Wizytacje z „Tek Podołynskiego” z Muzeum Narodowego im. Andrzeja Szeptyckiego we Lwowie jako źródło do badań nad dziejami unickiej diecezji przemyskiej w XVIII wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2020.060Słowa kluczowe
unici, diecezja przemyska, wizytacjeAbstrakt
Artykuł dotyczy przydatności do badań nad dziejami unickiej diecezji przemyskiej w XVIII w. protokołów wizytacji z tzw. Tek Podołynskiego, przechowywanych w Muzeum Narodowym im. Andrzeja Szeptyckiego we Lwowie. Autorka przedstawia tradycję wizyacji kanonicznych w Cerkwi unickiej oraz analizuje nieznane dotąd w obiegu naukowym źródła ukazujące struktury terytorialne diecezji i pozwalających odtworzyć w całości lub częściowo zasięg terytorialny dekanatów dobromilskiego, żukotyńskiego, starosolskiego, muszyńskiego, starosamborskiego, mokrzańskiego, mościskiego, gródeckiego, bireckiego oraz przemyskiego tj. 10 spośród 31 dekanatów diecezji.Bibliografia
І. Скочиляс, Галицька (Львіська) эпархія XII-XVIII ст., Организаційна структура та правовий статус, Львів 2010.
Wizytacje generalne cerkwi i monasterów unickiej eparchii włodzimierskiej końca XVII-początku XVIII wieku: księga protokołów oraz inne opisy, opr. A. Gil, I. Makewycz, I. Skoczylas, I. Skoczylas, Lublin-Lwów 2012.
А. Гiль, I. Скочиляс, Володимирсько-берестейська єпархія XI-XVIII століть: iсторичнi нариси, Львiв 2013.
L. Bieńkowski, Organizacja Kościoła Wschodniego w Polsce, [w:] Kościół w Polsce, t. 2: Wiek XVI-XVIII, Kraków 1969.
Археографический сборник документов, относящихся к истории северо-западной Руси (dalej: ASD), т. 12, Вильна 1900.
С. Н. Плохий, Папство и Украина: политика римской курии на украинских землях в XVI-XVII вв., Київ 1989.
І. Скочиляс, Генеральні візитації в українсько-білоруських єпархіях Київської уніатської митрополії 1596-1720 роки, „Записки Наукового товариства імені Шевченка”, t. ССХХХVІІІ, Праці історико філософської секції, Львів 1999, s. 46-93.
Вiзiты унiяцкiх цэркваў мiнскага i навагрудскага сабораў, укл. Д. Лiсейчыкаў, Мiнск 2009.
Epistolae Jozephi Velamin Rutskyj Metropolitae Kioviensis Catholici (1613-1637), opr. A. Veleykyj, Romae 1956.
Litterae episcoporum historiam Ucrainae illustrantes, t. 2, Roma 1973.
A. Добрянский, История епископов трёх соединённых епархий Перемышльской, Самборской и Саноцкой от наидавнейших времён до 1794 г., Львов 1893.
A. Harasiewicz, Annales Ecclesiae Ruthena, Leopoli 1862.
E. Likowski, Unia brzeska (1596), Warszawa 1907.
I. Skoczylas, Sobory eparchii chełmskiej XVII wieku. Program religijny Slavia Unita w Rzeczypospolitej, „Studia i materiały do dziejów chrześcijaństwa wschodniego w Rzeczypospolitej”, t. 4, Lublin 2008.
Synod prowincialny ruski w mieście Zamościu roku 1720 odprawiony a w r. 1724 [...] łacińskim językiem w Rzymie [...] wydany. [...] na polski przez J.X. Polikarpa Filipowicza [...] przewiedziony. [...] Pamiętnikiem przedrukowany Roku Pańskiego 1785.
І. Скочиляс, Генеральні візитації Київської унійної митрополії XVII-XVIII століть: Львівсько-Галицько-Кам’янецька єпархія, т. 2: Протоколи генеральних візитацій, Львів 2004.
Wizytacje generalne parafii unickich w województwie kijowskim i bracławskim po 1782 roku, por. M. Radwan, Lublin 2004.
Wizytacje cerkwi unickich dekanatu nowodworskiego diecezji supraskiej 1804 roku, opr. P. Borowik, G. Ryżewski, Białystok 2009.
W. Walczak, Unicka eparchia turowsko-pińska w XVII-XVIII wieku. Struktura organizacyjna, Białystok 2012.
R. Czupryk, Wizytacje dekanalne przemyskiej eparchii jako przykład „latynizmu prawnego” Kościoła unickiego w XVIII wieku, „Prace Historyczno-Archiwalne", t. XXII, Rzeszów 2010, s. 22; T. Glemma, Wizytacje diecezji krakowskiej z lat 1510-1570, Kraków 1946, s. 17-24.
T. Glemma, Wizytacje diecezji krakowskiej z lat 1510-1570, Kraków 1946.
S. Nabywaniec, Diecezja przemyska grecko-katolicka 1772-1795, Przemyśl 1992/1993.
tenże, Recepcja reform kościelnych cesarza Józefa II w greckokatolickiej diecezji przemyskiej, [w:] Polska-Ukraina. 1000 lat sąsiedztwa, t. 3, Przemyśl 1996, s. 127-164.
T. Stryjek, Czasopisma religijne i narodowe w greckokatolickiej diecezji przemyskiej w XIX i XX wieku, tamże, s. 177-190.
A. Krochmal, Stosunki międzywyznaniowe i międzyobrządkowe w parafiach greckokatolickiej diecezji przemyskiej w latach 1918-1939, tamże, s. 219-230.
Б. Прах, Духовенство Перемиської єпархії та Апостольської адміністрації Лемківщини, т. 1: Біографічні нариси (1939-1989), т. 2: Документи і матеріяли (1939-1950), Львів 2014.
D. Wereda, Unicka diecezja włodzimiersko-brzeska (część brzeska) w XVIII wieku, Siedlce 2014.
A. Gil, Chełmska diecezja unicka 1596-1810. Dzieje i organizacja, „Studia i materiały do dziejów chrześcijaństwa wschodniego w Rzeczypospolitej”, t. 1, Lublin 2005.
K. Czechowicz, Korespondencja greckokatolickiego biskupa przemyskiego z lat 1897-1914, wyd. A. Krochmal, „Polska południowo-wschodnia w epoce nowożytnej. Źródła dziejowe”, t. 3, Przemyśl 1998.
Г. Лакота, Три синоди перемиські й єпархіальні постанови валявські в 17 – 19 ст., Перемишль 1939.
W. Kołbuk, Kościoły Wschodnie w Rzeczypospolitej około 1772 roku. Struktury administracyjne, Lublin 1998.
В. Слободян, Церкви України. Перемиська єпархія, Львів 1998.
Схіматісмъ всего клира руского-католического Епархіи Перемышльской на годъ отъ рожд. Хр. 1879, Перемышлъ 1897.
М. Моздир, Візитаційні акти Перемиського деканату як джерело до історії української культури XVII—XVIIIст. (теки фонду М. Подолинського в архіві Національного музею у Львові), „Народознавчі зошити”, 2003, № 3-4, c. 588—621.
Z. Szanter, Rozkwit sztuki cerkiewnej w epoce przedrozbiorowej w dekanacie bieckim eparchii przemyskiej w świetle materiałów archiwalnych, [w:] Unia brzeska i jej konsekwencje. W 400 rocznicę synodu unijnego, red. A. Krochmal, A. Nowak, Przemyśl 2017, s. 315-340.
T. Śliwa, Przemyska diecezja grecko-katolicka w XVIII w. (do 1772 r.), [w:] Polska - Ukraina. Tysiąc lat sąsiedztwa, t. 3, red. S. Stępień, Przemyśl 1996, s. 79-90.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2021 Wioletta Zielecka-Mikołajczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 1000
Liczba cytowań: 0
