Korespondencja Krakowa z Toruniem w XIV–XV wieku
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2024.020Abstrakt
Artykuł mieści edycję (wraz z komentarzem krytycznym) 26 niedrukowanych dotąd listów pisanych przez radę miasta Krakowa oraz mieszczan krakowskich do rady Starego Miasta Torunia od końca XIV do końca XV stulecia. Pozwala ona na wgląd w stosunki handlowe pomiędzy tymi ośrodkami ze znacznie bliższej prespektywy niż ta, którą wyznaczają teksty kolejnych przywilejów handlowych, omówione przez autorów we wprowadzeniu, w którym nakreślono dzieje relacji handlowych Krakowa i Torunia. Zbiór ten stanowi cenne uzupełnienie starszych edycji korespondencji władz średniowiecznego Krakowa z Bardiowem, Koszycami i Norymbergą.
Bibliografia
Źródła archiwalne:
Kraków, Archiwum Narodowe, Consularia Cracoviensia, sygn. 29/33/0/1.4.1./427.
Toruń, Archiwum Państwowe, sygn. 69/1/0/1/289; 69/1/0/1/310; 69/1/0/1/311; 69/1/0/1/386; 69/1/0/1/418; 69/1/0/1/420; 69/1/0/1/454; 69/1/0/1/764; 69/1/0/1/765; 69/1/0/1/766; 69/1/0/1/767; 69/1/0/1/768; 69/1/0/1/848; 69/1/0/1/1213; 69/1/0/1/1214; 69/1/0/1/1215; 69/1/0/1/2010a; 69/1/0/1/2252; 69/1/0/1/2452; 69/1/0/1/2518; 69/1/0/1/2566; 69/1/0/1/2567; 69/1/0/1/2568; 69/1/0/1/2569; 69/1/0/1/2570; 69/1/0/1/2571.
Źródła drukowane:
Akta norymberskie do dziejów handlu z Polską w wieku XV, wyd. J. Ptaśnik, [w:] Archiwum Komisyi Historycznej, t. 4, Kraków 1909–1913, s. 294–360.
Akta odnoszące się do stosunków handlowych Polski z Węgrami głównie z Archiwum Koszyckiego z lat 1354–1505, [w:] Archiwum Komisyi Historycznej, t. 9, Kraków 1902, s. 407–485.
(osobna odbitka: Kraków 1902)
Cracovia artificum 1300–1500, wyd. J. Ptaśnik, Kraków 1917 (Źródła do Historyi Sztuki i Cywilizacji w Polsce, t. 4).
Dokumenty i listy Krakowa z drugiej połowy XV wieku z archiwum w Bardiowie, wyd. W. Krawczuk, S.A. Sroka, „Rocznik Krakowski” 2005, t. 71, s. 55–65.
Dokumenty polskie z archiwów dawnego Królestwa Węgier, t. 1: (do 1450 r.), wyd. S.A. Sroka, Kraków 1998; t. 3: (dokumenty z lat 1481–1500), wyd. S.A. Sroka, Kraków 2003.
Franciscani Thorunensis Annales Prusici (Annalista Thorunensis), [w:] Scriptores rerum Prussicarum, Bd. 3, Hrsg. T. Hirsch, M. Töppen, E. Strehlke, Leipzig 1866, s. 57–316.
Hansisches Urkundenbuch, Bd. 3, Hrsg. K. Höhlbaum, Haale 1882–1886; Bd. 4, Hrsg. K. Höhlbaum, Haale a. S. 1896; Bd. 5, Hrsg. K. Kunze, Leipzig 1899.
Kodeks dyplomatyczny miasta Krakowa 1257–1506, cz. 1, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1879 (Monumenta Poloniae Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia, t. 5).
Księgi ławnicze krakowskie 1365–1376 i 1390–1397, wyd. S. Krzyżanowski, Kraków 1904 (Wydawnictwa Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa, t. 1).
Księgi ławnicze krakowskie z lat 1408–1417. Księgi wójtowskie krakowskie. Fragmenty z lat 1411–1412, wyd. M. Starzyński, współpraca P. Wiencierz, Warszawa-Kraków 2020 (Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, Seria II, red. W. Bukowski, Dział III, t. 4).
