Historia historiografii i antropologia historyczna – przypadki i diagnoza
DOI:
https://doi.org/10.12775/KlioPL.2024.04Ključne reči
historia historiografii, antropologizowanie historii historiografii, historia codzienności, jednostka a kulturaApstrakt
W artykule podejmuję zagadnienie antropologizacji historii historiografii. Wskazuję na nową perspektywę podmiotową w historii historiografii jako symptom jej antropologizacji. Omawiam dwie funkcjonujące w niej propozycje wprowadzenia tej nowej perspektywy podmiotowej do badań historiograficznych, które widzą historię jako zjawisko kulturowe, a samą kulturę postrzegają w sposób antropologiczny. Każda z nich związana jest z rozszerzeniem dotychczasowych badań o przeżywaną i doświadczaną codzienność inspirowanym historią codzienności (Alltagsgeschichte). Omawiam te propozycje w kontekście kwestii rozwiązania łamigłówki – relacji między jednostką a kulturą. Przedstawiam także, jak zostały one przyjęte przez historyków historiografii. Na końcu zaś proponuję autorskie rozwiązanie łamigłówki na gruncie historii historiografii i jej antropologizacji.
Reference
Antropologizowanie humanistyki. Zjawisko – proces – perspektywy, red. J. Kowalewski, W. Piasek, Olsztyn 2009
Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych. Teoria i praktyka, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2017
M. Buchowski, „Jerzy Kmita dla antropologów”, „Przegląd Kulturoznawczy” 2012, nr 4, s. 409–412
M. Cetwiński, Życie codzienne jak problem historiograficzny: od opisu obyczajów do antropologii historycznej, w: Gospodarka i społeczeństwo w czasach PRL-u (1944–1989), red. E. Kościk, T. Głowiński, Wrocław 2008, s. 10–18
C. Geertz, Wiedza lokalna. Dalsze eseje z zakresu antropologii interpretatywnej, tłum. D. Wolska, Kraków 2005
E. Hałas, Znaczenie i wartości społeczne. O socjologii Floriana Znanieckiego, Lublin 1990
M. Hoszowska, Problem opracowywania monografii historyków – głos w dyskusji, „Sensus Historiae” 12, 2013, nr 3, s. 173–174
J. Kocka, Perspektywy historii społecznej w latach dziewięćdziesiątych, w: Historia społeczna, historia codzienności, mikrohistoria, red. W. Schulze, tłum. A. Kopacki, Warszawa 1996, s. 47–58
J. Kolbuszewska, Historia codzienności i prywatności jako perspektywa badawcza w historii historiografii, w: Życie prywatne Polaków w XIX wieku, red. M. Korybut-Marciniak, M. Zbrzeżniak, Olsztyn 2013, s. 13–20
J. Kolbuszewska, Kobiety na naukowym Olimpie? Łódzkie adeptki Klio w latach 1945–1989, Łódź 2021
J. Kolbuszewska, Kobiety w drodze na naukowy Olimp Akademicki awans polskich historyczek (od schyłku XIX wieku po rok 1989), Łódź 2020
J. Kolbuszewska, O psychologiczny wymiar badań historiograficznych, „Sensus Historiae” 12, 2013, nr 3, s. 157–166
J. Kolbuszewska, Tadeusz Korzon (1839–1918). Między codziennością, nauką a społeczną służbą, Łódź 2011
J. Kolbuszewska, Życie codzienne historyków polskich w Warszawie przełomu XIX i XX stulecia – wybrane aspekty, w: Życie codzienne, gospodarka, kultura i społeczeństwo polskie w latach 1772– 1918. Rozprawy z dziejów ziem polskich w okresie zaborów, red. W. Łazuga, D. Szymczak, Poznań 2015, s. 121–130
D. Malczewska-Pawelec, T. Pawelec, Historia historiografii jako studium codzienności historyków (zarys programu badawczego), w: Gra i konieczność. Zbiór rozpraw z historii historiografii i filozofii historii, red. G.A. Dominiak, J. Ostoja-Zagórski, W. Wrzosek, Bydgoszcz 2005, s. 255–264
D. Malczewska-Pawelec, T. Pawelec, Karol Szajnocha: codzienność – kobiety – historiografia, Katowice 2019
D. Malczewska-Pawelec, T. Pawelec, Życie codzienne lwowskich historyków w XIX stuleciu. Karol Szajnocha i Henryk Schmitt, w: Wielokulturowe środowisko historyczne Lwowa w XIX i XX wieku, red. L. Zaszkilniak, J. Maternicki, Lwów–Rzeszów 2006, s. 19–40
J. Maternicki, Monografie historyków: nowe spostrzeżenia i uwagi, „Sensus Historiae” 12, 2013, nr 3, s. 109–128
H. Medick, “Missionare im Ruderboot”. Ethnologische Erkenntnisweisen Herausforderung an die Sozialgeschichte, w: Alltagsgeschichte. Zur Rekonstruktion historischer Erfahrungen und Lebensweisen, red. A. Lüdtke, Frankfurt am Main 1989, s. 48–84
Mikrogeschichte – Makrogeschichte: komplementär oder inkommensurabe?, red. J. Schlumbohm, Göttingen 1998
R. Nahirny, Losy naukowej łamigłówki. Clifford Geertz, mikrohistorie i podmiotowość, Wrocław 2011
T. Pawelec, Biografistyka w obrębie historii historiografii – uwagi z doświadczenia płynące, w: Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych. Teoria i praktyka, red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki, Łódź 2017, s. 51–67
W. Piasek, Jadwiga Lechicka: „kobieta nowa i nowoczesna”. Kulturowy porządek i relacja płci w historiografii polskiej, Toruń 2022
K. Polasik-Wrzosek, Biografia jako gatunek w domenie historii historiografii, „Sensus Historiae” 12, 2013, nr 3, s. 105–108
P. Steege, A.S. Bergerson, M. Healy, P.E. Swett, The History of Everyday Life. A Second Chapter, „The Journal of Modern History” 2008, nr 2, s. 359–378
R. Stobiecki, Historycy polscy wobec wyzwań XX wieku, Poznań 2014
W. Telwak, Monograficzne hruszewskiana: próba uogólnienia, „Sensus Historiae” 12, 2013, nr 3, s. 137–144
A. Wierzbicki, Jakiej żony historyk potrzebuje, by badacz jego myśli historycznej mógł tę myśl zrozumieć? Kilka refleksji na marginesie życia rodzinnego historyków lwowskich w II połowie XIX, w: Biografistyka we współczesnych badaniach historycznych. Teoria i praktyka, Łódź 2017, s. 93–104
L. Zaszkilniak, Stan i problematyka monografii historyków we współczesnej Ukrainie, „Sensus Historiae” 12, 2013, nr 3, s. 137–144
Downloads
Objavljeno
Kako citirati
Broj časopisa
Sekcija
Stats
Number of views and downloads: 195
Number of citations: 0
