„Państwo jest jak zwierzę”. Galen i średniowieczna biologia polityczna
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2018.031Abstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie wpływu biologii Galena z Pergamonu na późnośredniowieczną myśl polityczną (Tomasza z Akwinu, Alberta Wielkiego, Jana z Jandun i Marsyliusza z Padwy). Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej przedstawiam główne punkty średniowiecznej recepcji Galena, koncentrując się zwłaszcza na kwestii rozwoju biologii poza moralnością. W drugiej zarysowuję społeczne i teoretyczne tło, w którym dokonuje się translacja kategorii pochodzących z medycyny Galena na pojęcia z porządku myśli politycznej. W trzeciej na przykładzie De regno Tomasza z Akwinu pokazuję, jak wyglądała jedna z kościelnych odpowiedzi na nową medycynę. W części czwartej analizuję traktat Defensor pacis Marsyliusza z Padwy i pokazuję, że używane w dziele metafory ciała politycznego są budowane na podstawie koncepcji ciała zawartej w Ars medica. W konsekwencji, staram się pokazać, że to właśnie pojęcia medycyny Galena sprawiają, że Marsyliusz myśli o ciele politycznym pozbawionym hierarchii (bez głowy i stóp) i rządzonym przez wielość.
Bibliografia
Agamben G., Opus Dei. An Archaeology of Duty, przeł. A. Kotsko, Stanford, California 2013.
Arquillière H.-X., L’augustinisme politique. Essai sur la formation des théories politiques du Moyen-Age, Paris 1955.
Arystoteles, Fizyka, przeł. K. Leśniak [w:] Dzieła wszystkie, t.2, Warszawa 2004.
Arystoteles, Kategorie, przeł. K. Leśniak [w:] Dzieła wszystkie, t.1, Warszawa 2003.
Arystoteles, Polityka, przeł. L. Piotrowicz [w:] Dzieła wszystkie, t.6, Warszawa 2001.
Arystoteles, Topiki, przeł. K. Leśniak [w:] Dzieła wszystkie, t.1, Warszawa 2003.
Balibar É., Trzy pojęcia polityki. Emancypacja, transformacja, ucywilizowanie [w:] Trwoga mas: polityka i filozofia przed Marksem i po Marksie, tłum. A. Staroń, Warszawa 2007.
Black A., Guild and State. European Political Thought from the Twelfth Century to the Present, New Brunswick, N.J 2002.
Paravicini-Bagliani A., Il bestiario del papa, Torino 2016, s.15-19
Dolcini C., Introduzione a Marsilio da Padova, Roma 1995.
Galen, Ars medica [w:] Galeni opera omnia, t.1, red. C. G. Kühn, Leipzig 1821.
Galen, Ars medica [w:] Opera omnia Galeni, t.1, red. D. Bonardus, Venetiae 1490.
Galen, De locis affectis [w:] Galeni opera omnia, t.8, red. C. G. Kühn, Leipzig 1824.
Galen, De usu partium [w:] Galeni opera omnia, t.3, red. C. G. Kühn, Leipzig 1822.
Galen, De foetuum formation [w:] Galeni opera omnia, t.4, red. C. G. Kühn, Leipzig 1822.
Galen, De tremore, palpitatione, convulsione et rigore [w:] Galeni opera omnia, t.7, red. C. G. Kühn, Leipzig 1821.
Gewirth A., Introduction [w:] Defensor Pacis, Toronto, Buffalo, London 1980.
Hallinger K., Corpus consuetudinum monasticarum, Siegburg 1963.
Hugo De S Victore, De Institutione Novitiorum Liber [w:] Patrologiae cursus completus. Series Secunda (Latina), t. 176, red. J.P. Migne, Paris 1854
Hyde J.K., Padua in the Age of Dante, Manchester University Press 1966.
Hyde J.K., Society and Politics in Mediaeval Italy. The Evolution of the Civil Life, 1000-1350, London 1973.
Jean de Jandun, Tractatus de laudibus Parisius [w:] Paris et ses historiens aux 14e et 15e siècles, red. A. J. V. Leroux de Lincy, L. M. Lazare M. Tisserand, Paris 1867.