Księgi przyjęć do prawa miejskiego w Krakowie 1392–1506, wyd. K. Kaczmarczyk, Kraków 1913 (Wydawnictwa Archiwum Aktów Dawnych Miasta Krakowa, t. 5).
Liber scabinorum Veteris Civitatis Thoruniensis 1363–1428, wyd. K. Kaczmarczyk, Toruń 1936 (Fontes, t. 29).
Najstarszy zbiór przywilejów i wilkierzy miasta Krakowa, wyd. S. Estreicher, Kraków 1936.
Paprocki Bartosz, Herby rycerstwa polskiego […] zebrane i wydane r.p. 1584, wyd. K.J. Turowski, Kraków 1858.
Preußisches Urkundenbuch. Politische Abteilung, Bd. 2: 1309–1335, Hrsg. M. Hein, Königsberg 1939; Bd. 4: 1346–1351, Hrsg. H. Koeppen, Marburg a. d. Lahn 1964.
Die Recesse und andere Akten der Hansetage von 1256–1430, Bd. 3, Leipzig 1875; Bd. 5, Leipzig 1880.
Registra perceptorum et distributorum civitatis Cracoviensis annorum 1390–1393, 1395–1405, nec non 1407–1410, wyd. F. Piekosiński, [w:] Najstarsze księgi i rachunki miasta Krakowa od r. 1300 do 1400, wyd. F. Piekosiński, J. Szujski, Kraków 1878 (Monumenta Poloniae Historica Res Gestas Poloniae Illustrantia, t. 4), s. 225–341.
Schuldbücher und Rechnungen der Großschäffer und Lieger des Deutschen Ordens in Preußen, Bd. 2: Großschäfferei Königsberg II (Ordensfolianten 142–149 und Zusatzmaterial), Hrsg. J. Laczny, J. Sarnowsky, Mitarbeit C. Heß, Köln-Weimar-Wien 2013 (Quellen und Darstellungen zur Hansische Geschichte, Neue Folge, Bd. 59/2).
Literatura:
Ahnsehl Karl O., Thorns Seehandel und Kaufannschaft um 1370, Marburg-Lahn 1961 (Wissenschaftliche Beiträge zur Geschichte und Landeskunde Ost-Mitteleuropas, Bd. 53).
Carter Francis W., Trade and urban development in Poland. An economic geography of Cracow, from its origins to 1795, Cambridge 1994 (Cambridge Studies in Historical Geography, vol. 20).
Chmiel Adam, Pieczęcie m[iast] Krakowa, Kazimierza, Kleparza i jurydyk krakowskich do końca XVIII wieku, „Rocznik Krakowski” 1909, t. 11, s. 77–176.
Czacharowski Antoni, Toruń als Produktionszentrum um die Wende des 14. und 15. Jahrhunderts, „Studia Maritima” 1981, t. 3, s. 49–58.
(przedruk w: A. Czacharowski, Bürgertum und Rittertum im Spätmittelalter. Festgabe zu seinem siebzigsten Geburtstag, Toruń 2001, s. 23–34)
Czaja Roman, Die preusissche Handel um die Wende zum 15. Jahrhundert. Zwischen Krise und Expansion, [w:] Städtische Wirtschaft im Mittelalter. Festschrift für Franz Irsigler zum 70. Geburtstag, Hrsg. R. Holbach, M. Pauly, Köln-Weimar-Wien 2011, s. 93–108.
Czaja Roman, Strefa bałtycka w gospodarce europejskiej w XIII–XV wieku ze szczególnym uwzględnieniem Prus Krzyżackich, [w:] Ziemie polskie wobec Zachodu. Studia nad rozwojem średniowiecznej Europy, red. S. Gawlas, Warszawa 2006, s. 195–243.
Czaja Roman, Urzędnicy miejscy Torunia. Spisy, cz. 1: do roku 1454, Toruń 1999 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, t. 89/1).
