Dzieje budowy domu folwarcznego przy rezydencji królewskiej w Łobzowie w świetle inwentarza i rachunków z lat 1588–1589
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2022.019Słowa kluczowe
Łobzów, inwentarz i rachunki, XVI w., architektura drewniana, dom folwarcznyAbstrakt
W latach 1588–1589 w bezpośrednim sąsiedztwie pałacu królewskiego w podkrakowskim Łobzowie staraniem Anny Jagiellonki wzniesiono nowy dom folwarczny. Na podstawie sporządzonego wówczas inwentarza i rachunków budowy zrekonstruowano architekturę, układ funkcjonalny oraz przeznaczenie wspomnianego obiektu. Dzięki zestawieniu źródeł rękopiśmiennych, ikonograficznych i planistycznych wyznaczono także domniemaną lokalizację domu folwarcznego. W aneksie zamieszczono edycję dwóch źródeł, które dały asumpt do niniejszej publikacji.
Bibliografia
Bibliografia:
Źródła archiwalne:
Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie:
Archiwum Skarbu Koronnego LVI – Inwentarze Starostw, Inwentarz dóbr Łobzowa. Województwo krakowskie, jedn. 168
Lustracje dz. XVIII, 65
Archiwum Narodowe w Krakowie:
Zbiór dokumentów papierowych, jedn. 294.
Opracowania niepublikowane:
Janowski P.J., Pałac królewski w Łobzowie w okresie nowożytnym. Architektura, funkcje dworskie i gospodarcze, Kraków 2018 [praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. hab. Kazimierza Kuczmana, prof. UPJPII, Archiwum Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie]
Janowski P.J., Renesansowa „curia Lobzoviensis” królowej Bony (1518–1558) [tekst złożony do druku]
Krasnowolski B., Rączka J.W., Zespół d. Instytutu kadetów z reliktami pałacu królewskiego w Łobzowie, dokumentacja naukowo-historyczna, Kraków 1998–1999 [wydruk komputerowy, Archiwum Zarządu Rewaloryzacji Zespołów Zabytkowych Krakowa].
Opracowania:
Banach J., Dawne widoki Krakowa, Kraków 1983
Bogdanowski J., Królewski ogród na Łobzowie, cz. I: Historia przemian. Okres świetności (XIV–XVII w.), „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury” 1990, t. 24, s. 15–25
Bogdanowski J., Królewski ogród na Łobzowie, Kraków 2001
Bogucka M., Anna Jagiellonka, Wrocław 2009
Broda J., Gospodarka leśna w dobrach żywieckich do końca XVIII w., Warszawa 1956
Broda J., Staropolskie kategorie drewna w rejonie południowo-zachodniej Małopolski, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1957, t. 7, nr 2, s. 280–301
Bukowski W., Krzeczów, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. III, z. 4, opr. W. Bukowski, J. Laberschek, Z. Leszczyńska-Skrętowa, A. Marzec, F. Sikora, M. Wilamowski, M. Wolski, Kraków 2003, s. 185–187
Dembowski B., Słownik gwary podhalskiej, „Sprawozdania Komisji Językowej Akademii Umiejętności”, t. 5, Kraków 1894
Filipowicz A., Myszka M., Wyniki badań archeologiczno-architektonicznych dawnego folwarku królewskiego w Łobzowie, „Krzysztofory, Zeszyty Naukowe Muzeum Historycznego Miasta Krakowa” 2006, t. 24, s. 21–32
Fischinger A., Santi Gucci. Architekt i rzeźbiarz królewski XVI wieku, Kraków 1969
Gacki J., Jedlnia, w niej kościół i akta obelnego prawa, Radom 1874
Gloger Z., Budownictwo drzewne i wyroby z drzewa w dawnej Polsce, t. 1, Warszawa 1907
Janowski P.J., Oprawa artystyczno-ideowa pogrzebu Stefana Batorego, „Barok. Historia-Literatura-Sztuka” 2015, 1(43), s. 29–45
