Nieznana recenzja książki Aleksandra Bocheńskiego Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie autorstwa Jana Stanisława Łosia. Źródło do recepcji publicystyki Aleksandra Bocheńskiego oraz koncepcji realizmu politycznego
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2019.007Słowa kluczowe
historiografia, Polska Ludowa, realizm polityczny, recenzjaAbstrakt
Aleksander Bocheński był jednym z najważniejszych realistów politycznych okresu powojennego, opierającym swoje refleksje na analizie geopolitycznego położenia narodu polskiego, jego potencjału oraz potencjału państw sąsiednich oraz historycznych analogiach. Postulował działanie na rzecz budowy siły wewnętrznej narodu przy niezadrażnianiu stosunków ze Związkiem Sowieckim. Egzemplifikacją jego fundamentu politycznego były „Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie”. Przechowywana w Archiwum Państwowym w Lublinie, w zespole Archiwum Łosiów z Niemiec, pod sygnaturą 484 nieopublikowana recenzja tej książki, autorstwa Jana Stanisława Łosia, stanowi istotne źródło do dziejów polskiej myśli politycznej w okresie powojennym, zwłaszcza w kontekście recepcji koncepcji realizmu politycznego, w tym tych formułowanych przez Bocheńskiego. Jej autor był wybitnym historykiem starożytności, w okresie międzywojennym zajmującym się również polityką wschodnią w aspekcie zarówno praktycznym, jak i teoretycznym, jako autor szeregu tekstów nt. kwestii ukraińskiej, w tym napisanej wspólnie z Bocheńskim i Włodzimierzem Bączkowskim pracy „Problem polsko-ukraiński w Ziemi Czerwieńskiej”. Jego recenzja „Dziejów głupoty” wyróżnia się na tle innych tekstów dotyczących tej publikacji pełną afirmacją tez autora przy jednoczesnym snuciu własnych koncepcji w obrębie nurtu realizmu politycznego.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Archiwum Akt Nowych w Warszaawie, Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego. Rada Krajowa w Warszawie 1982–1989, sygn. I/1.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie, sygn. IPN BU 0648/74.
Archiwum Katolickiego Stowarzyszenia Civitas Christiana, Zespół Akt dotyczących Aleksandra Bocheńskiego, sygn. I/12, VII A–305.
Archiwum Państwowe w Kielcach, Akta stanu cywilnego parafii rzymskokatolickiej w Pałecznicy, sygn. 63.
Archiwum Państwowe w Lublinie, Archiwum Łosiów z Niemiec, sygn. 123, 463, 484.
Prasa:
„Bunt Młodych”, 1933–1936.
„Dziennik Poznański”, 1938.
„Dziś i Jutro”, 1947.
„Głos Zachowawczy”, 1926.
„Kierunki, 1956–1958, 1966, 1970, 1980, 1982.
„Kultura”, 1947, 1957.
„Kuźnica”, 1948.
„Myśl Polska”, 1948.
„Myśl Współczesna” 1948.
„Najwyższy Czas”, 2001.
„Nowe Drogi”, 1947.
„Nowe Książki”, 1984
„Placówka”, 1948.
„Polityka [przedwojenna]”, 1937–1938.
„Polityka [powojenna]”, 1984, 1993.
„Przegląd Techniczny”, 1996.
„Rzeczpospolita”, 1982.
„Rzeczywistość”, 1984.
„Słowo Powszechne”, 1947.
„Słowo”, 1939.
„Teki Historyczne” 1948.
„Trybuna Ludu”, 1982.
„Tygodnik Polskie”, 1984.
„Tygodnik Powszechny”, 1946–1947, 1950–1952, 1959, 1975.
„Tygodnik Warszawski.”, 1947–1948.
„Wiadomości Kulturalne”, 1997.
„Wiadomości”, 1947.
„Więź”, 1967.
„Za i przeciw”, 1982–1983.
Źródła drukowane:
Bocheński A., Bocheński A. M., Tendencje samobójcze narodu polskiego, Wrocław 1995.
Bocheński A., Dzieje głupoty w Polsce. Pamflety dziejopisarskie, Warszawa 1947.
Bocheński A., Łoś S., Bączkowski W.. Problem polsko–ukraiński w Ziemi Czerwieńskiej, Warszawa 1938.
Bocheński A., Rzecz o psychice narodu polskiego, Warszawa 1984.
Bocheński A.,Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego, Warszawa 1966.
Bocheński A., Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego, cz. 2, Warszawa 1969.
Bocheński A.,. Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego, cz. 3, Warszawa 1971.
Bocheński A., Wędrówki po dziejach przemysłu polskiego 1945–1970, Kraków 1997.
Chrzanowski W.,. Mierecki P., Kiernicki B., Pół wieku polityki czyli rzecz o obronie czynnej, Warszawa 1997.
Garlicki A., Z tajnych archiwów. Warszawa 1993.
Giedroyc J., Autobiografia na cztery ręce. Warszawa 1990.
Janczewska-Altyńska I., Kontralfabet dla Kisiela. Warszawa 1990.
Libera P., Z dziejów „Buntu Młodych” i „Polityki”. Listy Aleksandra i Adolfa Marii Bocheńskich do Stanisława Łosia (1932–1939), „Studia z dziejów Rosji i Europy środkowo–wschodniej”, 2011, t. XLVIII.
Łoś S., Sprawa ukraińska. Wybór pism, Kraków 2012.
Mackiewicz J., Zwycięstwo prowokacji, Londyn 2011.
Ronikier A., Pamiętniki 1939–1945, Kraków 2013.
„Sprawozdania Stenograficzne Sejmu Ustawodawczego RP”, 1947–1952.
Źródła wywołane:
Relacja Zbigniewa Siemiątkowskiego, 24.06.2016 r.
Opracowania:
Friszke A., Opozycja polityczna w PRL 1945–1980, Londyn 1994.
Gach P., Łoś Stanisław Jan, w: Słownik biograficzny miasta Lublina, t. II, Lublin 1996.
Król M., Style politycznego myślenia. Wokół »Buntu Młodych« i »Polityki«, Wrocław 1981.
Mozgol R., Ryzykowna gra. Jak Aleksander Bocheński przyczynił się do powstania Dziś i Jutro. „Biuletyn Instytutu Pamięci Narodowej”, 2007, nr 4.
Orzełek A., Aleksander Bocheński wobec działalności i koncepcji Patriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego, „Dzieje Najnowsze ”, 2018, nr 1.
Tomczyk R., Myśl Mocarstwowa. Z dziejów młodego pokolenia II Rzeczypospolitej, Szczecin 2008.
Urbanowski M., Człowiek z głębszego podziemia. Życie i twórczość Jana Emila Skiwskiego, Kraków 2003.
Wendland W., Wojciech. Katon w »krainie wielkich błaznów«. Aleksandra Bocheńskiego wizja polskości, [w:] Marzyciele i realiści. O roli tradycji w polskiej myśli politycznej od upadku Powstania Styczniowego do XXI wieku, Szczecin 2009.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2019 Ariel Krzysztof Orzełek
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 934
Liczba cytowań: 0
