Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Español (España)
    • Français (France)
    • Français (Canada)
    • Hrvatski
    • Italiano
    • Język Polski
    • Srpski
    • Українська
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

Konfederacja barska w myśli historycznej szkoły warszawskiej: wizje Władysława Smoleńskiego
  • Strona domowa
  • /
  • Konfederacja barska w myśli historycznej szkoły warszawskiej: wizje Władysława Smoleńskiego
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Nr 14 (2022) /
  4. Artykuły

Konfederacja barska w myśli historycznej szkoły warszawskiej: wizje Władysława Smoleńskiego

Autor

  • Jerzy Maternicki Rzeszów https://orcid.org/0000-0001-5132-2315

DOI:

https://doi.org/10.12775/KlioPL.2022.02

Słowa kluczowe

myśl historyczna, historyczna szkoła warszawska, historyczna szkoła krakowska, Władysław Smoleński, konfederacja barska, idea walki zbrojnej o niepodległość, praca organiczna, edukacja historyczna

Abstrakt

Szczegółowej analizie poddano w artykule obrazy konfederacji barskiej nakreślone przez Władysława Smoleńskiego w dwu wersjach jego Dziejów narodu polskiego (nieocenzurowanej krakowskiej i ocenzurowanej warszawskiej, 1898) oraz w podręczniku szkolnym Historia Polski, wydanym już po odzyskaniu niepodległości, w 1921 r. Wyjaśniając występujące między nimi różnice autor zwraca uwagę na okoliczności ich powstania i postawę ideowo-polityczną Smoleńskiego, a także jego zapatrywania na społeczną funkcję historii. Poszczególne wizje konfederacji są konfrontowane z zapatrywaniami Tadeusza Korzona, a także historyków krakowskich: Józefa Szujskiego, Michała Bobrzyńskiego i Anatola Lewickiego.

Biogram autora

Jerzy Maternicki - Rzeszów

Jerzy Maternicki – prof. dr hab., prof. em. Uniwersytetu Rzeszowskiego, historyk historiografii, teoretyk i historyk kultury historycznej, metodolog i dydaktyk historii, autor kilkudziesięciu książek z tych dziedzin, m.in.: Pogranicza historii. Studia i szkice, Rzeszów 2011; Walerian Kalinka (1826– 1886) i jego badania nad epoką porozbiorową, Rzeszów 2013; Złote lata historiografii polskiej we Lwowie, Rzeszów 2015; Wanda Moszczeńska (1896–1974) – współtwórczyni polskiej historii historiografii, Rzeszów 2017.

Bibliografia

S. Askenazy, Z czasów Stanisława Augusta, w: tenże, Wczasy historyczne, t. 2, Warszawa 1904, s. 72–134

K. Augustynek, W. Smoleńskiego poglądy na nauczanie historii, „Przegląd Historyczno-Oświatowy” 1962, nr 2, s. 243–260

C. Bobińska, Wstęp, w: W. Smoleński, Wybór pism, wybór i wstęp C. Bobińska, Warszawa 1954, s. V–LXIX

M. Bobrzyński, Dzieje Polski w zarysie, oprac. i wstęp M.H. Serejski, A.F. Grabski, Warszawa 1974

E. Bogusławski, Historia Polski, Kraków 1889

A.F. Grabski, Poglądy Władysława Smoleńskiego na dzieje Polski, „Przegląd Historyczny” 1974, nr 2, s. 317–337

J. Kolbuszewska, Mutacja modernistyczna w historiografii polskiej (przełom XIX i XX wieku), Łódź 2005

H. Konopka, Edukacja historyczna w polskich szkołach powszechnych 1918–1939, Białystok 1987

H. Konopka, H. Wójcik-Łagan, A. Stępnik, Problemy edukacji historycznej i obywatelskiej młodzieży w latach 1918–1939, Warszawa 1986

T. Korzon, Dzieje wojen i wojskowości w Polsce, t. 1–3, Kraków 1912

T. Korzon, Historia nowożytna, t. 2: Od 1496 do 1788 roku, Warszawa 1903

C. Leśniewski, Poglądy Władysława Smoleńskiego na metodę i zadania historii, „Przegląd Historyczny” 1926, s. 5–22

A. Lewicki, Zarys historii Polski i krajów ruskich z nią połączonych, wyd. 2, Kraków 1888

C. Majorek, H. Wójcik-Łagan, W. Marmon, Edukacja historyczna i obywatelska młodzieży w Polsce odrodzonej, Warszawa 1987

J. Maternicki, Dydaktyka historii w Polsce 1773–1918, Warszawa 1974

J. Maternicki, Historia i życie narodu. Poglądy i postawy historyków polskich XIX i XX w., Rzeszów 2009

J. Maternicki, Joachim Lelewel i Józef Szujski: wizje konfederacji barskiej w: Спільна спадщина Річ Посполита обох народів в польській і українькій історичній думці XIX i XX ст. / Wspólne dziedzictwo. Rzeczpospolita Obojga Narodów w polskiej i ukraińskiej myśli historycznej XIX i XX w., red. W. Telwak, L. Łazurko, P. Sierżęga, Chersoń 2019, s. 77–104

J. Maternicki, Konfederacja barska w myśli historycznej szkoły krakowskiej: Michał Bobrzyński i Anatol Lewicki, „Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej” 12, 2020, s. 9–23

J. Maternicki, Miejsce książki naukowej w kulturze historycznej społeczeństwa polskiego w XIX w., „Przegląd Humanistyczny” 1979, nr 3, s. 91–114

J. Maternicki, Obrazy dziejów jako przedmiot badań historiograficznych w: Wspólne dziedzictwo. Rzeczpospolita Obojga Narodów w polskiej, litewskiej i ukraińskiej historiografii XIX–XX wieku, red. M. Hoszowska, J. Pisulińska, P. Sierżęga, L. Zaszkilniak, Rzeszów 2019, s. 9–46

