Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Plany rozbudowy fortyfikacyjnej w ramach Frontu Mazowieckiego wobec zagrożenia niemieckiego z Prus Wschodnich w 1919 r.
  • Strona domowa
  • /
  • Plany rozbudowy fortyfikacyjnej w ramach Frontu Mazowieckiego wobec zagrożenia niemieckiego z Prus Wschodnich w 1919 r.
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 56 Nr 4 (2020) /
  4. Artykuły

Plany rozbudowy fortyfikacyjnej w ramach Frontu Mazowieckiego wobec zagrożenia niemieckiego z Prus Wschodnich w 1919 r.

Autor

  • Wiesław Bolesław Łach Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie https://orcid.org/0000-0002-1201-2776

DOI:

https://doi.org/10.12775/KLIO.2020.062

Słowa kluczowe

Wojsko Polskie, Front Mazowiecki, Prusy Wschodnie, fortyfikacje, zagrożenie niemieckie.

Abstrakt

ABSTRACT

In the military nomenclature, the area of northern Mazovia was referred to as "Mazovian theater". This concept was introduced after the First World War by the Supreme Command of the Polish Army. After the end of the First World War in 1919, there were fears related to the plans of the German attack on Poland. In this situation, the Polish command decided to create an anti-German front turned to the north and west, which was the Masovian Front. The task of this front was the extension of field fortifications. As a result of these actions, German and Russian fortifications located on the Narew were adapted to the new situation. Their task was to defend the main transport routes, especially the bridges on the Narew River in Wizna, Łomża, Ostrołęka and Różanie. Using the method of source text analysis, it was pointed out that the German attack did not finally take place, and the pre-prepared fortifications in northern Mazovia were used in the Polish-Bolshevik war in 1920. They have contributed to effective suppression of the Red Army and better preparation of the area to be defended. The aim of the article is to present plans for the expansion of the Masovian Front against the German threat from East Prussia in 1919. The basis for writing the article were source materials that are in the Central Military Archive in Warsaw.

Biogram autora

Wiesław Bolesław Łach - Instytut Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytet Warmińsko-Mazurski w Olsztynie

Wiesław Bolesław Łach (ur. 1958 r. w Mrągowie) jest absolwentem Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Inżynieryjnych we Wrocławiu (1981) i Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie – kierunek historia (1986). Studia doktoranckie ukończył w Akademii Obrony Narodowej, a tytuł doktora nauk humanistycznych uzyskał w Wojskowym Instytucie Historycznym (1994). Stopień naukowy doktora habilitowanego w zakresie historii Polski i powszechnej XX wieku oraz historii wojskowości uzyskał w 2010 r. Obecnie pracuje w Instytucie Historii i Stosunków Międzynarodowych Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie na stanowisku profesora uczelnianego i jest kierownikiem Pracowni Dziejów Wojskowości, koordynatorem kierunków studiów Wojskoznawstwo /licencjat/, Interdyscyplinarne Studia Strategiczne oraz Legii Akademickiej. Ma duży dorobek badawczy z zakresu historii wojskowości. Jego dotychczasowe publikacje, zarówno zwarte, jak i rozproszone, dotyczą problematyki związanej z konfliktami zbrojnymi na przestrzeni dziejów, systemu obronnego II RP, dziedzictwa oręża polskiego oraz historii wojska w Polsce północnej. Ważniejsze prace: System obronny Prus Wschodnich (do 1935 roku), Olsztyn 1997; System obronny na Warmii i Mazurach w czasie II Wojny Światowej, Węgorzewo 2002; Polska północna w systemie obronnym kraju w latach 1918-1926, Olsztyn 2010; „Bunt” Żeligowskiego. Kulisy przyłączenia Wileńszczyzny do Polski 1920-1922, Warszawa 2014.

Bibliografia

BIBLIOGRAFIA

Archiwalia

Do Dowództwa III Korpusu Armji Generała Hallera, dn. 1 czerwca 1919, CAW, I.123.6.55.

Karta służbowa, 2 kompania 1 batalionu saperów, CAW, I.23.6.55.

Meldunek dowódcy 8 DP do dowódcy Frontu Mazowieckiego w Jabłonnie, CAW, I.23.6.55.

Meldunek dowódcy 8 DP do dowództwa III Korpusu Armii gen. Hallera, CAW, I.23.6.55.

Naczelne Dowództwo, Oddział III, Opis terenu Mazowieckiego, wstęp, CAW, ND WP, Oddz. I, I. 301.7.4

Przyczółek mostowy Różan, CAW, I.123.6.55.

Przyczółek mostowy Nowogród, CAW, I.123.6.55.

Przyczółek mostowy Ostrołęka, CAW, I.123.6.55.

Raport dowódcy 2 kompanii 1 batalionu saperów 8 DP o planowanych pracach fortyfikacyjnych, CAW, I.23.6.55.

Raporty dzienne o stanie robót na odcinku 8 dywizji piechoty, CAW, I.23.6.55.

Raporty dzienne o stanie robót na odcinku 8 dywizji piechoty z dnia 23, 24, 25 i 26 VI 1919 r, CAW, I.23.6.55.