Długokęcki Wiesław, Hanza a Gdańsk na przełomie XIII i XIV wieku, [w:] Rzeź gdańska z 1308 roku w świetle najnowszych badań, red. B. Śliwiński, Gdańsk, 2009, s. 27–42.
Engel Bernhard, Die mittelalterlichen Siegel der Thorner Rathsarchivs mit besonderer Berücksichtigung des Ordenslandes, Th. 1: Ordensbeamte und Städte, Thorn 1894 (Mittteilungen des Coppernicus-Vereins für Wissenschaft und Kunst zu Horn, Bd. 9).
Goliński Mateusz, Polonika wśród listów z zasobu dawnego archiwum miejskiego we Wrocławiu. Katalog (do 1506 roku), Kraków 2002 (Folia Jagellinica. Fontes, t. 6).
Grulkowski Marcin, Korespondencja Krakowa i Wrocławia z Głównym Miastem Gdańskiem w późnym średniowieczu, „Klio” 2012, t. 23 (4), s. 35–71.
Horanin Mariusz, Sieć leprozoriów w państwie zakonnym w Prusach, „Komunikaty Mazursko-Warmińskie” 2005, nr 2, s. 133–155.
Jasiński Tomasz, Handel miedzią węgierską a restytucja rządów Władysława Łokietka w Polsce (1304–1312), „Roczniki Historyczne” 2018, t. 84, s. 93–138.
Kopiński Krzysztof, Genealogia patrycjuszowskiej rodziny Allenów z Torunia w XIV wieku, „Rocznik Toruński” 1999, t. 26, s. 41–54.
Kopiński Krzysztof, Gospodarcze i społeczne kontakty Torunia z Wrocławiem w późnym średniowieczu, Toruń 2005 (Roczniki Towarzystwa Naukowego w Toruniu, t. 91/2).
Kutrzeba Stanisław, Handel Krakowa w wiekach średnich na tle stosunków handlowych Polski, [w:] Rozprawy Wydziału Historyczno-Filozoficznego Akademii Umiejętności w Krakowie, Seria II, 1903, t. 19 (44), 1–196.
(osobna odbitka: Kraków 1902; przedruk w: S. Kutrzeba, Finanse i handel średniowiecznego Krakowa, oprac. M. Starzyński, Kraków 2009, s. 169–394)
Lesiński Henryk, Początki i rozwój stosunków polsko-hanzeatyckich w XIII w., „Przegląd Zachodni” 1952, t. 8, 130–145.
Magdański Marian, Organizacja kupiectwa i handlu toruńskiego do roku 1403, Toruń 1939 (Wydawnictwa Archiwum Miasta Torunia, t. 2).
Małowist Marian, Handel lewantyński w życiu Polski w późnym średniowieczu i w początkach czasów nowożytnych, [w:] M. Małowist, Europa i jej ekspansja XIV–XVI w., Warszawa 1993, s. 118–133
(pierwodruk: Les routes du commerce et les marchandises du Levant dans la vie de la Pologne au bas Moyen Age et au début de l’époque moderne, [w:] Mediterraneo e Oceano Indiano. Atti del VI Colloquio Internazionale di Storia Maritima (Venezia 20–29 Settembre 1962), Firenze 1970, s. 157–175)
Mitkowski Józef, Księga zmarłych bractwa kościoła Panny Marii w Krakowie (wiek XIV–XVIII), „Studia Historyczne” 1968, t. 11, s. 71–95.
Noga Zdzisław, Korespondencja miast Rzeczypospolitej, Śląska i Pomorza od średniowiecza do XVIII wieku, „Klio” 2012, t. 23 (4), s. 3–5.
Noga Zdzisław, Krakowska rada miejska w XVI wieku. Studium o elicie władzy, Kraków 2003.
Oesterreich Hermann, Die Handelsbeziehungen der Stadt Thorn zu Polen. Von der Gründung der Stadt bis zum Ende des sechszehnten Jahrhunderts 1232–1517. Thorns Handel unter der Herrschaft des Deutschen Ordens (1232–1454), „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins” 1890, Bd. 28, s. 1–92.
