Społeczno – gospodarczy obraz Sławatycz w świetle inwentarzy (1679-1764) (dawny powiat brzeskolitewski województwa brzeskolitewskiego).

Auteurs

DOI :

https://doi.org/10.12775/KLIO.2022.002

Mots-clés

Wielkie Księstwo Litewskie, małe miasta, dawne ośrodki miejskie, pogranicze

Résumé

Sławatycze są dawnym miastem prywatnym (obecnie wsią), położonym w okresie I Rzeczypospolitej na pograniczu etniczno-państwowo-kulturowym, co znalazło swoje odbicie w charakterze tego miasteczka. Jest to jedno z 15 miasteczek dawnego powiatu brzeskolitewskiego (Wielkiego Księstwa Litewskiego), które uzyskało status miasta w XVI w., a utraciło go w XIX w. W XVII i XVIII w. wielcy właściciele ziemscy przeprowadzali spisy gospodarcze swoich posiadłości; jednym z takich spisów jest zachowany inwentarz Sławatycz, sporządzany w latach 1656–1765 w nierównych odstępach czasu. Jest to łącznie kilkanaście różnych zestawów danych z różnych lat. Materiały te pozwalają zrekonstruować życie gospodarcze i społeczne oraz układ przestrzenny. Wspomniane inwentarze nie zostały dotąd opracowane jako całość.

Biographie de l'auteur

Adam Panasiuk, Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II. Wydział Nauk Humanistycznych. Instytut Historii

Aktualnie doktorant historii i student Filologii Klasycznej na KUL.

 

Publikacje:

  • Dawne miasteczka pogranicza litewsko – polskiego (starostwo brzeskie w województwie brzesko – litewskim do przełomu XVI – XVII w. Dokudów, Janów Podlaski, Piszczac, Wohyń), [w:] „Aktuálne otázky výskumu humanitných vied I” – Zborník z medzinárodnej vedeckej konferencje konanej v Ružomberku 15.12.2016, red. J. Považan, P. Zmátlo, Ružomberok 2016, s. 7 – 35.
  • Kodeń, Leśna Podlaska, Janów Podlaski – ośrodki kultu religijnego południowego Podlasia, [w:] „Aktuálne otázky výskumu humanitných vied II” - Zborník z medzinárodnej vedeckej konferencje konanej v Ružomberku 07.06.2018, Ružomberok 2019, s. 45 – 76.
  • Łomazy, Pieszczatka Woin – dawne miasta królewskie w starostwie brzeskim (województwo brzesko – litewskie) w świetle lustracji z 1566 r. Studium gospodarczo – przestrzenne, „Wschodni Rocznik Humanistyczny”, 16(2019), z. 3, s. 41 – 70.

Références

Źródła:

AGAD, AR XXV, Inwentarz folwarku Sławatycze 1679 r., sygn. 3783/1

AGAD, AR XXV Inwentarz majętności Sławatyckiej 1685 r., sygn. 3784/1;

AGAD, AR XXV, Inwentarz majętności Sławatyckiej 1693 r., sygn. 3785;

AGAD, AR XXV, Inwentarz majątku Sławatycze 1718 r., sygn. 3787/1;

AGAD, AR XXV, Rewizja majętności Sławatycze 1726 r., sygn. 3790;

AGAD, AR XXV, Rewizja majętności Sławatyckiej 1728 r., sygn. 3791;

AGAD, AR XXV, Inwentarz folwarków Sławatyckich 1736 r., sygn. 3792;

AGAD, AR XXV, Rewizja gruntów majętności Sławatycze 1737 r., sygn. 3793;

AGAD, AR XXV, Rewizja gruntów majętności Sławatycze 1738 r., sygn. 3795;

AGAD, AR XXV, Rewizja pól z majętności Sławatyckiej 1741 r., sygn. 3796;

AGAD, AR XXV, Inwentarz inaczej rewizja państwa Sławatyckiego 1742 r., sygn. 3797;

AGAD, AR XXV, Rewizja gruntów majętności Sławatycz 1744 r., sygn. 3800;

AGAD, AR XXV, Rewizja gruntów państwa Sławatyckiego 1745 r., sygn. 3801;

AGAD, AR XXV, Inwentarz majętności Sławatycz 1746 r., sygn. 3802/2;

AGAD, AR XXV, Inwentarz majętności Sławatycze 1764 r., sygn. 3805.

09.12] 334. Привилеи Урсулу Волошину на село Славятичи у Берестеискомъ повете, [w:] Lietuvos Metrika, kn. 6. (1494 – 1506), Vilnius 2007.

Opracowania:

Demidowicz T., Sławatycze – zarys dziejów, Biała Podlaska 2003.

Jastrebickaja A., Małe miasta: specyfika średniowiecznej urbanizacji w Europie, „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”, 1996, t. 44, z. 1, s. 35 – 36.

Michałowski G., Jarmoszewicz T., Sławatycze 1499 – 1999, Sławatycze 1999.

Ochmański J., W kwestii agrarnego charakteru miast W. Ks. Litewskiego w XVI w., [w:] Studia Historica. W 35 – lecie pracy naukowej Henryka Łowmiańskiego, red. A. Gieysztora, Warszawa 1959, s. 279 – 294.

Wawrzyńczyk A., Rozwój wielkiej własności na Podlasiu w XV i XVI w., Wrocław 1951.

Strony internetowe:

https://mapire.eu/en/map/europe-18century-firstsurvey (19.02.2019).

Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym

Téléchargements

Publiée

2022-04-07

Comment citer

1.
PANASIUK, Adam. Społeczno – gospodarczy obraz Sławatycz w świetle inwentarzy (1679-1764) (dawny powiat brzeskolitewski województwa brzeskolitewskiego). Klio - Czasopismo Poświęcone Dziejom Polski i Powszechnym. Online. 7 avril 2022. Vol. 61, no. 1, pp. 25-77. [Accessed 12 décembre 2025]. DOI 10.12775/KLIO.2022.002.

Numéro

Vol. 61 No 1 (2022)

Rubrique

Artykuły

Licence

© Adam Panasiuk 2022

Creative Commons License

Ce travail est disponible sous licence Creative Commons Attribution - Pas de Modification 4.0 International.

Stats

Number of views and downloads: 1163
Number of citations: 0