Francis Parker Yockey (1917-1960) i idea nacjonalistycznej międzynarodówki pod auspicjami Moskwy
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.017Słowa kluczowe
ZSRR, Zjednoczona Europa, Francis Parker Yockey, neonazizm, rasizm, antysemityzm, faszyzAbstrakt
Francis Parker Yockey (1917-1960) był amerykańskim działaczem faszystowskim, który po upadku państw osi lokował swe sympatie polityczne w stalinowskim Związkiem Radzieckim. Krytyczna analiza dyskursu prac amerykańskiego autora pozwoli na uzyskanie odpowiedzi na szereg pytań o relacje między skrajną prawicą o rasistowskich konotacjach i Związkiem Radzieckim. Artykuł wyjaśnia w jaki sposób piewca idei nazistowskich przenosi swe sympatie na kraje komunistyczne oraz jakimi argumentami posługuje się by przekonać do swej sprawy inne środowiska skrajnej prawicy w USA i w Europie. Metodologią zastosowaną przy analizie twórczości amerykańskiego faszysty jest metoda nowego historycyzymu. Twórczość politycznego aktywisty zostanie umieszczona w kontekście epoki, zestawiona z działalnością innych polityków faszystowskich. Według Amerykanina demokratyczne kraje anglosaskie znalazły się pod szkodliwym wpływem „pasożytów kulturowych” co wkrótce doprowadzi je do upadku. Yockey uznał jednocześnie, że antysemickie ZSRR staje się państwem wolnym o szkodliwego wpływu Żydów i ucieleśnia heroiczne ideały bliskie faszystom, nazistom czy nawet tradycjonalistom. Dla uratowania szeroko rozumianego Zachodu konieczne jest zjednoczenie Europy pod egidą konserwatywnego, antykapitalistycznego reżimu nacjonalistycznego, który to jego zdaniem rodził się powoli w Moskwie. Artykuł stanowi próbę analizy całości poglądów Amerykanina oraz zestawia jego publicystykę z pismami autorów, polityków i myślicieli (np. O. Spengler, O. Mosley), którzy odcisnęli szczególny wpływ na jego twórczość, oraz od których to w sposób wyraźny się jednak różnił.
Bibliografia
• Archiwum FBI udostępnione na podstawie FOIA (Freedom of Information Act):
-8229 Section 1-3.
-8229-A
CG 100-25647
SF 104-1769
Źródła Drukowane:
• Carto Willis A.[R. P. Oliver], Introduction [w:] Imperium: The Philosophy of History and Politics, Sausalito 1962.
• Mosley Oswald, The Alternative. London 1947.
• Oliver Revilo P., The Enemy of Our Enemies, York 1981.
• Spengler Oswald, Zmierzch Zachodu, Warszawa 2014.
• Varange Ulick [F. P. Yockey], Imperium: The Philosophy of History and Politics, vol. I i vol. II, London 1948.
• Yockey Francis Parker, The Proclamation of London 1949 of the European Liberation Front, b. m. [London 1949].
• Yockey Francis Parker, What is Behind the Hanging of the Eleven Jews in Prague?, „Bulletin” [of National Renaissance Party], New York 1952.
• Yockey Francis Parker, The Enemy of Europe, York 1981.
• XYZ [F. Ch. Weiss], Russia II: Kto Kovo—Who-Kills-Whom, New York 1956.
• XYZ [F. Ch. Weiss], Russia III, New York 1956.
Opracowania:
• Beekman Scott, William Dudley Pelley: A Life in Right-Wing Extremism and the Occult, Syracuse 2005.
• Bolton Kerry, Yockey: A Fascist Odyssey, Budapest 2018.
• Borejsza Jerzy W. Śmieszne sto milionów Słowian. Wokół światopoglądu Adolfa Hitlera, Gdańsk 2016.
• Cesarz Maciej, Od „Większej Brytanii” do zjednoczonej Europy. Faszystowska doktryna Oswalda Mosleya, Wrocław 2006.
• Connelly John, Nazis and Slavs: From Racial Theory to Racist Practice, "Central European History", vol. 32 (1)/1999.
• Coogan Kevin, Dreamer of the Day: Francis Parker Yockey and the Postwar Fascist International, New York 1998.
• Drábik Jakub, Oswald Mosley’s Concept of a United Europe A Contribution to the Study of Pan-European Nationalism, "Dvacáté Století", 2/2012.
• Goodrick-Clarke Nicholas, Black Sun: Aryan Cults, Esoteric Nazism, and the Politics of Identity, New York and London 2001.
• Hecker Hans, Vom "Slavogermanen" zum Slaven [w:] Osteuropa in Geschichte und Gegenwart. Festschrift für Günther Stökl zum 60. Geburtstag, Hrsg. H. Lemberg, P. Nitsche, E. Oberländer, Köln 1977.
• Jeansonne Glen, Women of the Far Right: The Mothers' Movement and World War II, Chicago 1996.
• Kaplan Jeffrey, The post-war paths of occult national socialism: from Rockwell and Madole to Manson, "Patterns of Prejudice”, no. 35/2001 vol. 3.
• Król Eugeniusz Cezary, Polska i Polacy w propagandzie narodowego socjalizmu w Niemczech 1919-1945, Warszawa 2006.
• Maleszka Mateusz, Houston Stewart Chamberlain’s (1855–1927) view on Bosnians [w:] Poljska u Bosni, Bosna u Poljskoj, Red. T.J. Lis, M. Maleszka, Kraków–Toruń–Sarajewo 2015.
• Martinez Michael J., The Safety of the Kingdom: Government Responses to Subversive Threats, 2015.
• Shekhovtsov Anton, Russia and the Western Far Right: Tango Noir, London and New York 2017.
• Sosiński Piotr, Spory i stanowiska wobec koncepcji politycznych i historiozoficznych Oswalda Spenglera, „Studia nad Faszyzmem i zbrodniami hitlerowskimi”, t. XXVII r. 2005.
• Szumera Grażyna, Historiozofia Oswalda Spenglera a koncepcja filozoficzna Erazma Majewskiego, „Folia Philosophica”, 11/1993.
• Tomasiewicz Jarosław, Ewolucja idei faszystowskich po 1945 roku. Zarys problematyki, „Studia nad Faszyzmem i zbrodniami hitlerowskimi”, t. XXVII r. 2005.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Mateusz Maleszka

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 164
Liczba cytowań: 0