„Szczerze życzliwa uniżona sługa y Bratowa” - Maria Józefa z Wesslów Sobieska i jej korespondencja z Anną Katarzyną z Sanguszków Radziwiłłową (1723-1740)
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.007Słowa kluczowe
Sobiescy, Radziwiłłowie, korespondencja, relacjeAbstrakt
Maria Józefa z Wesslów poślubiła królewicza Konstantego Sobieskiego, co pozwoliło jej na wejście do elity Rzeczypospolitej. Jej pozycja umocniła się dzięki poparciu jakie otrzymała od Augusta II, gdy Sobieski rozpoczął starania o unieważnienie małżeństwa. Królewiczowa uchodziła za osobę bogatą i przedsiębiorczą. Swoją gotówkę umieściła na dobrach Anny Katarzyny z Sanguszków Radziwiłłowej, kanclerzyny litewskiej i powinowatej Sobieskich. Interesy na długie lata związały obie kobiety, co poświadczają listy królewiczowej. W analizowanej korespondencji na przestrzeni kilkunastu lat próbowała odgrywać różne role: powinowatej, przyjaciółki, a chwilami także klientki lub patronki Radziwiłłowej.
Bibliografia
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Archiwum Główne Akt Dawnych Archiwum Radziwiłłów III, rkps 38a, 41.
Biblioteka PAN w Kórniku rkps 400.
Centre des Archives diplomatiques de La Courneuve, Pologne, Supplement, 171.
Nacjanalny Gistaryczny Archiu Biełarusi w Mińsku, f.694, o.12, rkps 178.
Źródła drukowane:
Codzienne kłopoty, wielkie interesy i podwójna elekcja. Korespondencja radziwiłłowskich z księżną Anną z Sanguszków Radziwiłłową i jej synem Michałem Kazimierzem z 1733/1734, wyd. J. Dygdała, Warszawa 2019.
Grzegorzewska S., Pamiętnik o Marii Wesslównie królewiczowej Konstantowej Sobieskiej spisany ze wspomnień rodzinnych. Warszawa 1965.
Listy Teresy Kunegundy. Sobieskiej elektorowej bawarskiej, zebrał J.T.L, Biblioteka Warszawska 1877, T. 2.
Od Augusta Mocnego do Augusta III. Doniesienia z Warszawy Andrzeja Cichockiego z lat 1734-1735, wyd. J. Dygdała, Warszawa 2016.
Przy boku króla Stanisława Leszczyńskiego (1706-1709), t. II: W wędrówkach po Polsce między Gdańskiem a Lwowem w latach 1708-1709, wyd. J. Dygdała, Warszawa 2018.
Opracowania:
Bartoszewicz J., Kampament w Warszawie. [w:] Szkice z czasów saskich, Kraków 1880.
Dygdała J., Z dziejów pierwszego panowania króla Stanisława Leszczyńskiego (wokół malborskiego epizodu z 1708 roku), Toruń 2022.
Gad P., Hieronim Florian Radziwiłł (1715-1760) ofiara czarnej legendy? Warszawa–Bellerive-sur-Allier 2022.
Gierowski J.A., Traktat przyjaźni Polski z Francją w 1714 r. Studium z dziejów dyplomacji, Warszawa 1965.
Gierowski J.A., W cieniu Ligi Północnej, Wrocław–Warszawa–Kraków–Gdańsk 1971.
Karkucińska W., Anna z Sanguszków Radziwiłłowa (1676–1746). Warszawa 2000.
Lesiński J., Spory o dobra neuburskie. „Miscellanea Historico-Archivistica”, T. 6, 1996.
Penkała A., Panieńskie ochędóstwo. Kwestie posagowe i wienne w małżeństwach szlachty województwa krakowskiego w czasach saskich, Kraków 2016.
Popiołek B., Kobiecy świat w czasach Augusta II. Studia nad mentalnością kobiet z kręgów szlacheckich, Kraków 2003.
Popiołek B., Maria Józefa z Wesslów Sobieska – zapomniana królewiczowa
https://www.wilanow-palac.pl/maria_jozefa_z_wesslow_sobieska_zapomniana_krolewiczowa.html
[dostęp z dnia 12 Xi 2023]
Sikorski A., Maria Józefa z Wesslów żona królewicza Konstantego Sobieskiego. „Rocznik Polskiego Towarzystwa Heraldycznego”, nowej serii T. 4 (15), Warszawa1998.
Skrzypietz A., Hieronim Florian Radziwiłł w zalotach. [w:] Codzienność i niecodzienność Oświeconych, T. 2: W rezydencji, w podróży i na scenie publicznej, red. B. Mazurkowa z udziałem M. Marcinkowskiej i S. P. Dąbrowskiego, Katowice 2013.
Skrzypietz A., Królewscy synowie – Jakub, Aleksander i Konstanty Sobiescy, Katowice 2011.
Skrzypietz A., Perypetie małżeńskie królewicza Konstantego Sobieskiego. [w:] Cor hominis. Wielkie namiętności w dziejach, Źródłach i studiach nad przeszłością. Red. S. Rosik i P. Wiszewski, Wrocław 2007, s. 325-242.
Skrzypietz A., S. Jujeczka, Maria Klementyna Sobieska, królowa i Służebnica Boża, Katowice 2022.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Aleksandra Skrzypietz
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 85
Liczba cytowań: 0
