiczu”. W: Radosław Okulicz-Kozaryn [&] Karol Jaworski [&] Marcin Jauksz (red.). „Wykrzesać pokrewieństwo burzy”. Jana Kasprowicza drogi do wielkości. Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.

Litteraria Copernicana

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2022-11-05

Jak cytować

1.
PODSTAWKA, Anna. Poezja i scena. Wokół teatralnej recepcji młodopolskich poematów dramatycznych. Litteraria Copernicana [online]. 5 listopad 2022, T. 43, nr 3, s. 79–89. [udostępniono 4.7.2025]. DOI 10.12775/LC.2022.034.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 43 Nr 3 (2022): Poemat dramatyczny

Dział

Studia i rozprawy

Licencja

Prawa autorskie (c) 2022 Anna Podstawka

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 468
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Italiano
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

poemat dramatyczny, dramat i teatr młodopolski, recepcja teatralna
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa