Inne oblicze Augusta III – introwertyk na tronie
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2025.001Słowa kluczowe
król August III Wettin, królowa Maria Józefa, typy osobowości według Carla JungaAbstrakt
Z listów cesarskiego ambasadora Heinricha Wilhelma hr. von Wilczka, który zimą 1734 r. towarzyszył w Krakowie królowi Augustowi III i jego małżonce królowej Marii Józefie sporo dowiadujemy się o życiu codziennym polsko-saskiego dworu podczas pobytu na Wawelu. Szczególnie interesujące są zawarte w jednym z listów Wilczka wynurzenia królowej Marii Józefy, pozwalające bliżej określić niektóre cechy osobowości Augusta III. Podczas balu na Wawelu w poniedziałek 26 stycznia 1734 r, podeszła ona do ambasadorowej hrabiny Marii Charlotty Wilczek skarżąc się na postępowanie Augusta III, który nalega na jej szybki wyjazd do Saksonii. Przy tej okazji wskazała na niektóre cechy charakteru Augusta III. Maria Józefa stwierdziła, że królowi odpowiadałby jej wyjazd do Drezna, gdyż pod jej nieobecność nie musiałby tak bardzo udzielać się publicznie. Królowa powiedziała, że dobrze wie jak trudno jest nakłonić Augusta III do takich wystąpień. W komentarzu do tej informacji ambasador Wilczek napisał, że Maria Józefa cieszy się dużym zaufaniem i popularnością wśród polskich dam i ma z nimi bardzo dobry kontakt. Zgodnie z teorią osobowości słynnego szwajcarskiego psychologa Carla Junga Augusta III należałoby zaliczyć do introwertyków, a ścisłe przestrzeganie dworskiej etykiety ułatwiało mu codzienne funkcjonowanie. W przeciwieństwie do męża to królowa Maria Józefa prowadziła aktywne życie towarzyskie, ułatwiając do siebie dostęp innym ludziom z kręgów dworsko-szlacheckich, wydając przyjęcia, grając w karty i tańcząc (będąc nawet w zaawansowanej ciąży!).
Bibliografia
Bibliografia
Źródła archiwalne
Haus- Hof- und Staatsarchiv w Wiedniu (dalej cyt. HHStA Wien), Polen II, sygn. 10, 12: listy H. W. Wilczka do Karola VI z grudnia 1733 – marca 1734.
Sächsisches Staatsarchiv, Hauptstaatsarchiv Dresden, Geheimes Gabinet, Loc. 3689, k. 296-336: J.A. Wackerbarth-Salmour i W.H. Baudissin, Relation finale à Tarnowitz, Tarnowskie Góry 6 I 1734.
Źródła drukowane
Fortsetzung des gedoppelten polnischer Sack-Spiegels, in welchem zu gegewärtigen Zeit die Nachrichten von des Königs Augusti III. Majest. Ankunft zu Oppeln, Abholung nach Cracau, dessen Einzug und Crönung, und andern darauf folgenden des Kriegs- und grund- verderblichen Umständen, kürtzlich doch deutlich vevasset und zusammengetragen sind, Franckfurt und Leipzig 1734.
Literatura
Beyrich Rudolf, Kursachsen und die polnische Thronfolge 1733-1736, Leipzig 1913.
Ciesielski Tomasz, Działania zbrojne w rejonie Krakowa w trakcie polskiej wojny sukcesyjnej 1733-1735, „Studia Historyczne”, 2009, t. 52, z. 3-4, s. 203-222.
Dygdała Jerzy, August III i jego najbliższe otoczenie w Krakowie w 1734 roku (informacje cesarskiego ambasadora hrabiego Wilczka), „Studia Waweliana”, w druku.
Dygdała Jerzy, Dylematy austriackiej polityki wobec Rzeczypospolitej podczas bezkrólewia 1733 roku, „Acta Universitatis Nicolai Copernici, Historia”, 1993, t. 28, s. 103-122.
Dygdała Jerzy, Saskie próby infiltracji środowisk szlacheckich podczas bezkrólewia 1733 roku, „Kwartalnik Historyczny”, 2003, t. 110, nr 4, s. 47-70.
Flathe Theodor von, Friedrich August II, Kurfürst von Sachsen, als König von Polen August III, w: Allgemeine Deutsche Biographie, Bd. 7, Leipzig 1878, s. 784-786.
Gierowski Józef Andrzej, Rzeczypospolita w dobie złotej wolności (1648-1763), (Wielka historia Polski, t. 5), Kraków 2001.
Günther Ernst, Maria Josepha, Augusts des Starken Schwiegertochter, Taucha-Leipzig 2009.
Konopczyński Władysław, August III (1696-1763), król polski, w: Polski słownik biograficzny, t. 1, Kraków 1935, s. 183-185.
Kuras Katarzyna, Życie codzienne na dworze Wettynów, Warszawa 2024.
Lesiak Janina, Maria Józefa Habsburg, ostatnia polska królowa – portret psychologiczny, Kraków 2022.
Markiewicz Mariusz, Historia Polski 1492-1795, Kraków 2004.
Perłakowski Adam, Kariera i upadek królewskiego faworyta. Aleksander Józef Sułkowski w latach 1695-1738, Kraków 2013.
Prawdziwy koniec przedostatniego bezkrólewia – August III w Warszawie 1734-1736 (gazety i listy Andrzeja Cichockiego), wyd. J. Dygdała, w druku.
Przezdziecki R, Diplomatie et protocolle a la cour de Pologne, t. 2, Paris 1937.
Psychologia. Podręcznik akademicki, red. Jan Strelau, t. 2: Psychologia ogólna, Gdańsk 2000.
Rożek Michał, Ostatnia koronacja w Krakowie i jej artystyczna oprawa, „Rocznik Krakowski”, 1973, t. 44, s. 97-112.
Sito Jakub, Królowa Maria Józefa – zapomniany rozdział saskiego mecenatu w Rzeczypospolitej, [w:] Oświeceniowa republika władców. Rezydencje, kolekcje, mecenat, t. 1, red. Andrzej Pieńkos, Warszawa 2016, s. 41-61.
Staszewski Jacek, August III Sas, Wrocław 2010 (I wyd. Wrocław 1989).
Staszewski Jacek, Maria Józefa (1699-1757), królowa polska, w: Polski słownik biograficzny, t. 20, Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk 1975, s. 1-2.
Syrokomla Władysław, Dwie koronacye Sasów, Augusta II i Augusta III Królów Polskich, Wilno 1854, s. 21-80.
Szklarska Ewa, Od centrum ku peryferiom. Konfederacja warszawska jako narzędzie legitymizacji władzy Augusta III, [w:] Dwór a kraj. Między centrum a peryferiami władzy, red. R. Skowron, Kraków 2003, s. 509-519.
Żórawska-Witkowska Alina, Muzyka na polskim dworze Augusta III, cz. 1, Lublin 2012.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2025 Jerzy Dygdała

Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 170
Liczba cytowań: 0