Kontakty międzynarodowe odradzającego się krajowego ruchu chrześcijańsko-demokratycznego (1987–1991). Część 1: Preludium
DOI:
https://doi.org/10.12775/HiP.2024.025Słowa kluczowe
chrześcijańska demokracja, kontakty międzynarodowe, partie chrześcijańsko-demokratyczne, struktury międzynarodowe ruchu chrześcijańsko-demokratycznegoAbstrakt
W artykule dokonano analizy kontaktów krajowego ruchu chrześcijańsko-demokratycznego z politycznymi ugrupowaniami chadeckimi z Europy Zachodniej oraz międzynarodowymi organizacjami zrzeszającymi przedstawicieli partii chrześcijańsko-demokratycznych. Środowiskiem, które jako pierwsze nawiązało kontakty z „rzymskimi” chadekami (emigracyjne Stronnictwo Pracy), a następnie z partiami i organizacjami chrześcijańsko-demokratycznymi, był działający od 1967 r. Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych oraz środowiska i placówki z nim współpracujące (np. Polski Związek Katolicko-Społeczny). Działając w realiach PRL, ruch ODiSS przyjął zastępczą formułę polskiej, krajowej chadecji. Zbliżeniu z organizacjami i partiami zachodnioeuropejskimi służyły liczne spotkania, udział w konferencjach (np. „Dialog i Współpraca”), oficjalne i półoficjalne wizyty w państwach Europy Zachodniej. Nawiązane wówczas kontakty, m.in. z Chrześcijańsko-Demokratyczną Unią Europy Środkowej (UCDEC), Europejską Unią Chrześcijańsko-Demokratyczną (UEDC), Międzynarodową Konfederacją Chrześcijańskich Związków Zawodowych (CISC), Międzynarodową Unią Młodych Chrześcijańskich Demokratów (UIJDC) i Międzynarodówką Chrześcijańsko-Demokratyczną (IDC), pogłębiły się w latach 1987–1989. Oficjalne wizyty w Polsce złożyli wówczas liderzy europejskiego ruchu chrześcijańsko-demokratycznego. Stało się to impulsem do prac organizacyjnych nad odbudową stronnictwa chadeckiego w Polsce.
Bibliografia
I. Źródła:
Archiwalia:
Archiwum Akt Nowych
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 109, List Angela Bernassoli do Zarządu ChDKMP, Rzym, 15 XI 1988 r., b.p.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 109, List Konrada Sieniewicza do redakcji tygodnika „Ład”, Rzym, 11 XI 1988 r., 1–10.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 109, List Thomasa Jansena do Zarządu ChDKMP, Bruksela, 28 XI 1988 r., b.p.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 109, Protokół 5. posiedzenia Rady Ch-D KMP, Warszawa, 21 XI 1988 r., b.p.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 109, Protokół 6. posiedzenia Rady Ch-D KMP, Warszawa, 28 XI 1988 r., b.p.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 109, Statut Stowarzyszenia Krzewienia Katolickiej Nauki Społecznej, b.p.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 13, „Dialog i Współpraca”, 2–13.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 8, 3. posiedzenie Komitetu Rady Społecznej przy ODiSS w dniu 13 XII 1978 r., 3.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 8, 3. posiedzenie Komitetu Rady Społecznej przy ODiSS w dniu 13 XII 1978 r., 3.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 8, 4. posiedzenie Komitetu Rady Społecznej przy ODiSS w dniu 4 II 1979 r., 5.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 8, 4. posiedzenie Komitetu Rady Społecznej przy ODiSS w dniu 4 II 1979 r., 5.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 9, 4. posiedzenie Komitetu Rady Społecznej przy ODiSS w dniu 14 II 1979 r., 15–16.
Akta Janusza Zabłockiego, sygn. 99, Lista członków – założycieli Stowarzyszenia Krzewienia Katolickiej Nauki Społecznej, b.p.
Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie
AIPN, sygn. 001102/1143, Notatka służbowa z rozmowy z J. Zabłockim, Warszawa 12 V 1975 r., 20.
AIPN, sygn. 0712/15, Informacja od TW „Jarosławski” z dn. 24 IV 1975 r., Warszawa 24 IV 1975 r., 38.
AIPN, sygn. 0712/15, Informacja spisana ze słów TW „Jarosławski”, Warszawa 5 V 1975 r., 79–83.
Dokumenty publikowane:
Manifest Polityczny Światowej Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej. Zatwierdzony przez Komitet Polityczny Światowej Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej 16 lipca 1976 r. w Rzymie. (1987). Ład, 30(167), 8–9.
Wspomnienia, pamiętniki, relacje:
List Janusza Zabłockiego do Tomasza Sikorskiego, Warszawa 13 III 2012 r. [zbiory prywatne autora].
List Macieja Łętowskiego do Tomasza Sikorskiego z 27 VI 2022 r. [zbiory prywatne autora].
Łętowski, M. (2016). Ostatnia dekada PRL. Zapiski dziennikarza z lat 1982–1991. Lublin: Academicon.
Zabłocki, J. (2011). Dzienniki, t. 2: 1966–1975. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Zabłocki, J. (2013). Dzienniki, t. 3, cz. 1: 1976–1981. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Zabłocki, J. (2013). Dzienniki, t. 3, cz. 2: 1982–1986. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Prasa/publicystyka:
Autonomia społeczeństwa obywatelskiego. Z Franco Marinim, sekretarzem generalnym CISL (centrali Włoskich Chrześcijańskich Związków Zawodowych) rozmawia Ryszard Czarnecki. (1987). Ład, 24(161), 3, 12.
Biuletin UCIP. (1978). 3.
Broń nas Boże przed monopolem związkowym. Z Bolesławem Lachowskim, sekretarzem generalnym Związku Zawodowego Kadr w Belgijskiej Konfederacji Chrześcijańskich Związków Zawodowych rozmawia Jerzy Skwara. (1988). Ład, 4(173), 3, 12.
Chadecja na horyzoncie. (27.10.1988). Przegląd Wiadomości Agencyjnych, 34, 2.
Chelini, J. (1981.11.24). La nouvelle Pologne an 2. Le Meridional.
Chrześcijańska Demokracja wobec praw człowieka. Wystąpienie Konrada Sieniewicza, przedstawiciela Międzynarodówki Chrześcijańsko-Demokratycznej na posiedzeniu Komisji Praw Człowieka ONZ (16 II 1989 r.). (1988). Ład, 20(189), 3.
Co katolicy mogą uczynić dla pokoju i współpracy w Europie? Międzynarodowa Konferencja katolików w Nieborowie. (1973). Chrześcijanin w Świecie, 26.
Dialog i Współpraca. (1992.04). 25 lat ODiSS. Jednodniówka z okazji jubileuszu Ośrodka Dokumentacji i Studiów Społecznych, 2–10.
„Dialog i Współpraca”. Międzynarodowa konferencja w Częstochowie. (1981). Ład, 29, 2.
Dlaczego jesteśmy chrześcijańskimi demokratami. Z Christianem Koutzinem, sekretarzem wykonawczym Światowej Unii Młodych Chrześcijańskich Demokratów i Markiem Bertrandem, sekretarzem generalnym Światowej Unii Młodych Chrześcijańskich Demokratów rozmawia Maciej Łętowski. (1988). Ład, 29(198), 1, 7.
Gaiotti de Biase, P. (1982). La Polonia tes della pace. Appunti di Cultura e di Politica, 1.
Gość Niedzielny. (1978.06.11).
Il Populo. (1978.05.27; 1978.05.31).
Die Kleine Zeitung. (1978.06.4; 1978.06.6; 1978.06.8; 1978.06.14).
