Dynamika interakcji międzykulturowych – casus południowoitalski

Abstrakt

Celem rozważań była próba odtworzenia tempa oddziaływań kulturowych – poprzez stwierdzenie, na jakim etapie wymiany/przejmowania komponentów cywilizacyjnych następują trwałe zmiany w świadomości społecznej, oraz – czy indykatorem tych zmian mogą być postawy polityczne. Jako przykład wybrana została sytuacja ludów tubylczych południowej Italii konfrontowanych z greckim żywiołem miast powstałych w czasach Wielkiej Kolonizacji oraz droga jaką przeszły od jawnej wrogości do trwałego sojuszu z greckimi sąsiadami, Ze względu na stosunkowo bogaty materiał źródłowy przedmiotem analizy stali się Messapiowie – lud zamieszkujący Półwysep Salentyński oraz greccy osadnicy z jedynej spartańskiej kolonii – Tarentu. Równoległe spojrzenie na południowoitalską rzeczywistość kulturową i polityczną w VIII-IV w. p.n.e. prowadzi do wniosku, że dopiero po czterech wiekach sąsiedztwa, powstała swoista oikumene – południowoitalska wspólnota kulturowa, łącząca komponenty tubylcze i greckie, a zwieńczeniem lokalnych interakcji stało się poczucie duchowej wspólnoty wyrażone przez postawy polityczne – sojusz Messapiów z Tarentem.