Johannes Sarisberiensis, Policraticus sive de nugis curialium et vestigiis philosophorum, red. C.C.I. Webb, Oxonii 1909.
Kantorowicz E., Dwa ciała króla: studium ze średniowiecznej teologii politycznej, przeł. M. Michalski. A. Krawiec. Warszawa 2007.
Kaye J., A History of Balance, 1250-1375. The Emergence of a New Model of Equilibrium and its Impact on Thought, New York 2014.
Lagarde G. de, La naissance de l’esprit laïque: au déclin du moyen âge. Le Defensor Pacis, Paris 1970, t. 3.
Le Goff J., Apogeum chrześcijaństwa: 1180 - 1330, przeł. M. Żurowska,Warszawa 2003.
Le Goff J., Head or heart? The Political Use of Body Metaphors in the Middle Ages [w:] Fragments for a History of the Human Body, red. R. Naddaff, N. Tanzi, M. Feher, t. 3, New York 1989.
Le Goff J., Kultura średniowiecznej Europy, przeł. H. Szumańska-Grossowa, Warszawa 1970.
Le Goff J., Narodziny czyśćca, przeł. K. Kocjan, Warszawa 1997.
Lissarrague F., The Aesthetics of the Greek Banquet. Images of Wine and Ritual, New Jersey 2016.
Lubac H. de, Corpus mysticum: L'Eucharistie et l'Église au Moyen âge, Paris 1944.
Lugt M. van der, Neither Ill nor Healthy. The Intermediate State between Health and Disease in Medieval Medicine, „Quaderni storici”, 2011, nr 136.
Malone C.M., Maines C. red., Consuetudines et Regulae. Sources for Monastic Life in the Middle Ages and the Early Modern Period, Turnhout 2014.
Marey A., From People to Community. A Description of the Social Order by Thomas Aquinas. Part 1: Populus, Respublica, Multitudo, „Russian Sociological Review”, 2016, t. 15, nr 4.
Marsile de Padoue, Le Défenseur de la paix, Paris 1968.
Marsilius von Padua, Defensor pacis, red. R. Scholz, Hannover 1932.
Montag W., Bodies, Masses, Power. Spinoza and His Contemporaries, London; New York 1999.
Nutton V., God, Galen and the Depaganization of Ancient Medicine [w:] Religion and Medicine in the Middle Ages, (red. P. Biller, J. Ziegler), Woodbridge, Suffolk 2001.
O’Boyle C., The Art of Medicine. Medical Teaching at the University of Paris, 1250-1400, Leiden 1998.
Quillet J., La philosophie politique de Marsile de Padoue, Paris 1970.
Russell J. C., European Population 500-1500 [w:] The Fontana Economic History of Europe: The Middle Ages, red. C. M. Cipolla, Glasgow 1972.
Schmitt J.-C., Gest w średniowiecznej Europie, przeł. H. Zaremska, Warszawa 2006.
Seeley T.D., Honeybee Democracy, Princeton 2010.
Siraisi N.G., Arts and sciences at Padua. The studium of Padua before 1350, Toronto 1973.
Spinoza B., Traktat polityczny [w:] Traktaty, tłum. I. Halpern-Myślicki, Kęty 2000.
Syros V., Marsilius of Padua at the Intersection of Ancient and Medieval Traditions of Political Thought, Toronto 2012.
Thomae de Aquino, Summa theologiae [w:] Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t.9, Rome 1897.
Thomae de Aquino, Summa contra Gentiles [w:] Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t.14, Rome 1926.
Thomae de Aquino, Sententia libri Ethicorum [w:] Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t.47.1, Rome 1969.
Thomae de Aquino, De regno ad regem Cypri [w:] Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t.42, Rome 1979.
Thomae de Aquino, Summa contra Gentiles [w:] Opera omnia iussu Leonis XIII P. M. edita, t.15, Rome 1930.
Von Staden H., Science as Text, Science as History. Galen on Metaphor [w:] Ancient Medicine in Its Socio-Cultural Context, red. P. J. V. D. Eijk, H. F. J. Horstmanshoff, P. H. Schrijvers, Amsterdam 1995.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Michał Pospiszyl
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 705
Liczba cytowań: 0