Koło Poselskie „Znak”. Kronika. (1977). Chrześcijanin w Świecie, 53, 118.
Kondziela, J. ks. (1979.09.9). Wychowanie dla pokoju. Kierunki, 36.
Kongres Europejskiej Chrześcijańskiej Demokracji. (1989). Ład, 49(270), 7.
Kronika PZKS. (1982). Ład, 65, 7.
Kronika PZKS. (1982). Ład, 75, 7.
Kronika PZKS. (1983). Ład, 107, 7.
Kronika PZKS. (1983). Ład, 98, 7.
La Croix. (1978.06.13; 1978.06.14).
Le Meridional. (1978.05.25; 1981.11.25; 1981.11.26; 1981.11.27).
Łętowski, M. M. (1977). IV Światowy Kongres Młodych Chrześcijańskich Demokratów. O budowę społeczeństwa wspólnotowego w nowym porządku świata. Chrześcijanin w Świecie, 52, 107–110.
Łętowski, M. M. (1978). III Spotkanie Europejskie „Dialog i Współpraca”. Chrześcijańska obecność w nowoczesnym społeczeństwie. Chrześcijanin w Świecie, 72.
Łętowski, M. (1979). Wywiad z Christanem Koutzinem sekretarzem generalnym Europejskiej Unii Młodych Chrześcijańskich Demokratów. Chrześcijanin w Świecie, 82, 79–82.
Łętowski, M. M. (1980). IV Spotkanie Europejskie „Dialog i Współpraca”. Zadania chrześcijan na Wschodzie i Zachodzie, Paryż, 12–13 X 1979 r. Chrześcijanin w Świecie, 85, 90–97.
Łętowski, M. M. (1981). „Dialog i Współpraca”. Częstochowa ’81. Ład, 30, 1, 4–5.
Małachowski, A. (1982). Z życia PZKS. Idea w realizacji. Drugi rok działalności Ośrodka Katolicko-Społecznego Ziemi Śląskiej im. W. Korfantego. Ład, 47, 7.
My chrześcijańscy demokraci… Z Flaminio Piccolim, przewodniczącym Międzynarodówki Chrześcijańsko-Demokratycznej rozmawia Janusz Zabłocki. (1987). Ład, 30(167), 1.
Na kongresie europejskiej chadecji. Z doktorem Zygmuntem Drozdkiem, gościem Kongresu rozmawia Jerzy Skwara. (1988). Ład, 50(219), 2.
Narducci, M. (1981.11.22). La Polonia nel dramma. Il Popolo.
Nowe Stowarzyszenie. (1988). Ład, 6(175).
ODiSS. Kronika. (1979). Chrześcijanin w Świecie, 82, 105.
Potin, J. (1981.11.19). Vers l’apparition diun vrai partii democratechretien. La Corix.
Powołanie Ośrodka nad Pokojem. (1979). Biuletyn Informacyjny Koła Poselskiego „Znak”, 4, 8.
Powstał Chrześcijańsko-Demokratyczny Klub Myśli Politycznej. (1988). Ład, 41(210), 2.
Przegląd Wiadomości Agencyjnych. (1988.12.6). 42.
Reding, V. (1981.12.17). Seiltanz ohne Netz – Impressionen eines rezenten Polen – Besuch. Luxemburger Wort.
Rozwój osoby, społeczeństwa, narodu… Z Konradem Sieniewiczem, były wiceprzewodniczącym Unii Chrześcijańsko-Demokratycznej rozmawia Ryszard Czarnecki. (1987). Ład, 21(158), 3.
Sekretarz generalny Europejskiej Unii Młodych Chrześcijańskich Demokratów C. Koutzine na zaproszenie Koła Poselskiego „Znak”. (1979). Biuletyn Informacyjny Koła Poselskiego „Znak”, 3, 1.