Janowski P.J., Rezydencja królewska w Łobzowie w epoce Wazów 1597–1668, w: Residentiae tempore belli et pacis. Materiały do badań i ochrony założeń rezydencjonalnych i obronnych, red. P. Lasek, P. Sypczuk, Warszawa 2019, s. 53–76
Kierst W., Wielkorządy krakowskie z XIV–XVI stuleciu, „Przegląd Historyczny” 1910, t. 10, nr 2, s. 1–33
Kieszkowski W., Zamek królewski w Łobzowie, „Biuletyn Historii Sztuki i Kultury” 1935, t. 4 nr 1, s. 6–25
Krasnowolski B., Młynówka Królewska–geneza i przekształcenia, „Rocznik Krakowski” 2003, t. 69, s. 25–34
Krasnowolski B., Rączka J.W., Królewska rezydencja w Łobzowie, w: Pałace i wille podmiejskie Krakowa. Materiały sesji naukowej odbytej 24 kwietnia 2004 roku, red. J.M. Małecki, Kraków 2007, s. 101–151
Laberschek J., Łobzów–zamek i tenuta, w: Słownik historyczno-geograficzny województwa krakowskiego w średniowieczu, cz. III, z. 4, opr. W. Bukowski, J. Laberschek, Z. Leszczyńska-Skrętowa, A. Marzec, F. Sikora, M. Wilamowski, M. Wolski, Kraków 2003, s. 956–957
Laberschek J., Sieć wodna średniowiecznego Krakowa i jej gospodarcze wykorzystanie, Warszawa 2016
Leśniak F., Wielkorządcy krakowscy XVI–XVIII wieku. Gospodarze zamku wawelskiego i majątku wielkorządowego, Kraków 1996
Pelc J., Ceny w Krakowie w latach 1369–1600, Lwów 1935
Pikulski P., Pałac w Łobzowie za czasów Jana III Sobieskiego. Rekonstrukcja nieznanej dotąd fazy obiektu na podstawie badań historycznych, rozprawa doktorska napisana pod kierunkiem dr hab. Klaudii Stali, prof. PK, Kraków 2019 https://repozytorium.biblos.pk.edu.pl/resources/42027 (dostęp 3.09.2021)
Przezdziecki A., Jagiellonki polskie w XVI w. t. IV, Kraków 1868
Rachunki budowy zamku krakowskiego 1532, „Źródła do Dziejów Wawelu”, t. 17, opr. M. Ferenc, red. R. Skowron, Kraków 2003
Rączka J.W., Królewska rezydencja pałacowo-ogrodowa na Łobzowie. Stan badań i zachowane źródła archiwalne (1367–1586), cz. 1, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury” 1982, t. 16, s. 17–30
Rączka J.W., Królewska rezydencja pałacowo-ogrodowa na Łobzowie. Stan Badań i zachowane źródła archiwalne (1585–1655), cz. 2, „Teka Komisji Urbanistyki i Architektury” 1983, t. 17, s. 25–40
Rożek M., Mecenat artystyczny mieszczaństwa krakowskiego w XVII wieku, Kraków 1977
Sinko K., Santi Gucci Fiorentino i jego szkoła, Kraków 1933
Stala K., Królewska rezydencja Zygmunta III Wazy w Łobzowie. Próba rekonstrukcji, „Wiadomości Konserwatorskie” 2015, t. 42, s. 54–60
Stala K., Wyniki badań archeologicznych w południowo-wschodnim skrzydle budynku tzw. Podchorążówki (dawnej letniej rezydencji królewskiej w Łobzowie), „Wiadomości Konserwatorskie” 2018, t. 53, s. 67–75
Tandecki J., Kopiński K., Edytorstwo źródeł historycznych, Warszawa 2014
Urzędnicy województwa krakowskiego XVI–XVIII wieku. Spisy, opr. S. Cynarski, A. Falniowska-Gradkowska, red. A. Gąsiorowski, Kórnik 1990
Węgrzeckie, w: Encyklopedia Krakowa, red. A. H. Stachowski, Kraków 2000, s. 1040
Wyrozumski J., Jednostki obrachunkowe drzewa spławnego w dawnej Polsce, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej” 1957, t. 7, nr 2, s. 269–279
Wyrozumski J., O kongregacji włóczków krakowskich, „Małopolskie Studia Historyczne” 1958, t. 1, s. 29–43
Żukowski J., Pałac królewski w Łobzowie–funkcje i przekształcenia w latach 1633–1648, „Barok. Historia-Literatura-Sztuka” 2017, (47–48), s. 15–37.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Piotr Józef Janowski
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 602
Liczba cytowań: 0
