Mała wojna między Sanem, Dunajcem i Karpatami w 1809 roku.
Stracona szansa na sukces Księstwa Warszawskiego?
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.012Słowa kluczowe
wojna polsko-austriacka 1809, historia Galicji, polskie powstania narodoweAbstrakt
Wyprawa wojsk Księstwa Warszawskiego na austriacką Galicję, podczas wojny Austrii z napoleońską Europą w 1809 r., miała głównie cel polityczny: przyłączenie tych ziem do Księstwa Warszawskiego. Jej częścią były operacje ofensywne prowadzone w maju 1809 r. pomiędzy rzekami Sanem a Dunajcem. Przedwczesny odwrót bardzo słabych liczebnie sił Księstwa Warszawskiego (kilkuset żołnierzy) ze świeżo zajętych terenów był rezultatem błędnej decyzji naczelnego dowództwa. Działania te wywołały panikę wśród władz austriackich i doprowadziły do przejściowego załamania się administracji austriackiej w środkowej części Galicji. Zaangażowały też nieproporcjonalnie dużo sił austriackich, których zabrakło następnie w decydujących starciach wojny 1809 r. (bitwa pod Raab, bitwa pod Wagram).
Bibliografia
Źródła rękopiśmienne
Archiwum Narodowe w Krakowie, (ANK)
Akta Miasta Krakowa
sygn. 29/33/0/2.3/3869
Центральний державний історичний архів України, Львів [Centralne Państwowe Archiwum Historyczne Ukrainy we Lwowie (CPAHUL)]
Fond 146, Opis 1, Sprawy 540, 542-543, 640
Fond 146, Opis 7, Sprawy 373-374
Österreichisches Staatsarchiv/Kriegsarchiv Wien (ÖStA/KA)
Alte Feldakten (AFA) 1809
kartony 1392, 1426-1429
Musterlisten und Standestabellen (MLST)
kartony 91, 671, 941, 1666, 2585, 3631, 3960, 4772, 5291
Źródła drukowane i pamiętniki
Fredro Aleksander, Trzy po trzy, Kraków 1987
„Gazeta Krakowska” 1809
Prądzyński Ignacy, „Zaprzepaszczone szanse”. Wybór myśli politycznych i społecznych, Kraków 1985
Schematismus des Königreiches Galizien und Lodomerien für das Jahr 1808, Lemberg 1808
Schematismus des Königreiches Galizien und Lodomerien für das Jahr 1809, Lemberg 1809
Trzecieski Jan, Pamiątki i wspomnienia z sanockiej ziemi, cz. 1, Krosno 1907
Załuski Józef, Wspomnienia, Kraków 1976
Opracowania
Baczkowski Michał, Gospodarcze skutki okupacji Galicji przez wojsko rosyjskie w 1809 r., ZNUJ, „Prace Historyczne”, 2020, nr 3
Baczkowski Michał, Żołnierze galicyjscy wobec wojny 1809 roku na ziemiach polskich, ZNUJ, „Prace Historyczne”, 2002, z. 129
Daszyk Krzysztof K., „Odzyskujemy ojczyznę…”. Galicjanie wobec przyłączenia ich kraju do Księstwa Warszawskiego, w: Galicja w Księstwie Warszawskim, pod red. Henryka W. Żalińskiego, Huberta Chudzia, Kraków 2009
Dębicki Ludwik, Portrety i sylwetki z dziewiętnastego stulecia z illustracyami, Seria 2, Kraków 1906
Epstein Robert M., Napoleon’s last victory and the emergence of modern war, Kansas 1994
Gustav Just, Politik oder Strategie? Kritische Studie über den warschauer Feldzug Österreichs und die Haltung Russlands 1809, Wien 1909
Krzos Kazimierz, Z księciem Józefem w Galicji w 1809 roku. Rząd Centralny obojga Galicji, Warszawa 1967
Kukiel Marian, Dzieje oręża polskiego w epoce napoleońskiej, Poznań 1912
Netoliczka August, Vicq de Cumptich Gustav de, Sypniewski Alfred von, Geschichte des k. u. k. Infanterie-Regiments Feldmarschall Carl Joseph Graf Clerfayt de Croix Nr. 9, Jaroslau 1894
Ortner Christian M., Der Feldzug von 1809 w: Viribus Unitis 2009, Jahresbericht Heeresgeschichtliches Museum Wien, Wien 2010
Pawłowski Bronisław, Wojna polsko-austriacka 1809 r., Warszawa 1999
Welden von Ludwig, Der Krieg von 1809 zwischen Oesterreich und Frankreich von Anfang Mai bis zum Friedensschlusse, Wien 1872
Wrede Alphons von, Geschichte der k. und k. Wehrmacht, Bd. I-V, Wien 1898-1903
Zych Gabriel, Armia Księstwa Warszawskiego 1807-1812, Warszawa 1961
Strony internetowe
https://www.napoleon-series.org/military-info/organization/Austria/ArmyStudy/c_AustrianInsurrection.html (odczyt z 31.05.2024)
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Michał Baczkowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 198
Liczba cytowań: 0