Seminarium polsko-niemieckie na temat „Wychowanie dla pokoju jako przedmiot współdziałania między Polską a RFN”, Lublin 15–17 II 1979 r. (1979). Biuletyn Informacyjny Koła Poselskiego „Znak”, 5, 1–2.
Sieniewicz, K. (1990). Dialog i współpraca. Ład, 17(291), 6.
Słowo Powszechne. (1978.05.28).
Uzyskaliście szacunek świata. Rozmowa z Rafaelem Calderą – przewodniczącym Unii Międzyparlamentarnej. (1981). Ład, 16–17, 3.
Wizyta delegacji Międzynarodówki Chrześcijańsko-Demokratycznej w Polsce. (1987). Ład, 30(167), 2.
Wutke, H. (1979). Wychowanie do pokoju jako przedmiot współdziałania między Polską a RFN. Chrześcijanin w Świecie, 82, 67–79.
Z kontaktów międzynarodowych ODiSS. (1973). Chrześcijanin w Świecie, 26, 118.
Z kontaktów międzynarodowych ODiSS. (1974). Chrześcijanin w Świecie, 30, 119.
Z kontaktów międzynarodowych ODiSS. (1975). Chrześcijanin w Świecie, 35, 117.
Z prac ODiSS. Wizyty w ODiSS. (1972). Chrześcijanin w Świecie, 18, 104.
Z życia PZKS. (1983). Ład, 120, 7.
Z życia PZKS. Katowice. (1983). Ład, 79, 7.
Zabłocki, J. (1972.11.30). Per la conferenza europea della sicurezza e cooperazione. I catholici polacchi e la pace dei popoli. Il Populo [przedruk w: Chrześcijanin w Świecie. (1972). 16, 95–97].
Zabłocki, J. (1977). Polonia: nei principi cettolici la tutela dei dritti del uomo. Prospettive nel mondo, 11.
Życie Warszawy. (1978.05.27).
II Spotkanie Europejskie „Dialog i Współpraca” w Brukseli. Przez współpracę europejską do lepszej jakości życia. (1975). Chrześcijanin w Świecie, 37.
IV Spotkanie Europejskie „Dialog i Współpraca”, Paryż, 12–13 X 1979 r. (1979). Informator o pracach Koła „Znak”, 8, 5–6.
II. Opracowania:
Bale, T. Szczerbiak, A. (2008). Why is There No Christian Democracy in Poland – And Why Should We Care? Party Politics, 4, 487–495.
Bojarowicz, T. (2012). Partie i ugrupowania chadeckie w Polsce po 1989 r. Forum Politologiczne, 14, 295–315.
Bojarowicz, T. (2013). Partie i ugrupowania prawicowe w Polsce po 1989 r. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Gołoś, M. (1999). Współczesne partie chadeckie w Polsce. W: E. Olszewski, K. Krzywicka (red.). Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie (ss. 251–262). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Łętowski, M. (2004). Chadecki „złoty róg”. W: A. Kostarczyk (red.). III Rzeczpospolita w trzydziestu odsłonach. Nadzieje i rozczarowania po 1989 roku (ss. 435–450). Warszawa: Wydawnictwo Świat Książki.
Łętowski, M. (2010). Gdy lżyliśmy ustrój i godziliśmy w sojusze… Cenzura prasowa w PRL na przykładzie katolickiego tygodnika społecznego „Ład”. Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Łętowski, M. (2022). Narodziny demokracji. Od klubów do partii politycznych (1987–1989). Lublin: Wydawnictwo Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
Łyżwa, P. (2003). Myśl polityczna chrześcijańskiej demokracji w III RP. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Majchrowski, J. M. (2003). Chadecja w III Rzeczypospolitej. Znaki Naszych Czasów, 5/6, 103–120.
