The Activity of the Orthodox Nobility from the Eparchy of Przemyśl on Behalf of the Orthodox Church in the 17th Century
DOI:
https://doi.org/10.12775/KLIO.2018.003Abstrakt
Ogłoszenie unii Kościoła Wschodniego z Kościołem Katolickim w Rzeczypospolitej pogrążyło diecezję przemyską w konflikcie wyznaniowym na niemal całe XVII stulecie. Jego częścią stały się zabiegi o posiadanie świątyń i materialne zabezpieczenie Cerkwi. W wyniku działalności fundacyjnej szlachty przemyskiej powstały trzy monastery: w Topolnicy (1616), ufundowany przez Turzańskich; monaster hruszowski (1621) założony przez ród Lityńskich oraz monaster w Bilinie Wielkiej (1669). Fundatorzy należeli do najaktywniejszych przeciwników wprwadzenia unii w diecezji. Monastery wspomagali także członkowie innych ortodoksyjnych rodzin. Na mecenat szlachecki złożyła się także dbałość o położone w rodzimych dobrach cerkwie, które należało odbudowywać po zniszczeniach najazdów tatarskich w XVII w.
Bibliografia
Źródła:
Rękopisy:
Biblioteka Jagiellońska, rkps. 6071 I
Національний музей у Львові ім. Андрея Шептицького, Ркл-2204, Ркл-2205, Ркл-2207
Archiwum Państwowe w Przemyślu, Archiwum Biskupstwa Greckokatolickiego, nr 70 D; supl. 47, supl. 28
Центральный государственный исторический архив Украины в г. Львове, f. 129, op. 3, nr 42; f. 684, op. 1, nr 3016; f. 201, op. 4б, nr 1917; f. 15, op. 1, nr 143; f. 13, op. 1, nr 329, 339, 456, 1072;
Hауковa бібліотекa ім. В. Стефаника НАН України, Lviv, f. 3 (МВ), cпр. 1261, cпр. 608, cпр. 386;
Drukowane:
Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej (further: AGZ), t. 20: Akta sejmikowe wiszeńskie 1572-1648, t. 1, Lwów 1931.
Opracowania:
S. Nabywaniec, Diecezja przemyska greckokatolicka w latach 1772-1795, „Premislia Christiana” 1992/1993, t. 5.
B. Lorens, Bractwa cerkiewne w eparchii przemyskiej w XVII i XVIII wieku, Rzeszów 2005.
A. Prochaska, Władyka Krupecki w walce z dyzunią, „Przegląd Powszechny" 1918, R. 35, s. 734-752.
M. Bendza, Prawosławna diecezja przemyska w latach 1596-1681, Warszawa 1982.
Я. Ісаєвич, Братства та їх роль в розвитку української культури XVI-XVII століття, Kijów 1966.
Ю. Стецик, Шляхетські монастирські фундації у перемишльській єпархії (XVII – XVIII ст.), „Дрогобицький краєзнавчий збірник” 2006, t. 10, s. 252-262;
Idem, Василіанські монастирі перемишльської єпархії: інституційний розвиток, економічне становище та релігійна діяльність (кінець XVII – XVIII ст.), Drohobycz 2005, s. 24-42 (typescript).
T. Kempa, Wobec kontrreformacji: protestanci i prawosławni w obronie swobód wyznaniowych w Rzeczypospolitej w końcu XVI i w pierwszej połowie XVII wieku, Toruń 2007, s. 141.
K. Gottfried, Anna Ostrogska wojewodzina wołyńska, Jarosław 1939.
В. Ульяновський, Князь Василь-Костянтин Острозький: історичний портрет у галереї предків та нащадків, Kijów 2012.
J. Krochmal, Unia kościelna w eparchii przemyskiej, „Premislia Christiana” 1997, t. 7, s. 80.
A. Mironowicz, Kościół prawosławny w dziejach dawnej Rzeczypospolitej, Białystok 2001.
B. Lorens, Prawosławie i unia w eparchii przemyskiej na forum sejmiku wiszeńskiego w XVII wieku, [w:] Śladami unii brzeskiej, red. R. Dobrowolski, M. Zemło, Lublin - Supraśl 2010, s. 37-62.
K. Przyboś, Reprezentacja sejmowa ziemi przemyskiej w latach 1573-1695, „Rocznik Przemyski” 1998, t. 4, z. 4, s. 28.
A. Gliwa, Kraina upartych niepogód, Zniszczenia wojenne na obszarze ziemi przemyskiej w XVII wieku, Przemyśl 2013.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2018 Wioletta Zielecka-Mikołajczyk
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 384
Liczba cytowań: 0
