Przejdź do sekcji głównej Przejdź do głównego menu Przejdź do stopki
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język
    • Čeština
    • Deutsch
    • English
    • Français (France)
    • Język Polski
  • Menu
  • Strona domowa
  • Aktualny numer
  • Archiwum
  • Ogłoszenia
  • O czasopiśmie
    • O czasopiśmie
    • Przesyłanie tekstów
    • Zespół redakcyjny
    • Polityka prywatności
    • Kontakt
  • Zarejestruj
  • Zaloguj
  • Język:
  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Hrabina Louise Charlotte Schwerin (1684-1732) i Regina Salomea z Rusieckich Pilsztynowa (1718-po 1763) - w poszukiwaniu nowej ojczyzny i miejsca w społeczeństwie.
  • Strona domowa
  • /
  • Hrabina Louise Charlotte Schwerin (1684-1732) i Regina Salomea z Rusieckich Pilsztynowa (1718-po 1763) - w poszukiwaniu nowej ojczyzny i miejsca w społeczeństwie.
  1. Strona domowa /
  2. Archiwum /
  3. Tom 52 Nr 1 (2020) /
  4. Artykuły

Hrabina Louise Charlotte Schwerin (1684-1732) i Regina Salomea z Rusieckich Pilsztynowa (1718-po 1763) - w poszukiwaniu nowej ojczyzny i miejsca w społeczeństwie.

Autor

  • Agnieszka Krystyna Jakuboszczak Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Wydział Historii https://orcid.org/0000-0002-5841-878X
  • Stanisław Roszak Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu, Wydział Nauk Historycznych https://orcid.org/0000-0002-6029-3672

DOI:

https://doi.org/10.12775/KLIO.2020.006

Słowa kluczowe

Charlotte Louise von Heyden Schwerin, Regina Salomea z Rusieckich Pilsztynowa, egodokumenty, podróże, religijność

Abstrakt

Kobieca mobilność w XVIII wieku ograniczała się często do podróży podejmowanych pod kontrolą mężczyzny. Wyjazdy za uczestniczącym w życiu politycznym mężem, chęć wypełnienia praktyki religijnej jaką były pielgrzymki, czy konieczność/chęć odwiedzenia rodziny nie zawsze odbywały w towarzystwie opiekuna, lecz w większości przypadków za jego wiedzą i zgodą. Przemieszczanie się, często bardzo utrudnione ze względu na komplikacje logistyczne, stwarzało okazję do skonfrontowania się z nowym, nieznanym światem i przyjęcie lub odrzucenie poznawanej rzeczywistości, czy na wyjście poza sztywne schematy myślowe.

Przedmiotem analizy stały się dwa pamiętniki spisane w XVIII wieku kobiecą ręką: hrabiny Charlotte Louise von Heyden Schwerin oraz Reginy Salomei z Rusieckich Pilsztynowej. Przywołane damy podejmowały trud podróży. Wprawdzie każda z nich pokonała inny dystans i nie zawsze przyświecał im ten sam cel, lecz obie zmierzały ku doświadczeniu odkrywania nowego i nieznanego. Konfrontując się z zastaną rzeczywistością odnajdują inny świat, w który muszą się wkomponować. Subiektywna ocena poznanego otoczenia pokazuje proces budowania nowej tożsamości, determinowane już nie tylko przez płeć czy pochodzenie, ale także zastane warunki, konfrontując się z inną perspektywą społeczną, polityczną, czy religijną.

 

Artykuł jest poprawioną polską wersją referatu „La comtesse Schwerin et Salomea Pilsztynowa – deux cas d’adaptation culturelle en exil au XVIII siècle” przygotowanego na konferencję „Noblesse en exil” (5-6 czerwca 2018 r.)

Bibliografia

Biblioteka Czartoryskich w Krakowie, rkps 5933/IV, nr 34425, s. 317-320.

Brubaker R., Cooper F., Beyond identity, „Theory and Society”, 29 (2000), s. 1-47.

Chemperek D., Echo na świat podane procederu podróży i życia mego awantur Salomei Pilsztynowej w świetle geopoetyki. Miejsce autobiograficzne, [w:] Memuarystyka w dawnej Polsce, red. P. Borek, D. Chemperek, A. Nowicka-Struska, Kraków 2016.

Czajkowska A., Doświadczenie Wschodu w XVIII i XIX wieku w biografiach kobiet (na przykładzie Salomei Pilsztynowej, Ludwiki Śniadeckiej i Jadwigi Zamoyskiej), „Pamiętnik Literacki” CIX, 2018, z. 2.

Dźwinel D., O kategorii obcości w „Procederze podróży i życia mego awantur” Reginy Salomei Pilsztynowej, [w:] Świat oświeconych i romantycznych. Doświadczenia, uczucia, wyobraźnia, red. B. Mazurkowa, Katowice 2015, s. 146.