Marczewska-Rytko, M. (1999). Ruch chrześcijańsko-demokratyczny wobec wyzwań współczesności (koncepcje ideowo-programowe polskiej chadecji 1989–1998), W: E. Olszewski, K. Krzywicka (red.). Chrześcijańska demokracja we współczesnym świecie (ss. 263–276). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Orzełek, A. (2021). Katolicki tygodnik społeczny „Ład” wobec przemian ustrojowych w Polsce w latach 1988–1993. Przegląd Nauk Historycznych, 2, 127–166.
Popławski, S. (1981). Katolicko-społeczny ruch ODiSS. Powstanie, rozwój, program. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Politechniki Poznańskiej.
Popławski, S. (1984). Katolicyzm społeczny w PRL. Społeczno-wyznaniowy ruch katolików świeckich związanych z ODiSS 1967–1980. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Politechniki Poznańskiej.
Rabiński, J. (2014). Emigracyjni liderzy Stronnictwa Pracy wobec rzeczywistości komunistycznej w Polsce. W: R. Ptaszyński, T. Sikorski (red.). Sensus catholicus. Katolicy świeccy w Polsce Ludowej. Postawy – aktywność – myśl. Studia i szkice (ss. 115–129). Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Rabiński, J. (2013). Two Forms of Polish Christian Democracy 1945–1979: Under Communistic Regime and towards International Cooperation. Karol Popiel, Konstanty Turowski, Janusz Zabłocki, Konrad Sieniewicz. W: J. D. Durand (red.). Christian Democrat Internationalism. Its Action in Europe and Worldwide from the post World War II until the 1990s, t. 2: The Development (1945–1979). The Role of Parties, Movements, People (ss. 253–264). Brussels: Wydawnictwo P.I.E. Peter Lang.
Rabiński, J. (2022). Polscy chadecy na emigracji. W: M. Siedziako, T. Sikorski (red.). Nadzieje i rozczarowania. Środowiska katolików świeckich w Polsce (1944/1945–1956) (ss. 257–278). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Rzeczkowska, E. (2021). Władysław Siła-Nowicki. Żołnierz i konspirator 1939–1956. Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Sieniewicz, K. (2006). Od Stronnictwa Pracy do Międzynarodówki Chadeckiej. W: E. Prządka (red.). Świadectwa-Testimonianze, t. 4: Pro publico bono. Polityczna, społeczna i kulturalna działalność Polaków w Rzymie w XX wieku (ss. 201–236). Rzym: Wydawnictwo Fondazione Romana Marchesa J. S. Umiastowska.
Sikorski, T. (2014). Próby konsolidacji środowiska byłych działaczy Stronnictwa Pracy przed wyborami 1957 roku. W: S. Ligarski, M. Siedziako (red.). Wybory i referenda w PRL w latach 1946–1989 (ss. 609–630). Szczecin: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej w Szczecinie.
Sikorski, T. (2017). Proces odbudowy krajowego ruchu chrześcijańsko-demokratycznego u schyłku PRL (1986–1989). Pamięć i Sprawiedliwość, 2(30), 203–226.
Sikorski, T. (2021a). Próby odbudowy legalnego stronnictwa chrześcijańsko-demokratycznego w PRL (1980–1983). W: R. Ptaszyński, T. Sikorski (red.). „Satelici”: „satelickie partie polityczne i organizacje społeczno-polityczne w Polsce (1944/45–1989) (ss. 195–231). Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe.
Sikorski, T. (2021b). Węzeł gordyjski. Katolicy świeccy w PRL (1956–1989). Warszawa: Wydawnictwo Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie.
Sikorski, T. (2022). Wartości i rozdroża. Ośrodek Dokumentacji i Studiów Społecznych oraz środowiska z nim związane (1967–1989). Szczecin [maszynopis].
Sikorski, T., Kulesza, M. (2015). Sen o Kalopei. Ewangeliczny socjalizm Kazimierza Studentowicza. Warszawa: Wydawnictwo von Borowiecky.
Skibiński, P. (2017). Chadecja w PRL? Czy politycy katoliccy byli chrześcijańskimi demokratami? Pamięć i Sprawiedliwość, 2(30), 154–178.
Sozańska, D. (2008). Czy mamy w Polsce chadecję? Annales Academiae Poedagogicae Cracoviensis. Studia Sociologica. Folia, 54(2), 45–59.
Sozańska, D. (2009). Konkurenci czy partnerzy? Chrześcijańska demokracja i Kościół katolicki po 1989 r. W: G. Babiński, M. Kapiszewska (red.). Zrozumieć współczesność. Profesorowi Hieronimowi Kubiakowi w 75. rocznicę urodzin tom ten ofiarowują przyjaciele i uczniowie (ss. 451–466). Kraków: Wydawnictwo Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego.
Sozańska, D. (2011). Chrześcijańska Demokracja w Polsce. Przyczyny słabości i szanse rozwoju. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Strzelecka, M. (2015). Między minimalizmem a maksymalizmem. Dylematy ideowe Stanisława Stommy i Janusza Zabłockiego. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu Mikołaja Kopernika.
Tasak, A. (1999). Koncepcje polityczne środowiska katolików świeckich skupionych wokół tygodnika „Ład” (w latach 1981–1989). Kraków: Akademia Pedagogiczna im. KEN w Krakowie [niepublikowana dysertacja doktorska].
Tasak, A. (2002). Środowisko tygodnika „Ład” wobec wydarzeń lat osiemdziesiątych w Polsce. Annales Academiae Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica, 1.
Tasak, A. (2006). Postulowane zmiany systemu społeczno-politycznego w koncepcjach PZKS (1981–1989). Model przywództwa niezrealizowanego. W: A. K. Piasecki (red.). Model przywództwa. Wymiar lokalny, krajowy, międzynarodowy. Kraków: Wydawnictwo Profesja.
Tasak, A. (2013). Katolicy w świecie polityki w Polsce w latach 80. Strategia Polskiego Związku Katolicko-Społecznego. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Politologica, 9, 73–87.
Tasak, A. (2016). Miejsce i rola Polskiego Związku Katolicko-Społecznego w rzeczywistości społeczno-politycznej lat osiemdziesiątych w Polsce – problem opozycyjności koncesjonowanej. Polityka i Społeczeństwo, 1(14), 123–141.
Tasak, A. (2020). Postulowany model wspólnoty oraz dobra wspólnego w publikacjach katolickiego tygodnika społecznego „Ład” w latach 1981–1984. Polityka i Społeczeństwo, 1, 85–105.
Wichmanowski, M. (2008). Katolicka nauka społeczna w myśli politycznej wybranych ugrupowań prawicowych. W: E. Maj, A. Wójcik (red.). Myśl polityczna w Polsce po 1989 roku. Wybrane nurty ideowe (ss. 37–60). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Widmański, K. (2002). Geneza i działalność ODiSS w latach 1967–1995. Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski [niepublikowana praca magisterska].
Zabłocki, J. (2001). Odwagę łączyć z rozwagą – Polski Związek Katolicko-Społeczny w latach 1980–1983. Lublin: Wydawnictwo Polskiego Związku Katolicko-Społecznego.
Ziętara, P. (2012). Strategia konia trojańskiego: aparat bezpieczeństwa PRL wobec emigracyjnego Stronnictwa Pracy. Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989, 1(10), 325–365.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu respektuje prawo do prywatności i ochrony danych osobowych autorów.
Dane autorów nie są wykorzystywane w celach handlowych i marketingowych. Redaktorzy i recenzenci są zobowiązani do zachowania w poufności wszelkich informacji związanych ze złożonymi do redakcji tekstami.
Autor, zgłaszając swój tekst wyraża zgodę na wszystkie warunki i zapisy umowy licencyjnej (określającej prawa autorskie) z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu.
Statystyki
Liczba wyświetleń i pobrań: 10
Liczba cytowań: 0