Rozkaz ND WP, nr 278/III. Przygotowanie do operacji na froncie przeciwniemieckim. Ściśle tajne. Warszawa 22 V 1919, CAW, I.301.1.7.

Rozkaz ND WP nr 255/III z 30 V 1919, CAW, I.301.1.7.

Szkic sytuacyjny do projektu wyposażenia garnizonu Różan w tereny ćwiczebne, CAW, Dowództwa Okręgów Korpusów, DOK I, 371.1.464.

Wykaz materiałów saperskich i technicznych znajdujących się w składach, CAW, I.23.6.55.

Źródła drukowane

Front Przeciwniemiecki 1919. 1990. Wybór dokumentów wojskowych. Wstęp, wybór, opracowanie: Bogusław Polak, Koszalin 1990.

Opracowania

Aksamitowski A., Militarna rola Narwi w kampaniach wojennych XX wieku, Warszawa 2006.

Centek J., Hans vn Seeckt. Twórca Reichsheer, Kraków 2006.

Centek J., Stanowisko niemieckiego korpusu oficerskiego do kwestii podpisania traktatu wersalskiego (maj – czerwiec 1919), w: Rok 1918 w Europie środkowo-wschodniej, red. D. Grinberg, J. Snopko, G. Zackiewicz, Białystok 2010.

Centek J., Uzasadnienie przez dowództwo Grenzschutzu decyzji o rezygnacji z walki z Polska w 1919 r. w: Europa Orientalis. Studia z dziejów Europy Wschodniej i Państw Bałtyckich 2015, nr 6.

Ciałowicz J., Fortyfikacje na ziemiach polskich w I wojnie światowej, „Studia i Materiały do Historii Wojskowości” 1966, t. XII, cz. 1.

Dorochowicz L.B., Rola Narwi i Biebrzy w działaniach i planach wojennych XIX i XX wieku, Suwałki 1994.

Dymek P., Samodzielna Grupa Operacyjna Narew 1939 w polskiej historiografii wojskowej, Poznań 1999.

Jurga T., Karboński W., Armia „Modlin” 1939. Warszawa 1987.

Kempa R., Od „Wojny Pozycyjnej” po „Wiosenne Słońce”. Polska w niemieckich planach wojennych 1919 r., „Białostockie Teki Historycznej 2012, t. 10.

Kopański S.,Moja służba w Wojsku Polskim 1917-1939, Londyn 1965.

Łach W.B. Polska północna w systemie obronnym kraju w latach 1918-1926, Olsztyn 2010.

Łach W.B., Jednostki Armii gen. dyw. Józefa Hallera w tworzeniu Frontu Mazowieckiego w 1919 roku, w: Błękitna Armia gen. Józefa Halera. Zbiór studiów, red. M. Giętkowski, Ł. Nadolski, Bydgoszcz 2018.

Łagowski S., Szlakiem twierdz i ufortyfikowanych przedmości, Pruszków 2005.

Łossowski P., Między wojną a pokojem. Niemieckie zamysły wojenne na wschodzie w obliczu traktatu wersalskiego, marzec-kwiecień 1919 roku, Warszawa 1976,

Małysz A., Walki o umocnienia rosyjskie nad Narwią w 1915 roku w: Twierdze i działania na ziemiach polskich w czasie I wojny światowej, red. J. Chorzępa, A. Wap, Białystok – Przasnysz 2000.

Marczewski L., Przyszłość twierdz na podstawie doświadczeń wojny europejskiej, „Bellona” 1919, z. 7.

Niedziałkawska Z., Ostrołęka. Dzieje miasta, Warszawa 1997.

Parucki Z., Zarys geografii wojennej, Warszawa 1967.

Radziwiłłowicz D, Zakrzewski P., Francusko-polskie tradycje orężne w 100 rocznicę utworzenia Błękitnej Armii, Olsztyn 2017.

Sadowski J., Co wiedzieli Niemcy o fortyfikacjach rosyjskich przed obecną wojną, „Bellona” 1919, z. l.

Stawecki P., Koncepcje operacyjne polskiego Sztabu Generalnego wobec Prus Wschodnich w latach 1919-1939, „Komunikaty Mazurskie-Warmińskie” 1981, nr 2-4.

Wawrzyński T., Polskie przygotowanie obronne w związku z groźba agresji niemieckiej w roku 1919 w świetle materiałów Centralnego Archiwum Wojskowego, „Biuletyn Wojskowej Służby Archiwalnej” 1972, nr 4.

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2020-11-26

Jak cytować

1.
ŁACH, Wiesław Bolesław. Plany rozbudowy fortyfikacyjnej w ramach Frontu Mazowieckiego wobec zagrożenia niemieckiego z Prus Wschodnich w 1919 r. Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym [online]. 26 listopad 2020, T. 56, nr 4, s. 89–110. [udostępniono 6.7.2025]. DOI 10.12775/KLIO.2020.062.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 56 Nr 4 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2021 Wiesław Bolesław Łach

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 1017
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Wojsko Polskie, Front Mazowiecki, Prusy Wschodnie, fortyfikacje, zagrożenie niemieckie.
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa