Przedmioty w otoczeniu bogatych szlachcianek w XVIII-wiecznej Rzeczypospolitej. Rozważania na temat książki Bożeny Popiołek Z poczucia piękna, z potrzeby posiadania. Kobiecy świat rzeczy w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, Muzeum Pałacu Króla Jana III w Wilanowie, Warszawa 2024, ss. 560
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.009Słowa kluczowe
Rzeczypospolita, XVIII wiek, kobiety, szlachta, przedmiotyAbstrakt
Artykuł analizuje książkę Bożeny Popiołek Z poczucia piękna, z potrzeby posiadania. Kobiecy świat rzeczy w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej (Warszawa 2024). Przedstawia krótko dotychczasowy dorobek autorki, strukturę analizowanej pracy oraz jej wartość naukową. W drugiej części w artykule znalazły się refleksje rozszerzające poczynione przez autorkę ustalenia o wybrane konteksty związane głównie z zakonnikami bernardyńskimi, a także mieszczaństwem i drobną szlachtą. Okazuje się, że modele zachowań właściwe początkowo arystokracji, z czasem obejmując całe społeczeństwo, dotarły nawet do ubogich zakonników.
Bibliografia
Źródła archiwalne
Archiwum Narodowe w Krakowie, Archiwum Sanguszków, sygn. 14287
Archiwum Państwowe w Toruniu, Klasztor franciszkanów-bernardynów, sygn. 6
Narodowe Archiwum Historyczne Białorusi w Mińsku, Księgi grodzkie oszmiańskie, опись 1, дело 8
Źródła drukowane
Korespondencja Elżbiety Lubomirskiej Sieniawskiej, kasztelanowej krakowskiej, t. I, II, III, wyd. Urszula Kicińska, Bożena Popiołek, Agnieszka Słaby, Warszawa 2016
Wybrane inwentarze bernardyńskich kościołów i klasztorów repatriowanych z XVIII i XIX wieku, oprac. Aleksander Krzysztof Sitnik, Kalwaria Zebrzydowska 2021
Literatura
Dumanowski Jarosław, Świat rzeczy szlachty wielkopolskiej w XVIII wieku, Toruń 2006
Groth Andrzej, Port w Królewcu – jego funkcje i zaplecze w XVI--XVIII wieku, „Słupskie Studia Historyczne” 2007, t. 13, s. 199-203
Herbst Stanisław, Toruńskie cechy rzemieślnicze. Zarys przeszłości, Toruń 1933
Kantak Kamil, Bernardyni polscy, t. 1-2, Lwów 1933
Letkiewicz Ewa, Leges sumptuariae. Ustawy przeciw zbytkom w dawnej Polsce, „Annales Universitatis Mariae Curie-Skłodowska. Sectio L, Artes” 2005/2006, t. 3/4, s. 67-77
Meyzie Philippe, Kuchnia w Europie doby nowożytnej. Jeść i pić: XVI-XIX wiek, tłum. Ewa Kucińska, Aleksandra Drzymała, Warszawa 2012
Murawiec Wiesław, Bernardyni warszawscy. Dzieje klasztoru św. Anny w Warszawie 1454-1864, Kraków 1973
Popiołek Bożena, Kobiecy świat w czasach Augusta II. Studia nad mentalnością kobiet z kręgów szlacheckich, Kraków 2003
Popiołek Bożena, Królowa bez korony. Studium z życia i działalności Elżbiety z Lubomirskich Sieniawskiej ok. 1669–1729, Kraków 1996
Popiołek Bożena, Rytuały codzienności. Świat szlacheckiego dworu w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, Warszawa 2022
Popiołek Bożena, Z poczucia piękna, z potrzeby posiadania. Kobiecy świat rzeczy w osiemnastowiecznej Rzeczypospolitej, Warszawa 2024
Stawiski Maciej, Bernardyni bydgoscy w XVIII wieku. Analiza biograficzno-prozopograficzna, Pelplin 2019
Stawiski Maciej, Bernardyni w Przasnyszu na pograniczu mazowiecko-pruskim w XVIII i na początku XIX wieku, w: Na pograniczach. Historia – Kultura – Polityka, red. Robert Lipelt, Sanok 2022, s. 13-25
Stawiski Maciej, Świat rzeczy, pokarmów i napojów bernardyńskich w XVIII i na początku XIX wieku, Pelplin 2022
Wydziałkowska Paula, Recenzja „Małgorzata Ewa Kowalczyk, Zagraniczne podróże Polek w epoce oświecenia, Wydawnictwo LTW, Łomianki 2019, ss. 496”, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 2020, t. 56, nr 4, s. 199-206
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Maciej Stawiski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 103
Liczba cytowań: 0