Górski K., Zarys dziejów duchowości w Polsce, Kraków 1986.

Grosfeld B., Pichelsteinowa (Pilsztynowa) z Rusieckich, 1.v. Halpirowa Salomea Regina, PSB, t. 26, Wrocław 1981, s. 30-32.

Hawrysz M., Portret kobiety nowoczesnej w świetle pamiętnika „Proceder podróży i życia mego awantur” Reginy Pilsztynowej, [w:] Tradycja a nowoczesność, red. E. Woźniak, Łódź 2008, s. 583‒594.

Historia Torunia, red. M. Biskup, t. 2: Między barokiem i oświeceniem (1660-1793), oprac. J. Dygdała, S. Salmonowicz, J. Wojtowicz, Toruń 1996, s. 395-405.

Hüchtker D., Kobieta w podróży. Czas emancypacji, czas wolności czy kontynuacja codzienności? [w:] Kobieta i kultura czasu wolnego, red. A. Ż̇arnowska, A. Szwarc, Warszawa 2001.

Kołodziejczyk D., Na tropach Salomei Reginy Pilsztynowej, [w:] W cieniu wojen i rozbiorów. Studia z dziejów Rzeczypospolitej XVIII i początków XIX wieku, red. U. Kosińska, D. Dukwicz, A. Danilczyk, Warszawa 2014.

Kostkiewiczowa T., Medytacja – wstępne spostrzeżenia i uwagi, [w:] Medytacja. Postawa intelektualna, sposób poznania, gatunek dyskursu, red. T. Kostkiewiczowa, M. Saganiak, Warszawa 2010, s. 9-20.

Kowalczyk M.E., Zagraniczne podróże Polek w epoce oświecenia, Łomianki 2019.

Krzywy R., Cztery portrety Salomei z Rusieckich Pilsztynowej czyli o rozmaitych lekturach jednej autobiografii z feminizmem w tle, [w:] Słynne kobiety w Rzeczypospolitej XVIII wieku, red. A. Roćko, M. Górska, Warszawa 2017, s. 337-354.

Kucharski A., Theatrum peregrinandi. Poznawcze aspekty staropolskich podróży w epoce późnego baroku, Toruń 2013.

Listy Jakuba Kazimierza Rubinkowskiego do Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej (1716-1726), z oryginalnych rękopisów odczytali, wstępem i objaśnieniami opatrzyli Kazimierz Maliszewski i Adam Kucharski, Toruń 2017.

Maciejewska I., Kobiety czasów saskich z piórem w ręku, „Prace Literaturoznawcze UWM”, seria III, 2015, s. 159.

Maliszewski K., Jakub Kazimierz Rubinkowski. Szlachcic, mieszczanin toruński, erudyta barokowy, Toruń 1982.

Nabytowycz I., Plotki, pogłoski i legendy XVIII wieku jako element historii życia codziennego: postaci hetmanów ukraińskich w powieści Salomei Pilsztyn-Rusieckiej „Echo na świat podane procederu podróży i życia mego awantur… Pamiętnik, „Studia Białorutenistyczne”, 9/2015, s. 135-147.

Obremski K., Jakub Kazimierz Rubinkowski. Dziejopis i człowiek saskiego półwiecza, Warszawa 2008.

Olesińska M., Benedyktynki w Toruniu: od fundacji do kasaty, [w:] Nowe Miasto Toruń. 750 lat od lokacji, red. K. Mikulski, P. Oliński, W. Rozynkowski, Toruń 2014, s. 213-243.

Partyka J., Kobieta oswaja męską przestrzeń. Polska lekarka w osiemnastowiecznym Stambule, [w:] Pisarki polskie epok dawnych, red. K. Stasiewicz, Olsztyn 1998, s. 153-162.

Pilsztynowa S.R., Proceder podróży i życia mego awantur, red. i oprac. R. Pollak i M. Pełczyński, Kraków 1957.

Piotrowska A., Zapiski Reginy Salomei z Rusieckich Pilsztynowej na tle XVIII-wiecznego pamiętnikarstwa – uwagi wstępne natury literackiej i językowej, „Językoznawstwo: współczesne badania, problemy i analizy językoznawcze”, 2009/3, s. 80-81.

Pluta M., Osiemnastowieczne metody leczenia nieprofesjonalnego w pamiętniku Reginy Salomei Rusieckich Pilsztynowej, „Medycyna nowożytna”, 10/1-2 (2003), s. 153-168.

Reychmann J., Życie polskie w Stambule w XVIII wieku, Warszawa 1959.

Roćko A., Polski Grand Tour „dam modnych”, [w:] Polski Grand Tour w XVIII i początkach XIX wieku, red. A. Roćko, Warszawa 2014, s. 133-134.

Roszak S., „Echo of the Journey and Adventures of My Life” by Salomea Pilsztynowa: a multi-faceted diary, [w:] The Istanbul Memories in Salomea Pilsztynowa’s Diary „Echo of the Journey and Adventures of My Life” (1760), oprac. P.D. Dominik, Bonn 2017, s. 11-21.