J. Maternicki, Polska dydaktyka historii 1918–1939, Warszawa 1978

J. Maternicki, Wielokształtność historii. Rozważania o kulturze historycznej i badaniach historiograficznych, Warszawa 1990

J. Maternicki, Zmierzch szkoły krakowskiej i opozycja historyków warszawskich, w: tenże, Kultura historyczna dawna i współczesna, Warszawa 1979, s. 161–218

Z. Michalik, Na drodze ku integralnej wizji dziejów Polski. Podręczniki szkolne przełomu XIX i XX w., „Przegląd Humanistyczny” 1981, nr 1–2, s. 233–245

H. Pohoska, Dydaktyka historii, wyd. 2, Warszawa 1937

M.H. Serejski, Wstęp, w: W. Smoleński, Szkoły historyczne w Polsce (główne kierunki poglądów na przeszłość), oprac. M.H. Serejski, Warszawa 1952, s. III–XC

M.H. Serejski, A. Wierzbicki, „Neutralny obiektywizm” a patriotyczne zaangażowanie w życiu i działalności naukowej Władysława Smoleńskiego, w: W. Smoleński, Mieszczaństwo warszawskie w końcu wieku XVIII, oprac. i wstęp M.H. Serejski, A. Wierzbicki, Warszawa 1976, s. 5–35

[W. Smoleński], Bibliografia pism Władysława Smoleńskiego, w: tenże, Monteskiusz w Polsce wieku XVIII: nadto fragment pamiętnika autora i zupełna bibliografja jego pism, Warszawa 1927, s. 91–104

[W. Smoleński] W. Grabieński, Dzieje narodu polskiego, cz. 1–2, Kraków 1897–1898

[W. Smoleński], Dzieje narodu polskiego. Wykład popularny na podstawie ostatnich badań naukowych, z przedmową Władysława Smoleńskiego, cz. 1–4, Warszawa 1898 (Biblioteka Dzieł Wyborowych, 52, 53, 54, 58)

W. Smoleński, Fragmenty pamiętnika, w: tenże, Monteskiusz w Polsce wieku XVIII: nadto fragment pamiętnika autora i zupełna bibliografja jego pism, Warszawa 1927, s. 1–32

W. Smoleński, Historia Polski, wyd. 4, Warszawa 1925

W. Smoleński, Ksiądz Marek, prorok i cudotwórca konfederacji barskiej, w: tenże, Pisma historyczne, t. 1, Kraków 1901, s. 297–335

W. Smoleński, Lekcje historii polskiej, w: tenże, Studia historyczne, Warszawa 1925, s. 88–290

W. Smoleński, Nauczanie historii polskiej, w: tenże, Pisma historyczne, t. 3, Kraków 1901, s. 421–471

W. Smoleński, Patriotyzm historiografii polskiej w czasach porozbiorowych, w: tenże, Studia historyczne, Warszawa 1925, s. 306–317

W. Smoleński, Potrzeby historii polskiej, w: tenże, Studia historyczne, Warszawa 1925, s. 300–305

W. Smoleński, Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII. Studia historyczne, oprac. i wstęp A. Wierzbicki, Warszawa 1979

W. Smoleński, Szkoły historyczne w Polsce. (Główne kierunki poglądów na przeszłość), Warszawa 1898

[W. Smoleński], Z domu niewoli (Głos Polski). IV. Prześladowanie unitów w Królestwie Polskim, Paryż 1891

[W. Smoleński], Z domu niewoli (Głos Polski). V. W sprawie ugody polsko-rosyjskiej, Paryż 1891

E. Sulimczyk-Świeżawski, Rozmowy o dawnych dziejach, Warszawa 1886

J. Szujski, Dzieje Polski, t. 4, Lwów 1866

J. Szujski, Historii polskiej treściwie opowiedzianej ksiąg dwanaście, Warszawa 1880

M. Wierzbicka, Władysław Smoleński, Warszawa 1980

M. Wierzbicka, Władysław Smoleński (1851–1926), w: Historycy warszawscy ostatnich dwóch stuleci, red. A. Gieysztor, J. Maternicki, H. Samsonowicz, Warszawa 1986, s. 159–178

A. Wierzbicki, Czarnowidztwo czy apologia? W poszukiwaniu prawdy historycznej, w: W. Smoleński, Przewrót umysłowy w Polsce wieku XVIII. Studia historyczne, oprac. i wstęp A. Wierzbicki, Warszawa 1979, s. 5–22

A. Wierzbicki, Władysław Smoleński (1851–1926), w: Nation and History. Polish Historians from the Enlightenment to the Second World War, red. P. Brock, J.D. Stanley, P.J. Wróbel, Toronto 2006, s. 165–179

A. Zahorski, Spór o Stanisława Augusta, Warszawa 1988

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2023-06-02

Jak cytować

1.
MATERNICKI, Jerzy. Konfederacja barska w myśli historycznej szkoły warszawskiej: wizje Władysława Smoleńskiego. Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej [online]. 2 czerwiec 2023, nr 14, s. 37–68. [udostępniono 7.7.2025]. DOI 10.12775/KlioPL.2022.02.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Nr 14 (2022)

Dział

Artykuły

Licencja

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 366
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Español (España)
  • Français (France)
  • Français (Canada)
  • Hrvatski
  • Italiano
  • Język Polski
  • Srpski
  • Українська

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

myśl historyczna, historyczna szkoła warszawska, historyczna szkoła krakowska, Władysław Smoleński, konfederacja barska, idea walki zbrojnej o niepodległość, praca organiczna, edukacja historyczna
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa