Gall, Kosmas, Nestor: ustanawianie tradycji o początkach państwa i jego chrystianizacji
DOI:
https://doi.org/10.12775/KlioPL.2018.02Słowa kluczowe
Anonim tzw. Gall, Kosmas, Nestor, historiografia średniowieczna, historiografia polska, historiografia czeska, historiografia ruska, ustanawianie tradycji i jej wiarygodność, Anonymus called Gallus, Cosmas, medieval historiographyAbstrakt
Artykuł analizuje konsekwencje niedocenianych w literaturze faktów, jakimi są duże odstępy czasu dzielące znane nam kopie kronik od ich zaginionych oryginałów oraz równie wielki dystans między początkami państwowości i chrystianizacji Czech, Polski i Rusi a pojawieniem się miejscowego dziejopisarstwa.
The article analyses the consequences of the fact – unappreciated in the literature on the subject – of large time intervals between the originals of chronicles and their copies known to us and a similar time distance between the beginnings of the statehood and Christianisation of Bohemia, Poland, and Rus’, and the first local written chronicles.
Bibliografia
Źródła
Anonim tzw. Gall, Kronika polska, tłum. R. Grodecki, tłum. przejrzał, wstęp. i przyp. M. Plezia, Wrocław 1965
Anonimowego notariusza króla Beli Gesta Hungarorum, tekst łac. i tłum. A. Kulbicka, K. Pawłowski,
G. Wodzinowska-Taklińska, wstęp i przyp. R. Grzesik, Kraków 2006 Augustyn św., Wyznania, tłum. Z. Kubiak, Warszawa 1987
Cosmae Pragensis Chronica Boemorum, wyd. B. Bretholz, Berlin 1923 (Monumenta Germaniae Historica. Scriptores rerum Germanicarum. Nova series, 2)
Galli Anonymi Cronicae et gesta ducem sive principum Poloniae, wyd. K. Maleczyński, Kraków 1952 (Monumenta Poloniae Historica. Nova series, 2)
[Kadłubek] Magistri Vincentii dicta Kadłubek, Cronica Polonorum, wyd. M. Plezia, Kraków 1994 (Monumenta Poloniae Historica. Nova series, 11)
Kosmasa Kronika Czechów, tłum., wstęp i kom. M. Wojciechowska, Warszawa 1968
Kronikarze czescy, Kanonik Wyszehradzki, Mnich Sazawski, tłum., wstęp i kom. M. Wojciechowska, Warszawa 1978
Latopis Nestora, wyd. A. Bielowski, Lwów 1864 (Monumenta Poloniae Historica, 1), s. 521–863
Powieść minionych lat. Charakterystyka historycznoliteracka, oprac. F. Sielicki, Wrocław 1968
Opracowania
J. Banaszkiewicz, Podanie o Piaście i Popielu. Studium porównawcze nad wczesnośredniowiecznymi tradycjami dynastycznymi, Warszawa 1986
J. Baszkiewicz, Państwo suwerenne w feudalnej doktrynie politycznej do początków XIV w., Warszawa 1964
H.J. Berman, Prawo i rewolucja. Kształtowanie się zachodniej tradycji prawnej, tłum. S. Amsterdamski, Warszawa 1995
M. Bláhová, Staročeská kronika tak řečeného Dalimila v kontextu středověké historiografie latinského kulturního okruhu a její pramenná hodnota. Historický komentář, rejstřík, Praha 1995
E. Cassirer, Historia, w: tenże, Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, tłum. A. Staniewska, wstęp B. Suchodolski, Warszawa 1971
M. Cetwiński, Chrzest Mieszka I: przemiany opowieści, „Zeszyty Historyczne” (Częstochowa), t. 16, 2017, s. 265–275
M. Cetwiński, Grzech czy prawomocny wyrok? Tragedia Zbigniewa w opisach średniowiecznych kronik, w: In tempore belli et pacis. Ludzie, miejsca, przedmioty. Księga pamiątkowa dedykowana prof. dr. hab. Janowi Szymczakowi w 65-lecie urodzin i 40-lecie pracy naukowo-dydaktycznej, red.
T. Grabarczyk, A. Kowalska-Pietrzak, T. Nowak, Warszawa 2011, s. 57–64
M. Cetwiński, Kościół i blade widmo pogaństwa: średniowieczna historiografia o chrystianizacji ziem polskich, w: Kościoły w dobie chrystianizacji. Wolińskie Spotkania Mediewistyczne III, red. M. Rębkowski, Szczecin 2016, s. 103–114
Chrystianizacja „Młodszej Europy”, red. J. Dobosz, J. Strzelczyk, M. Matla, Poznań 2016
J. Dąbrowski, Dawne dziejopisarstwo polskie (do roku 1480), Wrocław 1964
C. Deptuła, Galla Anonima mit genezy Polski. Studium z historiozofii hermeneutyki symboli dziejopisarstwa średniowiecznego, Lublin 2000
O. Górka, List Gwiberta z Gembloux (w. XII) do scholastyka Arnulfa, „Kwartalnik Historyczny” 40, 1926, s. 33
A.F. Grabski, Polska w opiniach obcych X–XIII w., Warszawa 1964
G. Gromadzki, Galla-Anonima genealogia Piastów. Parę uwag o problemach występujących przy wykorzystaniu źródeł narracyjnych w badaniach genealogicznych, w: Genealogia. Polska elita polityczna w wiekach średnich na tle porównawczym, red. J. Wroniszewski, Toruń 1993, s. 191–194
E. Hobsbawm, Wprowadzenie. Wynajdywanie tradycji, w: Tradycja wynaleziona, red. E. Hobsbawm, T. Ranger, tłum. M. Godyń, F. Godyń, Kraków 2008, s. 9–23
K. Jasiński, Małżeństwa córek Władysława Hermana. Fragment wczesnopiastowskiej genealogii, „Acta Universitatis Wratislaviensis. Historia” 76, 1989, s. 51–64
K. Jasiński, Rodowód pierwszych Piastów, Warszawa–Wrocław 1993
T. Jasiński, Gall Anonim – poeta i mistrz prozy. Studia nad rytmiką prozy i poezji w okresie antycznym i średniowiecznym, Kraków 2016
Z. Kałuża, Lektury filozoficzne Wincentego Kadłubka. Zbiór studiów, Warszawa 2014
B. Kürbisówna, Dagome iudex – studium krytyczne, w: Początki państwa polskiego. Księga Tysiąclecia, t. 1, Poznań 1962, s. 363–423
B. Kürbis, Na progach historii. Prace wybrane, Poznań 1994
G. Labuda, Jeden czy dwa roczniki niemieckie u podstaw polskiego rocznikarstwa?, „Studia Źródłoznawcze” 39, 2001, s. 7–27
G. Labuda, Księżna Dobrawa i książę Mieszko jako rodzice chrzestni Polski piastowskiej, w: Scriptura custos memoriae. Prace historyczne, red. D. Zydorek, Poznań 2001, s. 3–15
Nobis operique favete. Studia nad Gallem Anonimem, red. A. Dąbrówka, E. Skibiński, W. Wojtowicz, Warszawa 2017
Onus Athlanteum. Studia nad Kroniką biskupa Wincentego, red. A. Dąbrówka, W. Wojtowicz, Warszawa 2009
K. Potkański, Kraków przed Piastami, w: tenże, Lechici, Polanie, Polska. Wybór pism, Warszawa 1966
J. Tęgowski, Stosunki rodzinne Kazimierza Konradowica księcia kujawskiego, w: Książę Kazimierz Konradowic i Kujawy jego czasów, red. D. Karczewski, Kraków 2017, s. 33–43
P. Urbańczyk, Co się stało w 966 roku?, Poznań 2016
W. Wojtowicz, Tarda loquendi facultas – tożsamość tzw. Galla Anonima w kontekście listów i epilogów „Gestów”, „Pamiętnik Literacki” 104, 2013, nr 3, s. 5–38
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 412
Liczba cytowań: 0