Salmonowicz S., Toruński tumult z 1724 r., „Odrodzenie i Reformacja”, 28 (1983), s. 161-184.

Tanquerey O.A., Zarys teologii ascetycznej i mistycznej, t. 2, Warszawa 2003.

Ulbrich C., Madame la comtesse de Scheverin. Une approche biographique, [w:] Thèmes et figures du for privé, red. M. Daumas, Pau 2012, s. 173-185.

Une conversion au XVIIIe siècle. Mémoires de la comtesse de Schwerin, red. M. Daumas, C.Ulbrich, współpraca S. Kühn, N. Mönich, I. Peper, Bordeaux 2013.

Vanneste T., Entre le monde et les sociétés locales: la mentalité cosmopolite des marchands des diasporas au 18e siècle, [w:] Être Citoyen du Monde. Cosmopolitisme et Internationalisme: théories - pratiques - combats XVe-XXIe siècles, red. L. Crips, N. Gabriel, M.-L. Pelus-Kaplan, Actes du Séminaire doctoral du laboratoire ICT – EA 337, nr 1, Paris 2014.

Zielińska K., Polka w osiemnastowiecznym Stambule. Rzecz o Reginie Pilsztynowej i jej postrzeganiu Imperium Osmańskiego, „Turystyka kulturowa”, 6/2016, s. 114-115.

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Pobrania

  • PDF

Opublikowane

2020-04-21

Jak cytować

1.
JAKUBOSZCZAK, Agnieszka Krystyna & ROSZAK, Stanisław. Hrabina Louise Charlotte Schwerin (1684-1732) i Regina Salomea z Rusieckich Pilsztynowa (1718-po 1763) - w poszukiwaniu nowej ojczyzny i miejsca w społeczeństwie. Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym [online]. 21 kwiecień 2020, T. 52, nr 1, s. 111–130. [udostępniono 19.5.2025]. DOI 10.12775/KLIO.2020.006.
  • PN-ISO 690 (Polski)
  • ACM
  • ACS
  • APA
  • ABNT
  • Chicago
  • Harvard
  • IEEE
  • MLA
  • Turabian
  • Vancouver
Pobierz cytowania
  • Endnote/Zotero/Mendeley (RIS)
  • BibTeX

Numer

Tom 52 Nr 1 (2020)

Dział

Artykuły

Licencja

Prawa autorskie (c) 2020 Agnieszka Krystyna Jakuboszczak, Stanisław Roszak

Creative Commons License

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.

Statystyki

Liczba wyświetleń i pobrań: 806
Liczba cytowań: 0

Wyszukiwanie

Wyszukiwanie

Przeglądaj

  • Indeks autorów
  • Lista archiwalnych numerów

Użytkownik

Użytkownik

Aktualny numer

  • Logo Atom
  • Logo RSS2
  • Logo RSS1

Informacje

  • dla czytelników
  • dla autorów
  • dla bibliotekarzy

Newsletter

Zapisz się Wypisz się

Język / Language

  • Čeština
  • Deutsch
  • English
  • Français (France)
  • Język Polski

Tagi

Szukaj przy pomocy tagu:

Charlotte Louise von Heyden Schwerin, Regina Salomea z Rusieckich Pilsztynowa, egodokumenty, podróże, religijność
W górę

Akademicka Platforma Czasopism

Najlepsze czasopisma naukowe i akademickie w jednym miejscu

apcz.umk.pl

Partnerzy platformy czasopism

  • Akademia Ignatianum w Krakowie
  • Akademickie Towarzystwo Andragogiczne
  • Fundacja Copernicus na rzecz Rozwoju Badań Naukowych
  • Instytut Historii im. Tadeusza Manteuffla Polskiej Akademii Nauk
  • Instytut Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
  • Instytut Tomistyczny
  • Karmelitański Instytut Duchowości w Krakowie
  • Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Krośnie
  • Państwowa Akademia Nauk Stosowanych we Włocławku
  • Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa im. Stanisława Pigonia w Krośnie
  • Polska Fundacja Przemysłu Kosmicznego
  • Polskie Towarzystwo Ekonomiczne
  • Polskie Towarzystwo Ludoznawcze
  • Towarzystwo Miłośników Torunia
  • Towarzystwo Naukowe w Toruniu
  • Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
  • Uniwersytet Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie
  • Uniwersytet Mikołaja Kopernika
  • Uniwersytet w Białymstoku
  • Uniwersytet Warszawski
  • Wojewódzka Biblioteka Publiczna - Książnica Kopernikańska
  • Wyższe Seminarium Duchowne w Pelplinie / Wydawnictwo Diecezjalne „Bernardinum" w Pelplinie

© 2021- Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Deklaracja dostępności Sklep wydawnictwa