Rajman Jerzy, Kesingerowie krakowscy w XIV–XV wieku, [w:] Ojczyzna bliższa i dalsza. Studia historyczne ofiarowane Feliksowi Kirykowi w sześćdziesiątą rocznicę urodzin, red. J. Chrobaczyński, A. Jureczko, M. Śliwa, Kraków 1993, s. 435–445.
Rajman Jerzy, Rajcy krakowscy i członkowie ich rodzin w księdze zmarłych bractwa Najświętszej Marii Panny w Krakowie (połowa XIV–koniec XVI wieku), „Średniowiecze Polskie i Powszechne” 2015, t. 7 (11), s. 45–68.
Samsonowicz Henryk, Lubeczanie a ziemie Polski w XIII w., „Acta Universitatis Nicolai Copernici” 1990, Historia, z. 24, s. 144–153.
Sławoszewska Maria, Gdańskie „Missiva”, „Archeion” 1958, t. 29, s. 199–207.
Sroka Stanisław A., Korespondencja Krakowa z miastami Górnych Węgier w średniowieczu, „Klio” 2012, t. 23 (4), s. 25–34.
Starzyński Marcin, Die Krakauer Herrschaftselite im Mittelalter. Eine Problemskizze, [w:] Krakau — Nürnberg — Prag. Die Elite der Städte im Mittelalter und in der Frühen Neuzeit. Herkunft, Nationalität, Mobilität, Mentalität, Hrsg. M. Diefenbacher, O. Fejtová, Z. Noga, Praha 2016 (Documenta Pragensia Monographia, t. 33/1, series: Cracovia — Norimberga — Praga), s. 49–61.
Starzyński Marcin, Krakowska rada miejska w średniowieczu, Kraków 2010 (Maiestas, Potestas, Communitas, t. 3).
Starzyński Marcin, Malarz życia miejskiego — Jan Ptaśnik (1876–1930). U genezy studiów nad patrycjatem krakowskim, „Krakowski Rocznik Archiwalny” 2017, t. 23, s. 101–133.
Starzyński Marcin, Das mittelalterliche Krakau. Der Stadtrat im Herrschaftsgefüge der polnischen Metropole, Köln-Wien-Weimar 2015 (Städteforschung. Reihe A: Darstellungen, Bd. 92).
Starzyński Marcin, Ślepkugil Jan starszy, [w:] Polski słownik biograficzny, t. 50, Warszawa-Kraków 2015, s. 545–546.
Starzyński Marcin, Średniowieczny Kraków w badaniach Stanisława Kutrzeby, [w:] S. Kutrzeba, Finanse i handel średniowiecznego Krakowa, oprac. M. Starzyński, Kraków 2009, s. IX–XXXVI.
Szweda Adam, Królestwo Polskie a zakon krzyżacki 1348–1350 — między konfliktem a współdziałaniem, „Zapiski Historyczne” 2012, t. 77, s. 9–24.
Urzędnicy małopolscy XII–XV wieku. Spisy, oprac. J. Kurtyka, T. Nowakowski, F. Sikora, A. Sochacka, P.K. Wojciechowski, B. Wyrozumska, Wrocław-Warszawa-Kraków 1990 (Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII–XVIII wieku. Spisy, red. A. Gąsiorowski, t. 4/1).
Wyrozumski Jerzy, Kraków a Hanza w wiekach średnich, „Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Jagiellońskiego” 1985, t. 663, Prace Historyczne, z. 74, s. 57–66.
(przedruk w: J. Wyrozumski, Cracovia mediaevalis, oprac. M. Starzyński, Kraków 2010, s. 365–377)
Wyrozumski Jerzy, Handel Krakowa ze Wschodem w średniowieczu, „Rocznik Krakowski” 1980, t. 50, s. 57–64.
(przedruk w: J. Wyrozumski, Cracovia mediaevalis, oprac. M. Starzyński, Kraków 2010, s. 335–349)
Wyżga Mateusz, Korespondencja miasta Krakowa w XVII–XVIII wieku, „Klio” 2012, t. 23 (4), s. 117–128.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2024 Marcin Starzyński, Aleksandra Girsztowt-Biskup
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 77
Liczba cytowań: 0
